Nuk mungojnë disiplina dhe sektorë të ndryshëm ku evidentohet hendeku gjinor. Në fushën e studimit, të ashtuquajtur STEM – shkenca, teknologjia, inxhinieria dhe matematika, është veçanërisht e dallueshme kultura mizogjene. Sipas ekspertëve, bazuar dhe te të dhënat konkrete dhe eksperienca, ka arsye të mira për të theksuar se ekonomia është fusha më e keqe akademike për të qenë grua.

Dhe pasojat e kësaj nuk i ndiejnë vetëm gratë që punojnë në terren dhe u duhet të durojnë politikat seksiste dhe sjelljet armiqësore. Politikat qeveritare ka të ngjarë të jenë shumë të ndryshme nëse më shumë gra do të përfshiheshin në hartimin e tyre.

Fusha e ekonomisë është e dominuar nga burrat, si për sa u përket mësuesve dhe studentëve, me një numër disproporcional të grave dhe anëtarëve të pakicave racore dhe etnike të nënpërfaqësuara historikisht, në krahasim me popullsinë e përgjithshme dhe disiplinat e tjera akademike.

Sipas gradës, gratë zënë më pak se 15% të profesorëve të rregullt në departamentet e ekonomisë dhe 31% të lektorëve në nivelin asistent. Në përgjithësi, vetëm 22% e profesorëve me kohë të plotë dhe profesorëve me kohë të pjesshme në ekonomi janë gra, sipas një sondazhi të kryer vitin e kaluar nga Shoqata Ekonomike Amerikane.

Në shumë drejtime, hendeku gjinor në ekonomi është më i madhi nga çdo disiplinë akademike. Komiteti Evropian i Rajoneve kërkon masa për të promovuar arsimin në shkencë, teknologji, inxhinieri dhe matematikë (STEM) në Evropë, veçanërisht midis vajzave dhe grave.

Asambleja e Përfaqësuesve Lokalë dhe Rajonalë të BE-së i ka bërë thirrje Komisionit Evropian dhe shteteve anëtare të mbështesin iniciativat e STEM në nivelin lokal dhe rajonal, për të siguruar investimet e nevojshme dhe për të adresuar mangësitë në këtë fushë në planifikimin e politikës së kohezionit.

Gratë madje janë të nënpërfaqësuara në librat ekonomikë, si në jetën reale, ashtu edhe në shembuj të trilluar. Si sektori i teknologjisë ashtu edhe komiteti i industrisë së filmit që shpërndan çmimet “Oscar”, dy grupe që janë kritikuar vitet e fundit për mungesën e larmisë së tyre, kanë përfaqësim më të mirë se fusha e ekonomisë.

Mesatarisht, gratë bëjnë më shumë orë punë të papaguar, për shembull duke u kujdesur për fëmijët ose duke bërë punë shtëpie. Një hendek i tillë gjinor në orët e papaguara të punës është i përbashkët për të gjitha vendet e BE-së, megjithëse ndryshon nga një minimum prej 6/8 orë në javë në Evropën Veriore në një maksimum prej mbi 15 orësh në pjesë të tilla si Italia, Kroacia, Sllovenia, Austria, Malta, Greqia dhe Qipro (bazuar në të dhënat e mbledhura në 2015).

E gjithë kjo nënkupton një disponueshmëri më të ulët të kohës për punë me pagesë. Sipas të dhënave të mbledhura në vitin 2018, pothuajse një e treta e grave, ose 30%, punojnë me kohë të pjesshme, ndërsa vetëm 8% e burrave punojnë me kohë të pjesshme. Për më tepër, kur merren parasysh si puna e papaguar ashtu edhe ajo me pagesë, gratë punojnë më shumë orë në javë sesa burrat.

Mungesa e modeleve për studente femra të interesuara në fushën e ekonomisë është një nga arsyet pse më pak gra studiojnë ekonomi në universitet ose në një shkollë pasuniversitare. Sipas ekspertëve, besohet se arsyeja kryesore e hendekut gjinor është seksizmi i përhapur në departamentet e ekonomisë. Një sondazh i Shoqatës Ekonomike Amerikane të vitit 2019, i cili mblodhi 9000 përgjigje nga anëtarët aktualë dhe ish-anëtarët, zbuloi se gati gjysma e grave raportuan se ishin diskriminuar në bazë të seksit ose që nuk flisnin në konferenca dhe se kishin qëndruar larg ngjarjeve shoqërore për të shmangur ngacmimin dhe trajtimin e parespektueshëm të mundshëm.

Në fushat e shkencës, teknologjisë dhe inxhinierisë, përqindja e burrave të punësuar është shumë e lartë (mbi 80%). Gratë zënë më pak pozita ekzekutive: më pak se 10% e shefave të kompanive kryesore janë gra. Nëse merret parasysh hendeku midis profesioneve të ndryshme, menaxheret femra janë më të pafavorshmet: ato fitojnë 23% më pak në orë sesa menaxherët meshkuj.

Gratë vazhdojnë të jenë viktima të diskriminimit të plotë në vendin e punës, e cila reflektohet në pagimin më pak se kolegët meshkuj që kanë të njëjtat kualifikime ose që punojnë në të njëjtat kushte dhe në të njëjtat kategori profesioni dhe në vuajtjen e një rënie pas kthimit nga leja e lindjes. Gratë jo vetëm që fitojnë më pak në orë, por gjithashtu bëjnë më pak orë punë me pagesë dhe më shumë punë të papaguar, si dhe kanë më shumë të ngjarë të jenë të papuna sesa burrat. Të gjithë këta faktorë të kombinuar çojnë në një ndryshim të përgjithshëm në të ardhurat midis burrave dhe grave me rreth 37% në të gjithë BE-në, sipas të dhënave të mbledhura në vitin 2018.

Në vitin 2019, hendeku i pensionit gjinor ishte rreth 29% në BE. Paga e barabartë nuk është vetëm çështje drejtësie, ajo gjithashtu do të stimulonte ekonominë pasi gratë mund të shpenzonin më shumë. Kjo do të rrisë bazën e taksave dhe do të lehtësojë një pjesë të barrës mbi sistemet e sigurimeve shoqërore. Vlerësimet tregojnë se një ulje prej një pikë përqindjeje e hendekut gjinor të pagave do të rezultojë në një rritje prej 0.1% të prodhimit të brendshëm bruto.

Ulja e hendekut të pagave midis gjinive çon në barazi më të madhe gjinore dhe, në të njëjtën kohë, promovon uljen e varfërisë dhe rritjen ekonomike. Është vërejtur se hendeku i pagave midis gjinive zgjerohet me moshën, gjatë karrierës dhe paralelisht me rritjen e nevojave familjare, ndërsa është mjaft i ulët kur gratë hyjnë në tregun e punës. Me më pak para për të kursyer dhe investuar, këto boshllëqe grumbullohen dhe si rezultat gratë janë në rrezik më të madh të varfërisë dhe përjashtimit shoqëror në pleqëri.

Dekada hulumtimi nga shkencëtarë, psikologë, sociologë, ekonomistë dhe demografë tregojnë se të jesh me njerëz që janë të ndryshëm, jo vetëm nga gjinia, por edhe nga raca, klasa, etnia dhe orientimi seksual, i bën njerëzit më krijues, të zellshëm dhe më të devotshëm. Kjo mungesë e diversitetit gjinor dhe racor ka pasoja në politikë.

Përgatiti: Irma Paloli