Si mund të arrihet ende paqja dhe prosperiteti në Lindjen e Mesme, ndërsa jemi përballë konfliktit më të ashpër Izrael-Palestinë, me mijëra viktima të pafajshme, ku që nga 7 tetori 2023 numërohen mbi 6000 fëmijë palestinezë viktima e bombardimeve izraelite?

Është kjo pyetja që mundon sot gjithë botën, e cila prej gati dy muaj është dëshmitare e mizorive kundër civilëve në Gaza.

Aktualisht edhe armëpushimi njëjavor Izrael-Gaza ka përfunduar duke bërë që të rikthehen bombardimet e ashpra në vend e kjo tregon edhe njëherë nevojën për një ndërhyrje emergjente ndërkombëtare për paqe, por ndërsa as armëpushimi nuk respektohet, paqja ende duket “utopi” për Palestinën.

Kina drejton mbledhjen e Këshillit të Sigurimit mbi çështjen palestinezo-izrealite(Foto:MPJ)

Sigurisht për të arritur një paqe të qëndrueshme, dhe një zgjidhje të qëndrueshme për konfliktin në Gazë, është e nevojshme që të gjitha palët të angazhohen në dialog dhe negociata të drejtpërdrejta.

Mbi të gjitha, është e rëndësishme të theksohet se zgjidhja e konfliktit midis Palestinës dhe Izraelit kërkon përpjekje të gjithëpërfshirëse, përfshirë palët vendase, aktorët ndërkombëtarë dhe organizatat ndërkombëtare.

Kina është një aktor i rëndësishëm në arenën ndërkombëtare dhe me ndikim në politikën globale. Si një anëtar i Këshillit të Sigurimit të OKB-së, Kina ka treguar përgjegjësi për të promovuar paqen dhe sigurinë ndërkombëtare. Në lidhje me konfliktin mes Palestinës dhe Izraelit, Kina qe ne krye te heres  ka mbështetur krijimin e një shteti palestinez të pavarur dhe ka kërkuar zgjidhjen e konfliktit nëpërmjet dialogut dhe negociatave të drejtpërdrejta midis dy palëve.

Kujtojmë se pas sulmit të 7 tetorit nga Hamasi në Izrael, në të cilin u vranë 1,400 njerëz, kryesisht civilë, ministri i jashtëm i Kinës, Wang Yi, bëri thirrje për një konferencë globale të paqes duke theksuar se Izraeli po shkonte "përtej fushëveprimit të vetëmbrojtjes" në bombardimin e Gazës. Ndërsa Xi Jinping bëri thirrje për një armëpushim "sa më shpejt të jetë e mundur, për të shmangur zgjerimin e konfliktit apo edhe daljen jashtë kontrollit dhe për të shkaktuar një krizë serioze humanitare".

Kina – e cila këtë muaj(01-30 Nentor) u bë kryetare e Këshillit të Sigurimit të OKB-së – ishte një nga 120 vendet që votuan për një rezolutë të Asamblesë së Përgjithshme të armëpushimit dhe dërgoi një të dërguar special për Lindjen e Mesme, Zhai Jun, në rajon
Kina ka përsëritur se e vetmja rrugëdalje nga kriza dhe konflikti midis Izraelit dhe Hamasit është përmes një zgjidhjeje me dy shtete.

Ministri i Jashtëm i vendit, Wang Yi ishte në Nju Jork më 29.11 për të kryesuar një takim të këshillit të sigurisë të nivelit të lartë për Lindjen e Mesme.

Takimi i nivelit të lartë vjen ndërsa Kina mban presidencën e rradhës të KS të OKB-së për muajn nëntor. Ai gjithashtu vjen në mes të një armëpushimi të zgjatur humanitar midis Hamasit dhe Izraelit, i cili hyri në fuqi të premten e kaluar.

"Por nuk duhet të ketë kufizime për paqen, apo datë skadimi për armëpushim," tha ai. “Në momentin që hapet dritarja e mundësive, ajo nuk duhet të mbyllet dhe pasi të jetë shuar zjarri i luftës, nuk duhet të ndizet sërish”.

Ministri i Jashtëm kinez Wang Yi tha të mërkurën se Kina ka paraqitur një dokument qëndrimi në Kombet e Bashkuara për zgjidhjen e konfliktit Palestinë-Izrael.

