Në muajin shtator, kur drejtoresha e përgjithshme e UNESCO-s Audrey Azoulay vizitoi Zhoukoudian në periferi të Pekinit, i cili është i famshëm për zbulimin e “Njeriut të Pekinit”, i cili jetoi midis 700,000 dhe 200,000 vjet më parë dhe ishte një nga ekzemplarët e parë të Homo Erectus, ajo vlerësoi strukturën që mbrojti me sukses shpellën Yuanrendong nga një stuhi e pazakontë shiu në korrik. Shpella karstike në zonën qendrore deri më tani ka zbuluar mbetjet e fosilizuara të 40 individëve. Struktura mbron vendin nga moti, duke përfshirë erën e fortë, borën dhe breshrin, dhe dizajni i saj koordinohet me mjedisin përreth, tha Qin Changwei, sekretari i përgjithshëm i Komisionit Kombëtar të Kinës për UNESCO-n, në Forumin e 2-të Botërore të Trashëgimisë Kulturore dhe Natyrore, që u mbajt në Pekin më 17 dhe 18 nëntor.
"Ai ofron një referencë për mbrojtjen e relikteve të çmuara kulturore dhe sugjeron masa për të ndihmuar vendet e trashëgimisë që t'i përgjigjen ndikimit të ndryshimeve klimatike", theksoi Qin.
Organizuar nga Instituti i Trashëgimisë Botërore të Trajnimit dhe Kërkimit për Rajonin e Azisë dhe Paqësorit nën kujdesin e UNESCO-s, Shkolla e Arkeologjisë dhe Muzeologjisë në Universitetin e Pekinit dhe Fondacioni i Kinës për Ruajtjen e Trashëgimisë Kulturore, Forumi mblodhi së bashku rreth 50 profesionistë për të diskutuar mbrojtjen dhe zhvillimin e qëndrueshëm të vendeve të trashëgimisë. Studiuesit shtjelluan ndikimin e ndryshimeve klimatike në vendet e trashëgimisë dhe ofruan sugjerime se si të përballen. "Duke hyrë në shekullin e 21-të, ndryshimet klimatike kanë qenë objekt i diskutimit të thellë nga Komiteti i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s.
Duhet të marrim në konsideratë pyetjet si të krijohet balanca midis njerëzve dhe natyrës, si t'i përgjigjemi fatkeqësive natyrore të shkaktuara nga ndryshimet klimatike dhe çfarë sfidash të reja sjell në vendet e Trashëgimisë Botërore”, tha Qin. "Trajtimi i çështjes kërkon bashkëpunim shumë-sektorial dhe ndërdisiplinor, duke përdorur plotësisht teknologjinë më të avancuar, si hapësira dhe teknologjitë dixhitale, dhe duke zhvilluar plane parandalimi dhe reagimi ndaj rrezikut," shtoi ai.
Du Xiaofan, profesor në Departamentin e Trashëgimisë Kulturore dhe Muzeologjisë të Universitetit Fudan, thotë se reshjet e shpeshta të shiut kanë dëmtuar rrënojat e tempullit budist Subashi në Kuqa, rajoni autonom i Xinjiang Uygur, një kompleks në shkallë të gjerë, i ruajtur mirë në Rrugën e Mëndafshit. dhe kërkon më shumë mbrojtje. Subashi u përfshi si pjesë e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s në Rrugën e Mëndafshit dhe e Rrjetit të Rrugëve të Korridorit Chang'an-Tianshan në 2014. Du thotë se ka rënë shi shpesh në zonën e tempullit vitet e fundit. “Kur ishim duke bërë kërkime në terren në Kuqa vitin e kaluar, kam qëndruar 10 ditë, pesë prej të cilave me shi. Në fillim mendova se ishte një situatë e pazakontë, por pasi bisedova me stafin, kuptova se shpesh ka rënë shi vitet e fundit”, thotë Du. Të dhënat meteorologjike tregojnë se që nga vitet 1990, reshjet në zonën e tempullit janë rritur vazhdimisht, me përjashtim të vitit 2015.
