Ndikimi i pandemisë mbi zinxhirët globalë të furnizimit

Pasi bllokimet e Covid-19 prishën zinxhirët globalë të furnizimit dhe vendosën konceptet e qëndrueshmërisë dhe riorganizimit të zinxhirëve të furnizimit në gojën e politikëbërësve, një studim evropian vlerësoi pulsin e kompanive në Shtetet e Bashkuara, në Mbretërinë e Bashkuar, në Francë, Gjermani dhe Itali.

Studimi bën një vlerësim të parë të qëndrueshmërisë së sistemeve arsimore të shteteve anëtare të BE-së dhe të programeve të BE-së në kontekstin e krizës Covid-19. Ai analizon përgjigjet strategjike dhe praktikat më të mira të miratuara në sektorë të ndryshëm gjatë valëve të pandemisë dhe ofron një sërë njohurish që do të kontribuojnë në zhvillimin e ardhshëm të këtyre sistemeve.

Anketimi përfshin intervistimin e menaxherëve të nivelit të lartë në rreth 1200 kompani në këto vende në gjashtë sektorë: teknologjia informatike, telekomunikacion, mekanikë, kimikate, energji dhe shërbime automotive dhe agrobiznes, në lidhje me përvojat e tyre të ndërprerjes dhe planet për t’i bërë më elastikë zinxhirët e tyre të furnizimit.

Ndërsa pothuajse të gjitha kompanitë e anketuara, rreth 94%, raportuan një përçarje në zinxhirët e furnizimit, shkaktuar prej pandemisë, kompanitë amerikane u dalluan me 26% që raportuan një përçarje të rëndë, kundrejt 17% mesatarisht për vendet e tjera, si dhe kompani që operojnë në sektorët e mekanikës, teknologjisë informatike, telekomunikacionit, energjisë dhe shërbimeve, 25% kundrejt 16% të kompanive kimike dhe automobilistike.

Për të përballuar krizën, shumica e kompanive, rreth 52%, u janë drejtuar instrumenteve mbrojtës, siç janë sigurimi, krijimi i inventarit dhe kërkimi i zgjidhjeve alternative të prokurimit për t'u aktivizuar kur është e nevojshme.

Kompanitë gjithashtu janë angazhuar në mënyrë aktive në monitorimin dhe kuptimin më të mirë të zinxhirëve të furnizimit. Riorganizimi i zinxhirit të furnizimit vijon me 4 në 10 kompani që tregojnë se ata kanë ndryshuar tashmë disa furnizues të huaj dhe duke lëvizur pjesë të prodhimit të tyre. Një mesatare prej 32% e të anketuarve treguan se kujdesi i duhur për furnizuesit po rritet, për të zbutur përçarjen në zinxhirët e furnizimit.

Përveç kësaj, 57% e kompanive shumë të digjitalizuara kërkuan mbrojtje të mundshme krahasuar me vetëm 43% të atyre më pak të digjitalizuara, duke sugjeruar aftësi dhe proaktivitet më të madh në momentin që pllakosi kriza. Ndërsa 55% e kompanive të intervistuara vlerësojnë mundësinë e kërkimit të furnizuesve të rinj në muajt e ardhshëm, dhe 62% e vlerësojnë atë në planin afatgjatë, në një të tretën e rasteve ata po shqyrtojnë vendet që janë tashmë në tre zonat më të rëndësishme të furnizimit.

Më pak se 15% e kompanive po konsiderojnë rishikimet e proceseve të tyre. Por, nga përgjigjet zbulohet se rreth 30% e kompanive preferojnë kërkimin e ngushtë, domethënë sjelljen e prodhimit në një vend fqinj, veçanërisht nëse është pjesë e të njëjtës marrëveshje doganore ose marrëveshje të tregtisë së lirë.

Kompanitë janë të ndara për arsyet e kësaj zgjedhje, nga kërkimi për furnizues me cilësi më të mirë, në rritjen e xhiros dhe marzhet në uljen e vonesave dhe në menaxhimin më të mirë të inventarit. Një e treta e kompanive franceze, për shembull, përmendin dëshirën për të krijuar vende pune në shtëpi.

Për tregtinë globale, strategjitë e rezistencës do të jenë shumëplanëshe ndërsa dinamikat konkurruese formojnë prodhimin ndërkombëtar dhe rritet kërkesa për mbrojtje.

Në Mbretërinë e Bashkuar, shqetësimet e zinxhirit të furnizimit në lidhje me Brexit janë të dukshme, me kompanitë e shqetësuara për konkurrencën e kostos. 51% përmendin marrëveshjet e tregtisë së lirë midis tre masave më të rëndësishme për të rritur rezistencën. Në Francë, fokusi është në fleksibilitetin e tregut të punës dhe tek investimet, për të afirmuar pozicionimin e vendit në zinxhirët e vlerës globale. Ndërsa në Itali, kompanitë janë të shqetësuara për stimujt e taksave kombëtare për të rritur atraktivitetin.