Ministri i Jashtëm kinez Wang Yi takohet me gazetarë pas mbledhjes së Këshillit të Sigurimit(Foto:Xinhua)

Wang, i cili është gjithashtu anëtar i Byrosë Politike të Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Kinës, paraqiti pozicionin e Kinës ndërsa kryesonte një takim të nivelit të lartë të Këshillit të Sigurimit të OKB-së në selinë e OKB-së në Nju Jork.

Sipas dokumentit të pozicionit të lëshuar nga Ministria e Jashtme kineze pas takimit, Kina ka bërë një propozim prej pesë pikash që mbulon një armëpushim gjithëpërfshirës dhe përfundimin e luftimeve, duke mbrojtur në mënyrë efektive civilët, duke siguruar ndihmën humanitare, duke rritur ndërmjetësimin diplomatik dhe duke siguruar zgjidhje politike.

Duke folur në takim, Wang tha se raundi i fundit i konfliktit ka marrë një numër të madh jetësh të pafajshëm dhe ka shkaktuar një katastrofë të paprecedentë humanitare, dhe efektet e tij të përhapura janë ende duke u shfaqur.

"Lufta teston ndërgjegjen dhe drejtësinë, ndërsa paqja kërkon arsye dhe mençuri," tha ai.

Ministri i Jashtëm kinez i kërkoi komunitetit ndërkombëtar të "rigjallërojë perspektivat politike të një zgjidhjeje me dy shtete me vendosmëri më të fortë" dhe të avancojë Këshillin e Sigurimit që "të ndërmarrë veprime të përgjegjshme dhe kuptimplota".

“Drejtësia dhe drejtësia për çështjen palestineze qëndron në zgjidhjen me dy shtete, e cila është e pazëvendësueshme”, tha Wang.

Vetëm kur zgjidhja me dy shtete të zbatohet vërtetë dhe në mënyrë gjithëpërfshirëse mund të arrihet paqja në Lindjen e Mesme, vendet e Palestinës dhe Izraelit të bashkëjetojnë në mënyrë paqësore dhe kombet arabe dhe hebreje të zhvillohen së bashku, tha ai.

Pala kineze bën thirrje për thirrjen e një konference ndërkombëtare paqeje në shkallë më të madhe, më të gjerë dhe më efektive dhe mbështet Palestinën që të bëhet anëtare e plotë e OKB-së, shtoi Wang.

Pala kineze do të vazhdojë të forcojë koordinimin me palët përkatëse, të krijojë konsensus dhe të bëjë përpjekje të pandërprera për të rikthyer stabilitetin në rajon dhe qetësinë për njerëzit, tha ai.

Konflikti aktual palestinezo-izraelit ka shkaktuar viktima të rënda civile dhe një fatkeqësi të rëndë humanitare. Është një shqetësim i madh i komunitetit ndërkombëtar. Presidenti Xi Jinping deklaroi në disa raste qëndrimin parimor të Kinës për situatën aktuale palestinezo-izraelite. Ai theksoi nevojën për një armëpushim të menjëhershëm dhe përfundimin e luftimeve, duke siguruar që korridoret humanitare të jenë të sigurta dhe të papenguara, si dhe parandalimi i zgjerimit të konfliktit. Ai vuri në dukje se rruga themelore për të dalë nga kjo qëndron në zgjidhjen me dy shtete, ndërtimin e konsensusit ndërkombëtar për paqen dhe punën drejt një zgjidhjeje gjithëpërfshirëse, të drejtë dhe të qëndrueshme të çështjes palestineze në një datë të hershme.

Duke theksuar "sigurinë e përbashkët", Presidenti i Kinës Xi Jinping bëri thirrje për realizimin e një shteti legjitim të pavarur të Palestinës.

“Çështja palestineze është në qendër të çështjes së Lindjes së Mesme dhe thelbi i konfliktit palestinezo-izraelit qëndron në realizimin e vonuar të së drejtës kombëtare legjitime të popullit palestinez për të krijuar një shtet të pavarur”, tha Xi .

Udhëheqësi kinez i kërkoi komunitetit ndërkombëtar “të ndërmarrë veprime urgjente për të adresuar konfliktin Palestinë-Izrael”.

Ai i bëri thirrje Këshillit të Sigurimit të OKB-së që “të mbajë përgjegjësitë e tij dhe të bëjë çdo përpjekje për të lehtësuar një armëpushim, për të garantuar sigurinë e civilëve dhe për të ndaluar katastrofën humanitare”.

