Kriza në Ukrainë ka hedhur një hije të gjatë mbi kopshtet e mollëve të Kooperativës Bujqësore të Naoussa (ACN) në Greqinë veriore.
Foto: Xinhua
“Frutat që kultivojmë këtu janë ndër të parat që hidhen në treg”, - tha Kostas Tabakiaris, kreu i kooperativës.
ACN prodhon mesatarisht 20,000 tonë fruta në vit për tregjet e brendshme dhe ndërkombëtare. Në të rriten pjeshkë, nektarina, qershi, mollë, kajsi, kumbulla, zambak uji dhe kivi.
Përpara se Rusia të ndalonte të gjitha importet e produkteve të freskëta nga Bashkimi Evropian (BE) në vitin 2014 në përgjigje të sanksioneve të BE-së ndaj bankave dhe bizneseve ruse, 70 për qind e prodhimit të kooperativës eksportohej në Rusi dhe në vitet e fundit të paktën 20 për qind u shit në Ukrainë, - tha Tabakiaris për “Xinhua”.
Në Greqi, ku mallrat bujqësore përbëjnë një të tretën e eksporteve totale të vendit, konflikti Rusi-Ukrainë i ka detyruar fermerët të përpiqen për tregje të reja dhe në të njëjtën kohë të bëjnë presion ndaj qeverisë për ndihmë.
"Direkt dhe indirekt, Greqia po humbet rreth 400 deri në 500 milionë euro (422-527 milionë dollarë amerikanë) të ardhura në vit nga eksportet e frutave dhe perimeve të freskëta dhe të përpunuara",- tha për “Xinhua” George Polychronakis, këshilltar special i INCOFRUIT-HELLAS, Shoqata e Ndërmarrjeve të Eksporteve dhe Ngarkesave Greke për Fruta, Perime dhe Lëngje.
Rreth gjysma e humbjeve janë të lidhura drejtpërdrejt me pezullimin e eksporteve në Ukrainë, Rusi dhe Bjellorusi (rreth 160,000 tonë, që përbën 10 për qind të të gjitha eksporteve në vitet 2020-2021) dhe gjysma tjetër është shkaktuar nga rënia e konsumit dhe presioni mbi çmimet në të gjithë BE-në për shkak të konfliktit Rusi-Ukrainë, shpjegoi ai.
Përpara ndalimit të vitit 2014, që është ende në fuqi, afërsisht 12 për qind e eksporteve të produkteve të freskëta të Greqisë shkuan në tregun rus, tha Polychronakis.
Që nga viti 2014, prodhuesit grekë e kanë zhvendosur fokusin e tyre në eksportet e produkteve të përpunuara në Rusi.
“Deri në shpërthimin e konfliktit, 35 për qind e eksporteve të lëngut të pjeshkës të Greqisë ishte destinuar për Rusinë dhe 23 për qind e eksporteve të saj të pjeshkës së freskët dhe nektarinës u dërgua në Ukrainë dhe Bjellorusi”,- tha Christos Giannakakis, nënkryetar i ETHEAS, Unioni Kombëtar i Kooperativave Bujqësore të Greqisë. Sot, prodhuesit grekë duhet të luftojnë për të mbushur boshllëqet.
"Pak ndihmë (qeveritare) është dhënë kryesisht për koston e energjisë dhe pak për të lehtësuar kostot e prodhimit, por këto janë të pamjaftueshme",- tha Polychronakis. "Kostoja e prodhimit është rritur. Ajo tashmë është rritur në mbi 35 për qind në krahasim me periudhën para 2022-shit".
"Çmimet e plehrave azotike dhe nitrateve, që janë plehra bazë, që ne përdorim në fushën e prodhimit tonë, janë pothuajse trefishuar",- tha gjithashtu Giannakakis për “Xinhua”.
Më parë, sasi të mëdha të plehrave të tilla kimike importoheshin nga Rusia, shpjegoi ai. Sot situata është e rëndë për shkak të rritjes së tarifave të mallrave, të shkaktuar nga rritja e çmimit të karburantit dhe konkurrenca e shtuar midis prodhuesve evropianë për pjesë më të mëdha të tregut.
“Sasitë e produkteve janë të përqendruara në një zonë të kufizuar gjeografike dhe në këtë zonë të kufizuar, fuqia blerëse do të jetë më e vogël. Pasojat janë të konsiderueshme dhe të shumëfishta dhe ne nuk dimë si ta përballojmë këtë”,- tha Giannakakis.
Foto: Xinhua
Tabakiaris tha se prodhuesit, të cilët janë anëtarë të kooperativës, kanë gjithashtu shqetësimin për tregun vendas, ku fuqia blerëse e familjeve është ulur muajt e fundit nga rritja e inflacionit dhe konflikti Rusi-Ukrainë.
Christos Ioannidis, bashkëpronar i “Kronos SA” dhe “Agrophoenix SA”, dy kompanitë kryesore të prodhimit të frutave pranë Veroias në Greqinë veriore, ishte gjithashtu i shqetësuar.
"Unë nuk e di se sa i lehtë do të jetë kthimi në normalitet",- tha ai, duke shtuar se shpreson që të paktën eksportet e tyre në Ukrainë do të rivendosen shpejt, nëse konflikti përfundon në një të ardhme të afërt.
Ndërsa po eksplorojnë mënyra për të kapërcyer sfidat e reja, eksportuesit bujqësorë të Greqisë janë gjithashtu të etur për të forcuar bashkëpunimin e tyre të gjatë me Kinën.
