Helou Xuan, një shtëpi bambuje në parkun Fangta në rrethin Songjiang të Shangait, është cilësuar si një projekt i shquar për mbrojtjen e trashëgimisë arkitekturore në Shangai në vitin 2023 nga autoritetet komunale të mbrojtjes së relikeve kulturore.
Pavijoni me çati prej kashte, i mbështetur në shtylla bambuje u ndërtua në vitin 1986. Struktura prej 510 metrash katrorë është 7 metra e lartë, 16,8 metra e gjatë dhe 14,5 metra e gjerë dhe çatia e saj e lartë me hark është frymëzuar nga rezidencat tradicionale rurale në deltën e lumit Yangtze.
Për të shënuar 50-vjetorin e themelimit të Republikës Popullore të Kinës në 1999, ajo u nderua me një çmim bronzi për dizajnin e jashtëzakonshëm të arkitekturës në Shangai nga qeveria komunale dhe u njoh si një pikë referimi e rëndësishme e dizajnit arkitekturor modern kinez.
foto: ChinaDaily
Pasi iu nënshtrua një projekti të madh restaurimi dyvjeçar, ai u rihap për publikun disa muaj më parë.
Ky është restaurimi i parë i madh i pavijonit, një strukturë ndërkombëtare e vlerësuar me çmime e projektuar nga Feng Jizhong (1915-2009), një studiues i njohur i arkitekturës.
Feng njihet si një nga baballarët themelues të arkitekturës moderne, planifikimit urban dhe dizajnit të peizazhit në Kinë. Ai ishte gjithashtu një anëtar themelues i departamentit të arkitekturës në Universitetin Tongji të Shangait dhe studiuesi i parë kinez që u bë anëtar i Institutit Amerikan të Arkitektëve.
Feng përfshiu shtëpinë e çajit Helou Xuan në një park të ri ku ai u ftua të projektonte rreth një faltoreje të lashtë në distriktin Songjiang në fund të viteve 1970.
Fangta ose Pagoda e Sheshit është një kullë me nëntë nivele, që u ndërtua si pjesë e një tempulli budist në shekullin e 11-të. Tempulli u shkatërrua më vonë, por faltorja mbijetoi. Gjatë shekujve, ajo iu nënshtrua restaurimeve të shumta, me të fundit që u zhvillua midis viteve 1974 dhe 1977.
foto: ChinaDaily
Një shembull i shkëlqyer i faltores budiste të lashtë të Deltës së lumit Yangtze, ajo ka arritur të ruajë pjesën më të madhe të strukturës së saj origjinale prej druri dhe është renditur në vitin 1996 si një thesar kombëtar dhe njihet si përfaqësues i thelbit kulturor të Dinastisë Song (960-1279) .
Në projektimin e tij për parkun, Feng u përpoq të ruante frymën e kulturës së dinastisë Song dhe të krijonte një muze në natyrë si park, sipas vajzës së tij, Feng Ye.
Sipas Wang Shu, fituesi i parë i çmimit Pritzker të Kinës (Nobeli i arkitekturës), qasja e Feng Jizhong pasqyroi gjithashtu ndikimin e arkitekturës moderne. Wang beson se dizajni dhe planifikimi i parkut Fangta nuk është i pakalueshëm në Kinë dhe vlerëson dizajnin e parkut dhe çajtores Helou Xuan si kryevepra që përfaqësojnë thelbin e estetikës dhe filozofisë kineze.
Fangta është rreth 12 hektarë në madhësi. Përveç faltores së lashtë, ajo është gjithashtu shtëpia e një sërë reliktesh të rëndësishme kulturore, duke përfshirë një mur me ekran me tulla të ndërtuar në vitin 1370, i cili është një nga muret më të bukura dhe më të ruajtura me pllaka në Kinë, që përmban një përbindësh me brirë dreri, bisht luani, luspa peshku dhe thundra kau.
Tempulli i Mbretëreshës së Qiellit, tempulli më i madh Mazu në Shangai, u zhvendos gjithashtu në parkun Suzhou.
Feng Jizhong mori një qasje minimaliste ndaj dizajnit të tij dhe lidhi këto vende të rëndësishme nëpërmjet portave, shtigjeve, shesheve dhe mureve, duke lejuar që elementët të mbeten të pavarur. Bashkëjetesa e tyre krijon një ekuilibër hapësinor që kombinon artin tradicional kinez të kopshtit me arkitekturën moderne, thotë Wang.
Çajtorja ndodhet në një cep të izoluar të parkut. Vizitorët duhet të ecin përgjatë dy arkadave me tulla përpara se të arrijnë në pjesën e përparme të pavijonit, i cili ka një pamje mahnitëse me çatinë prej kashte të mbështetur në shtylla të hollë bambuje.
foto: ChinaDaily
Një material natyral që është përdorur në arkitekturën kineze për mijëra vjet, bambuja është elastike dhe e qëndrueshme nëse mbrohet siç duhet, thotë Wang.
Feng Jizhong i lyente të gjitha nyjet, ku lidhet bambuja me të zezë dhe kishte baza çeliku të dizajnuara për secilën prej shtyllave, për të mbrojtur materialin natyror nga lagështia e tepërt. Edhe pse kashta është ndryshuar çdo vit, struktura kryesore e bambusë ka mbijetuar mbi 30 vjet.
Ai parashikoi që bambuja të plaket dhe përfundimisht të kalbet dhe i kërkoi dishepullit të tij Huang Yiru të kalonte gjashtë muaj duke bërë një model të saktë, në mënyrë që pavijoni të mund të rindërtohej kur të ishte e nevojshme.
Zëvendësdrejtori i kolegjit të arkitekturës dhe planifikimit urban në Universitetin Tongji, Huang drejtoi vetë projektin e restaurimit.
"Ne kemi bërë skanim tredimensional përpara se të çmontonim strukturën," thotë Huang, "në mënyrë që imazhet të mund të përdoren në të ardhmen kur të duhet të rindërtohet përsëri".
foto: VCG
Për t'i qëndruar sa më besnik dizajnit origjinal, Huang arriti të gjejë bambu 4 deri në 6 vjeç nga Anji në provincën Zhejiang dhe kashtën e ka marrë në Lianyungang në provincën Jiangsu.
Ai shtoi gjithashtu një mur të ri përtej lumit në jug të pavijonit dhe thotë se Feng Jizhong kishte plane për projektimin e çajtores që nuk ishin përfunduar për shkak të mungesës së fondeve. "Duke shtuar këtë mur, projekti shtrihet në anën tjetër të lumit dhe peizazhi bëhet i plotë," thotë Huang."
Helou Xuan ishte projekti i fundit i Feng Jizhong dhe ai e konsideroi atë më të mirën e tij."
"Shumë të moshuar kalojnë gjithë ditën këtu kur moti është i mirë," thotë Xiao He, i cili punon në administratën e parkut.
Nga brenda pavijonit, njerëzit mund të shohin rrezet e diellit në mëngjes dhe harqet e hijeve të krijuara nga muri. Kushdo që shijon një filxhan çaj, ose një lojë shahu kinez, do të kënaqet duke kaluar kohë në pavijon duke parë dritën në ndryshim.