Duke përsëritur qëndrimin e Kinës për bisedimet e paqes palestinezo-izraelite, Xi tha se e drejta e popullit palestinez për shtetësi dhe mbijetesë dhe e drejta e tyre për t'u kthyer duhet të rikthehen sa më shpejt të jetë e mundur.

“E vetmja mënyrë e mundshme për të zgjidhur çështjen palestineze qëndron në krijimin e një shteti të pavarur palestinez që gëzon sovranitet të plotë në bazë të kufijve të vitit 1967 dhe me Jerusalemin Lindor si kryeqytet”, shtoi ai.

Kina dhe Iniciativa e Sigurisë Globale

Kina me strategjinë e saj ka hedhur hapat e duhur e të sigurt për paqen dhe sigurinë globale.

Kina me Iniciativën e Sigurisë Globale, mbron zgjidhjen e mosmarrëveshjeve dhe mosmarrëveshjeve midis vendeve përmes dialogut dhe konsultimit dhe mbështet të gjitha përpjekjet që kontribuojnë në zgjidhjen paqësore të krizës, tha Xi, duke u zotuar për përpjekjet e vazhdueshme të Kinës për të qëndruar në mbrojtje të drejtësisë për çështjen palestineze, në mënyrë aktive promovojnë bisedimet e paqes dhe vazhdojnë të ofrojnë ndihmë humanitare dhe zhvillimore për palën palestineze.

Presidenti kinez Xi Jinping përgëzoi një takim të OKB-së të mbajtur të mërkurën (29.11) për të përkujtuar Ditën Ndërkombëtare të Solidaritetit me Popullin Palestinez.

Në mesazhin e tij, Xi tha se mësimet e hidhura të ciklit të konfliktit palestinezo-izraelit demonstrojnë plotësisht se vetëm duke mbështetur konceptin e sigurisë së përbashkët mund të arrihet siguria e qëndrueshme.

Çështja palestineze është në qendër të çështjes së Lindjes së Mesme dhe thelbi i konfliktit palestinezo-izraelit qëndron në realizimin e vonuar të së drejtës kombëtare legjitime të popullit palestinez për të krijuar një shtet të pavarur, tha ai.

Në krye të kësaj, bisedimet e paqes palestinezo-izraelite duhet të rifillojnë sa më shpejt të jetë e mundur dhe e drejta e popullit palestinez për shtetësi dhe mbijetesë dhe e drejta e tyre për t'u rikthyer duhet të rikthehen sa më shpejt të jetë e mundur, tha Xi.

Kina, si gjithmonë, ka mbështetur me vendosmëri kauzën e drejtë të popullit palestinez për të rivendosur të drejtat e tij legjitime kombëtare, tha ai. Dhe e vetmja mënyrë e mundshme për të zgjidhur çështjen palestineze qëndron në krijimin e një shteti të pavarur palestinez që gëzon sovranitet të plotë në bazë të kufijve të vitit 1967 dhe me Jerusalemin Lindor si kryeqytet.

Në mars 2022, ndërsa merrte pjesë në një konferencë të Organizatës së Bashkëpunimit Islamik në Islamabad, Wang u takua me Ministrin e Jashtëm palestinez Riyad al-Maliki dhe deklaroi në mënyrë eksplicite se çështja palestineze nuk duhet të margjinalizohet. Wang theksoi se komuniteti ndërkombëtar nuk duhet të injorojë çështjen palestineze dhe tha se Kina do të vazhdojë të qëndrojë pranë dhe të mbështesë popullin palestinez.

Foto:Xinhua

Në qershor 2023, presidenti palestinez Mahmoud Abbas vizitoi Kinën dhe u takua me Presidentin Xi Jinping në Sallën e Madhe të Popullit. Kjo ishte vizita e pestë e Abbasit në Kinë dhe ai dëgjoi angazhimin e Kinës për të mbështetur Palestinën dhe mësoi për planet e Kinës për të ofruar ndihmë për Palestinën. Xi i tha Abbasit se "Kina dhe Palestina janë miq dhe partnerë të ngushtë që besojnë dhe mbështesin njëra-tjetrën" dhe se Kina është e gatshme të forcojë bashkëpunimin me Palestinën për të arritur një zgjidhje gjithëpërfshirëse dhe të qëndrueshme për çështjen palestineze.

