Draft i zbuluar i Gjykatës së Lartë të SHBA-së do të anulonte të drejtën për abort

Shefi i Gjykatës së Lartë të SHBA-së, John Roberts, urdhëroi këto ditë një hetim mbi rrjedhjen e një projekt-opinioni nga gjykata e lartë që do të anulonte një të drejtë kushtetuese për abortin në këtë vend.

Roberts konfirmoi se drafti prej 67 faqesh i publikuar të hënën nga faqja e lajmeve “Politico” ishte autentik, por tha se nuk ishte domosdoshmërisht zgjidhja përfundimtare e çështjes.

Siç është shkruar, drafti do të rrëzonte vendimin historik të Gjykatës së Lartë të vitit 1973 në Roe kundër Wade. Madje do të lejonte çdo shtet të vendosë nëse do të kufizojë apo ndalojë abortin.

Asnjë projekt-vendim në historinë moderne të gjykatës nuk është bërë i ditur publikisht, ndërkohë që një çështje ishte ende në pritje.

[Foto: CFP]

"Kjo ishte një shkelje e veçantë dhe skandaloze" e besimit, tha Roberts në një deklaratë. "Në masën që kjo tradhti ndaj besimeve të Gjykatës kishte për qëllim të minonte integritetin e operacioneve tona, ajo nuk do të ketë sukses. Puna e Gjykatës nuk do të ndikohet në asnjë mënyrë."

Pas publikimit të artikullit të “Politico”, njerëzit u mblodhën jashtë ndërtesës së gjykatës, duke brohoritur dhe manifestuan, ndërsa policia në Uashington përgatitej për demonstrata të mëdha.

“Politico” deklaroi se mori një kopje të projekt-opinionit nga "një person i njohur me procedurat e gjykatës në rastin e Mississippi-t së bashku me detaje të tjera që mbështesin vërtetësinë e dokumentit".

Në dhjetor, Gjykata e Lartë dëgjoi argumentet gojore në çështjen që sfidonte Roe, në lidhje me ndalimin e abortit nga Mississippi pas 15 javësh.

Të gjashtë gjyqtarët konservatorë sinjalizuan se do të respektonin “ligjin e Misisipit” dhe pesë prej tyre bënë pyetje që sugjeronin se ishte një mundësi që të rrëzohej Roe.

Deri më tani, Gjykata i ka lejuar shtetet të rregullojnë, por jo ta ndalojnë abortin përpara pikës së qëndrueshmërisë së fetusit, rreth 24 javë. Ka pasur një shtytje të fortë legjislative në disa shtete të udhëhequra nga republikanët për të kufizuar abortin.

Nëse Roe rrëzohet nga Gjykata, disa shtete kanë miratuar ligje që do të ndalonin menjëherë të gjitha ose shumicën e aborteve, ndërsa të tjerët kanë miratuar ligje që do të kufizonin abortin pas rreth gjashtë javësh të shtatzënisë.

Udhëheqësit në Nju Jork, Nju Xhersi, Konektikat, Kaliforni dhe disa shtete të tjera të drejtuara nga demokratët u zotuan të martën se aksesi ndaj abortit do të mbetet në shtetet e tyre.

Drafti u shkrua në shkurt nga gjyqtari Samuel Alito, një anëtar i shumicës konservatore 6-3 të gjykatës dhe deklaroi se Roe ishte "jashtëzakonisht i gabuar dhe thellësisht i dëmshëm", raportoi “Politico”.

Alito tha se gjykata nuk mund të parashikojë se si mund të reagojë publiku dhe nuk duhet të provojë. “Ne nuk mund të lejojmë që vendimet tona të preken nga ndonjë ndikim i jashtëm, siç është shqetësimi për reagimin e publikut ndaj punës sonë”, shkroi ai.

Drafti i zbuluar shkaktoi thirrje nga disa konservatorë që gjykata të lëshonte së shpejti vendimin e saj zyrtar, përpara se opinionet e gjyqtarëve të mund të ndryshonin. Vendimet e mëdha zakonisht lëshohen përpara përfundimit të mandatit të gjykatës në fund të qershorit ose në fillim të korrikut.

Kreu republikan i Senatit Mitch McConnell bëri thirrje për një hetim penal dhe akuza penale kundër kujtdo që zbuloi draftin. Ligjvënës të tjerë republikanë e dënuan rrjedhjen e informacionit, ndërsa shprehën mbështetje për përmbysjen e Roe, dhe disa thanë se rrjedhja ishte dëshmi e armiqësisë ndaj pikëpamjeve konservatore.

“E majta vazhdon sulmin e saj në Gjykatën e Lartë me një shkelje të paprecedentë të konfidencialitetit, që synon qartë të frikësojë”, shkroi në Twitter senatori i Misurit, Josh Hawley.

Presidenti Joe Biden u tha gazetarëve në Air Force One se ai shpresonte se drafti nuk do të finalizohej nga drejtësia,sepse pasqyron një "ndryshim themelor në jurisprudencën amerikane", që kërcënon "të drejta të tjera themelore" si aksesi në kontrollin e lindjes dhe lirinë e martesës.

Ish-presidenti Barack Obama dhe ish-zonja e parë Michelle Obama deklaruan se nëse drafti bëhet përfundimtar, "ai do ta kthejë vendimin më intensiv personal,që dikush mund të marrë në tekat e politikanëve dhe ideologëve".

Udhëheqësi i shumicës në Senat, Chuck Schumer e quajti draftin e zbuluar " të neveritshëm, si një nga vendimet më të këqija, më të dëmshme në historinë moderne".