Në dhomën e kompjuterëve të Qendrës Kombëtare të Superkompjuterëve në Tianjin, një radhë kabinetesh të zeza gjigante punon mbi pyetjet më të mëdha shkencore të njerëzimit, duke filluar nga evolucioni i universit deri te modelimi i strukturave komplekse të proteinave për zbulimin e ilaçeve.
Makineria, e quajtur “Tianhe-1”, e ka marrë emrin nga lumi i yjeve në qiellin e natës që përbën Rrugën e Qumështit. Për shekuj, Tianhe ka qenë një burim frymëzimi dhe eksplorimi në kulturën kineze, por në Tianjin tani është sinonim i inovacionit.
Superkompjuteri Tianhe(Foto:VCG)
Instrumenti është superkompjuteri i parë i Kinës, i aftë të kryejë mesatarisht mbi 2.5 kuadrilion operacione në sekondë. Ai mund të trajtojë më shumë se 1,400 detyra kompjuterike njëkohësisht dhe rreth 1,000 grupe kërkimore përdorin superkompjuterin çdo ditë, tha Meng Xiangfei, krijuesi i “Tianhe”.
Meng dhe kolegët e tij aktualisht po ndërtojnë prototipin e superkompjuterit të gjeneratës së re të Kinës të quajtur “Tianhe-3”, që mund të kryejë mbi 1 kuintilion operacione në sekondë.
Rreth 15 vjet më parë, Meng nuk besonte se Kina mund të zhvillonte në mënyrë të pavarur një superkompjuter, jo më të bëhej një fuqi globale e superkompjuterëve.
Sipas edicionit të fundit të “Top 500” në qershor, një listë e superkompjuterëve më të shpejtë në botë, Kina ka 173 sisteme të tilla, e ndjekur nga Shtetet e Bashkuara me 128.
Superkompjuteri më i fuqishëm aktual i Kinës është “Sunway TaihuLight”, i cili renditet i gjashti në botë.
Superkompjuteri Sunway(Foto:VCG)
Meng, 43 vjeç, është tani shkencëtari kryesor në departamentin e aplikimit dhe kërkimit në Qendrën Kombëtare të Superkompjuterëve të Tianjin. Që kur iu bashkua Partisë Komuniste të Kinës rreth 20 vjet më parë, Meng i është përkushtuar zhvillimit të superkompjuterëve të Kinës.
“Inovacioni nuk ka fund dhe është një nder i madh të shohësh punën tonë të vlerësohet nga kombi”, - tha ai. Në vitin 2009, Kina po planifikonte të ndërtonte qendrën e saj të parë të superkompjuterëve në Tianjin. "Ne nuk kishim asgjë me të cilën të punonim në atë kohë. Zyra jonë ishte e papërfunduar. Ishin vetëm mure të bardha dhe dysheme betoni, madje edhe telat elektrikë ishin të gjithë të varur në ambient të hapur",- tha Meng. "Duhet të fillonim përgatitjen dhe planifikimin për qendrën në konviktin tonë të punonjësve".
Në ato kohë të vështira, Meng dhe ekipi i tij punonin si shkencëtarë dhe punëtorë ndërtimi. Ata rinovuan dhomën e kompjuterëve, instaluan telat elektrikë dhe bartën kabinetet e kompjuterit, secili me peshë mbi 1 ton metrikë, në vendet e tyre të përshtatshme.
Ata gjithashtu zvarriteshin poshtë kabineteve për të instaluar kabllo për orë të tëra në një temperaturë dhome prej gati 40 gradë Celsius .
Pas ndërtimit të makinerisë, Meng dhe kolegët e tij duhej të siguronin që superkompjuteri i ri të ruante performancën e qëndrueshme në çdo kohë. Ata e kalibronin makinën gjatë ditës dhe natën flinin në kutitë e transportit prej kartoni që vinin me dollapët.
Pas shtatë muajsh pune të palodhur, “Tianhe-1” u lançua në tetor 2010 dhe u njoh si superkompjuteri më i shpejtë në botë nga nëntori 2010 deri në qershor 2011. Ishte hera e parë që një superkompjuter kinez arrinte në krye të listës së 500 më të mirëve.
Por skepticizmi dhe dyshimet pasuan shpejt, me disa ekspertë që pretenduan se “Tianhe-1” ishte thjesht një "pajisje gjigante lojërash" dhe nuk kishte aplikime të vërteta industriale.
Këto komente e zemëruan Meng, i cili u betua se do të përmirësonte aplikacionin. "Vetëm kur makineria ka aplikime të dobishme, Kina mund të çimentojë pozicionin e saj në sektorin global të superkompjuterëve",- tha ai.
Nxënës vizitojnë superkompjuterin Tianhe(Foto:VCG)
Në atë kohë, “Tianhe-1” nuk mund të ekzekutonte një program softuer kërkimor të përdorur gjerësisht për zhvillimin e farmaceutikëve të rinj, kështu që Meng kaloi mbi 20 ditë pa gjumë duke optimizuar qindra mijëra rreshta kodi për të zgjidhur problemin. Kjo hapi themelet për aplikimin në shkallë të gjerë të superkompjuterit në zbulimin dhe dizajnimin e ilaçeve.
“Gjithmonë u them shokëve të mi se çdo përpjekje që bëjmë do të jetë në dobi të vendit tonë në fund”, - tha Meng. Ekipi i tij më vonë zhvilloi teknologjinë për përpunimin e imazheve me definicion të lartë të përdorur për hetimin gjeologjik për naftën dhe gazin, duke eliminuar nevojën e Kinës për të shpenzuar miliona juanë për të marrë me qira kapacitetin llogaritës nga superkompjuterët në SHBA dhe Evropë.
“Tianhe-1” tani përdoret në një gamë të gjerë fushash, duke përfshirë teknologjinë e hapësirës ajrore, parashikimin e klimës, shkrirjen bërthamore dhe trajtimin e Covid 19 përmes ekzaminimit të ilaçeve,- tha Meng. Ky instrument ka çuar në mbi 4000 përparime në shkencë dhe teknologji.
"Është me të vërtetë një instrument me rëndësi kombëtare, rezultat i punës së palodhur nga shkencëtarët dhe inxhinierët kinezë",- tha Meng.
"Ndërsa i shtyjmë kufijtë shkencorë, ne duhet të jemi të guximshëm, novatorë dhe të kontribuojmë në përparimin e vendit tonë në shkencë dhe teknologji".