Shiu i rrëmbyeshëm çon në rrjedhje sipërfaqësore, e cila mund të fshijë pjesë të themeleve të tempullit. Dëmtimi i themeleve është shumë i vështirë të zhbëhet, vazhdon ai. Uji gjithashtu tani grumbullohet në zona të sheshta, buzë lumenjve, duke çuar në erozion nëntokësor dhe shembje ndërtesash. Janë bërë përpjekje për të mbrojtur vendin, duke përfshirë ndërtimin e një dige për kontrollin e përmbytjeve, por Du shpreson se do të merren më shumë masa në të ardhmen. Ai sugjeron kryerjen e studimeve të zonës sa më shpejt të jetë e mundur, duke përfshirë një vlerësim hidrogjeologjik dhe meteorologjik të ndjeshmërisë së tij ndaj fatkeqësive natyrore, një studim të karakteristikave dhe mekanizmave të dëmtimit, si dhe kërkime për materialet dhe teknikat e ruajtjes.
"Ka shumë faltore në vend. Disa njerëz thonë se kanë qëndruar për më shumë se një mijë vjet pa rënë, kështu që pse duhet të ndërhyjmë tani?
Por më parë, ata ishin si një person në të 60-at ose 70-at e tyre dhe kishin më shumë kohë për të jetuar, kështu që situata nuk dukej se ishte urgjente. Tani, ata janë si një i moshuar në të 80-at ose 90-at, duke iu afruar kufijve të jetës, ndaj është koha për të bërë diçka", tha Du.
Sipas Du, shumë vende të tjera rreth pellgut të Tarim përballen me kërcënime të ngjashme të shkaktuara nga ndryshimet klimatike dhe disa janë edhe më të prekshme se Subashi. Si rezultat, ai kërkon një plan për mbrojtjen e tyre të përgjithshme.
Alexander J. Kent, një anëtar i Fondit Botëror të Monumenteve në Britani, ndan opinione për ndikimin e ndryshimeve klimatike në vendet e trashëgimisë bregdetare dhe kërkon më shumë bashkëpunim në këtë fushë. Ai thotë se një stuhi kishte çuar në shembjen e pjesshme të Kështjellës Hurst, një kështjellë bregdetare e shekullit të 16-të që përballet drejtpërdrejt me forcën e plotë të erës dhe valëve në kontenë jugore angleze të Hampshire. Në shkurt të vitit 2021, një pjesë e murit në krahun lindor të kështjellës së shekullit të 19-të u shemb papritmas pas një stuhie, pasi deti kishte ekspozuar dhe dëmtuar themelet e tij. "Ndryshimet klimatike dhe rritja e nivelit të detit kërcënojnë të dëmtojnë më tej kështjellën dhe mund të çojnë në humbje të mëtejshme," thotë Kent, duke shtuar se ndërsa një përgjigje inxhinierike emergjente pritet, e ardhmja afatgjatë e kështjellës mbetet e pasigurt.
Ai shpjegon se rritja e nivelit të detit, rritja e erozionit bregdetar, stuhitë dhe reshjet e shkaktuara nga ndryshimet klimatike mund ta bëjnë shumë të vështirë gjetjen e zgjidhjeve të qëndrueshme afatgjata për mbrojtjen e këtyre vendeve. Kent tani drejton Coast Connections, një nismë për të formuar një rrjet për të ndarë ekspertizën dhe praktikën në adresimin e ndikimit të ndryshimeve klimatike në vendet e trashëgimisë bregdetare në mbarë botën.
“Statistikat tregojnë se 17 për qind e vendeve të Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s ndodhen brenda 5 kilometrave nga një vijë bregdetare, kështu që është një sfidë e zakonshme me të cilën përballemi të gjithë”, thotë ai.
Ai shton se në disa pjesë të Tanzanisë, mbjellja e pyjeve të mangrove ka qenë e suksesshme në ngadalësimin e shkallës së erozionit bregdetar dhe se kjo qasje mund të funksionojë diku tjetër, dhe kërkon rritjen e shkëmbimit të ideve dhe bashkëpunimit për këtë çështje, si dhe përdorimin e më shumë mjetet teknologjike në studimin e saj. Forumi u nis vitin e kaluar në përkujtim të 50-vjetorit të Konventës lidhur me Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore dhe Natyrore Botërore në 1972 dhe u mbajt në internet. Ngjarja e nëntorit është takimi i parë ballë për ballë i pjesëmarrësve të këtij Forumi.