Këto janë hapa konkrete nga Kina, e cila si propozuese e Iniciativës së Sigurisë Globale, po mban premtimin e saj si mbrojtëse e paqes botërore, duke nxitur përfundimin e konflikteve nëpërmjet dialogut.

Pozicioni i Kinës për zgjidhjen e konfliktit palestinezo-izraelit

Kina publikoi të enjten (30.11) një dokument qëndrimi mbi zgjidhjen e konfliktit palestinezo-izraelit, i cili ofroi pesë propozime për promovimin e paqes dhe arritjen e një zgjidhjeje gjithëpërfshirëse, të drejtë dhe të qëndrueshme për çështjen palestineze, duke përfshirë zbatimin e menjëhershëm të një armëpushimi gjithëpërfshirës, mbrojtjen efektive të civilëve, sigurimin ndihma humanitare, intensifikimi i ndërmjetësimit diplomatik dhe kërkimi i një zgjidhjeje politike.

"Dokumenti i pozicionit të Republikës Popullore të Kinës për zgjidhjen e konfliktit palestinezo-izraelit", u publikua një ditë pasi Kina, presidenti i radhës i KS për nëntorin, drejtoi një takim të nivelit të lartë të Këshillit të Sigurimit mbi çështjen palestineze.

Në bazë të Kartës së Kombeve të Bashkuara, Këshilli i Sigurimit mban përgjegjësinë kryesore për ruajtjen e paqes dhe sigurisë ndërkombëtare, dhe në këtë mënyrë duhet të luajë një rol aktiv dhe konstruktiv për çështjen e Palestinës. Në lidhje me këtë, Kina ofron propozimet e mëposhtme:

1.Zbatimi i një armëpushimi gjithëpërfshirës dhe përfundimi i luftimeve. Palët në konflikt duhet të zbatojnë me të vërtetë rezolutat përkatëse të OKB-së dhe OKB-së dhe të realizojnë menjëherë një armëpushim humanitar të qëndrueshëm dhe të qëndrueshëm. Bazuar në Rezolutën 2712 të KS të OKB-së, Këshilli i Sigurimit, në përgjigje të thirrjeve të bashkësisë ndërkombëtare, duhet të kërkojë në mënyrë eksplicite një armëpushim gjithëpërfshirës dhe përfundimin e luftimeve, të punojë për deskalimin e konfliktit dhe të qetësojë situatën sa më shpejt të jetë e mundur.

2. Mbrojtja efektive e civilëve. Rezoluta e KS të OKB-së kërkon në mënyrë eksplicite që të gjitha palët të respektojnë detyrimet e tyre sipas ligjit ndërkombëtar humanitar, veçanërisht në lidhje me mbrojtjen e civilëve.  Është e domosdoshme të ndalet çdo sulm i dhunshëm kundër civilëve dhe shkelje të së drejtës ndërkombëtare humanitare, dhe të shmangen sulmet ndaj objekteve civile. Këshilli i Sigurimit duhet të dërgojë më tej një mesazh të qartë për të kundërshtuar transferimin e detyruar të popullatës civile palestineze, duke parandaluar zhvendosjen e civilëve palestinezë dhe duke bërë thirrje për lirimin e të gjithë civilëve dhe pengjeve të mbajtur rob sa më shpejt të jetë e mundur.

3. Sigurimi i ndihmës humanitare. Të gjitha palët përkatëse, sipas kërkesave të rezolutës së KS të OKB-së, duhet të përmbahen nga privimi i popullatës civile në Gaza nga furnizimet dhe shërbimet e domosdoshme për mbijetesën e tyre, të krijojnë korridore humanitare në Gaza për të mundësuar akses të shpejtë, të sigurt, të papenguar dhe të qëndrueshëm humanitar dhe të      shmangin një fatkeqësi humanitare me peshë edhe më të madhe. Këshilli i Sigurimit duhet të inkurajojë komunitetin ndërkombëtar që të rrisë ndihmën humanitare, të përmirësojë situatën humanitare në terren dhe të mbështesë rolin koordinues të Kombeve të Bashkuara, si dhe të Agjencisë së OKB-së për Ndihmën dhe Punën për Refugjatët Palestinë në Lindjen e Afërt (UNWRA) në ndihmën humanitare dhe përgatit komunitetin ndërkombëtar për mbështetjen e rindërtimit pas konfliktit në Gaza.