Semestri evropian do të jetë përkohësisht i përshtatur për t’u koordinuar me dispozitivat për ringritjen dhe ripërtëritjen ekonomike. Cikli i këtij viti ka nisur me publikimin e strategjisë vjetore të rritjes së qëndrueshme, që vijon në vazhdën e të mëparshmëve, bazuar në Marrëveshjen e Gjelbër evropiane dhe mbi konceptin e qëndrueshmërisë konkurruese.

Shtetet anëtare të BE-së do të paraqesin programet e tyre kombëtare të ripërtëritjes dhe qëndrueshmërisë, të cilat do të ofrojnë një përmbledhje të reformave dhe investimeve që ato do të bëjnë në përputhje me objektivat e synuara.

Komisioni Evropian do të bëjë vlerësimet mbi përmbajtjen e planeve të rimëkëmbjes dhe qëndrueshmërisë. Këtë vit, këto dokumente do të zëvendësojnë raportet e vendeve të Semestrit Evropian. Për 2021-shin nuk parashikohet të ketë rekomandime specifike për vendet anëtare që paraqesin plane për rimëkëmbjen dhe qëndrueshmërinë.

Komisioni do të vazhdojë të monitorojë dhe vlerësojë rrezikun e çekuilibrave makroekonomikë gjatë ciklit të ri të semestrit, duke i kushtuar vëmendje të veçantë rreziqeve të shfaqura që lidhen me shpërthimin e koronavirusit.

Kriza Covid-19 ka nxjerrë në pah se si integrimi global dhe varësia e tepruar nga zinxhirët e furnizimit i kanë bërë vendet më të prekshme nga goditjet e tyre. Pandemia ka prishur zinxhirët kompleksë me të cilët lëndët e para, produktet gjysmë të gatshme dhe të gatshme shkojnë në të gjithë botën dhe me përkeqësimin e situatës pati vonesa prej bllokimeve. Ndërsa shumë pyetje bëhen në të gjithë botën në lidhje me të ardhmen e pandemisë, disa argumentojnë se ajo do t'i japë fund globalizimit siç e njohim ne, ose se do të ketë një kthim në nacionalizmin ekonomik me rivendosjen pasuese të zinxhirëve të furnizimit për mallra dhe shërbimet kritike.

Pandemia futi në depresion ekonominë globale, anuloi të gjitha vlerësimet e rritjes që rezultuan në humbjen e miliona vendeve të punës, duke i detyruar kompanitë të kërkojnë konfigurimet më efikase të zinxhirit të furnizimit që sot shtrihet në të gjithë botën. Në veçanti, kërkimi për qëndrueshmëri ka inkurajuar disa kompani shumëkombëshe të diversifikojnë zinxhirët e tyre të furnizimit në mënyrë që të mbajnë ekonominë e shkallës, kostot e arsyeshme dhe mundësitë për inovacion.

Pandemia ka zbuluar shumë për papërshtatshmërinë e politikave aktuale dhe zinxhirëve të furnizimit si një mjet për t'iu përgjigjur shëndetit publik dhe krizave ekonomike. Aspekti më pak i rëndësishëm nuk do të jetë vlerësimi i rrezikut, duke pasur parasysh që pandemitë e ardhshme do të kenë të njëjtin probabilitet ndikimi, si në ekonomitë kombëtare ashtu edhe në ato të huaja.

Kriza pandemike ka nënkuptuar që qëndrueshmëria do të varet nga diversifikimi më i madh. Zinxhirët e furnizimit janë bërë më globalë në dekadat e fundit, por ato gjithashtu janë bërë gjithnjë e më të varura nga ekonomitë kryesore eksportuese, si Kina, së bashku me modelin e biznesit të optimizuar për të mbajtur kostot e ulëta dhe inventarin e ulët.

Një përmbysje e globalizimit, e përcaktuar si një grup i proceseve afatgjata ekonomike-financiare dhe ndërkombëtarizimit kulturor, megjithëse destabilizohet nga ndërprerjet e fundit, të tilla si recesioni ekonomik global 2008-2009, revolucioni digjital, valët e nacionalizmit ekonomik dhe populizmit të vitit 2016 dhe pandemia Covid-19, të paktën shfaqet në dyshim dhe paralajmëron një sistem ndërkombëtar më të fragmentuar, multipolar dhe të orientuar drejt rajonit. Sipas ekspertëve, një kthim në nacionalizmin ekonomik, një skenar utopik dhe i konsideruar alternativa e globalizimit, do të çonte në kolapsin e ekonomisë botërore si dhe një rritje të mëtejshme të tensioneve ndërkombëtare.

Përgatiti: Irma Paloli