Dokumenti i qëndrimeve të Kinës mbi zgjidhjen e konfliktit palestinezo-izraelite (Foto:MPJ)

4. Rritja e  ndërmjetësimit diplomatik. Këshilli i Sigurimit duhet të përdorë rolin e tij në lehtësimin e paqes, siç është mandatuar në Kartën e OKB-së, për të kërkuar që palët në konflikt të      ushtrojnë përmbajtje për të parandaluar zgjerimin e konfliktit dhe për të  mbështetur paqen dhe stabilitetin në Lindjen e Mesme. Këshilli i Sigurimit duhet të vlerësojë rolin e vendeve dhe organizatave të rajonit, të mbështesë zyrat e mira të Sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së dhe Sekretariatit dhe të inkurajojë vendet me ndikim në palët në konflikt që të mbajnë një pozicion objektiv dhe të drejtë në mënyrë që së bashku të  luajnë një konstruktiv rol në depërshkallëzimin e krizës.

5. Kërkimi i zgjidhjes politike. Sipas rezolutave përkatëse të KS të OKB-së dhe konsensusit ndërkombëtar, zgjidhja themelore e çështjes së Palestinës qëndron në zbatimin e zgjidhjes me dy shtete, rivendosjen e të drejtave kombëtare legjitime të Palestinës dhe krijimin e një shteti të pavarur të Palestinës që gëzon sovranitet të plotë bazuar në kufirin e vitit 1967 dhe me Jerusalemin lindor si kryeqytet. Këshilli i Sigurimit duhet të ndihmojë në rivendosjen e zgjidhjes me dy shtete. Një konferencë ndërkombëtare paqeje me bazë më të gjerë, më autoritare dhe efektive e udhëhequr dhe organizuar nga OKB duhet të mbahet sa më shpejt që të jetë e mundur për të formuluar një plan dhe udhërrëfyes konkret për zbatimin e zgjidhjes me dy shtete dhe për të lehtësuar një zgjidhje gjithëpërfshirëse, të drejtë dhe të qëndrueshme për çështjen e  Palestinës. Çdo marrëveshje për të ardhmen e Gazës duhet të respektoj vullnetin dhe zgjedhjen e pavarur të popullit palestinez dhe nuk duhet t'i imponohet atij.

Perëndimi në narrativen e tij kërkon nga Kina të marrë anë, të tregoje se me cilën palë është, por Kina e ka treguar hapur pozicionin e saj përballë këtij konflikti, që zgjidhja nuk është të jesh me njërën apo tjetrën palë. Kina ka dëshmuar se është me njerëzit, paqen dhe sigurinë globale.

Për këtë ka ndërmarrë veprime konkrete diplomatike, së pari për një marrëveshje për paqe dhe së dyti për zgjidhjen e këtij konflikti shekullor.

Që nga fillimi i krizës, shumë vende në Lindjen e Mesme dhe më gjerë kanë shtuar kritikat e tyre ndaj standardeve të dyfishta të Perëndimit kur bëhet fjalë për respektimin e ligjit ndërkombëtar, duke kujtuar presionet perëndimore për të mbështetur Ukrainën pas pushtimit rus. Në OKB, Shtetet e Bashkuara dhe vendet evropiane u shfaqën të izoluara kur votuan kundër rezolutat e mbështetura nga Rusia, Brazili, Kina dhe vende të tjera joperëndimore që bënin thirrje për një armëpushim.

Konflikt në Gazë(Foto:VCG)

Edhe njëherë Kina po dëshmon një qëndrim të  përgjegjshëm në çështjet e Lindjes së Mesme, me hapa konkret, jo ultimatume, por gjithmonë duke u mbështetur në ligjin ndërkombëtar dhe organizatat ndërkombëtare

Duke ndjekur ndërmjetësimin e mëparshëm kinez midis Iranit dhe Arabisë Saudite, është fakt që Kina është nje “lojtar” konstruktiv në stabilizimin rajonal, ndaj dhe pozicioni i saj nëpërmjet pikave të mësipërme tregon perspektivën e qartë të Kinës për paqe përballë luftës Izrael-Palestinë me shpresën se kjo do të jetë beteja e fundit e kësaj lufte shekullore.