Më 19 mars 2024, pas një konsultimi publik dhe procesit të rishikimit legjislativ, Këshilli Legjislativ (LegCo) i Rajonit të Posaçëm Administrativ të Hong Kongut (HKSAR) miratoi projektligjin për mbrojtjen e sigurisë kombëtare, një moment historik në përmbushjen e detyrës kushtetuese nga HKSAR, siç përcaktohet në nenin 23 të Ligjit Bazë të HKSAR.
Shefi Ekzekutiv i HKSAR John Lee tha pas votimit se miratimi i projektligjit është një "moment historik". "Historia dëshmon për këtë moment të rëndësishëm, duke dëshmuar gëzimin, frymëzimin dhe krenarinë tonë dhe duke dëshmuar kontributin tonë kolektiv në historinë e lavdishme të HKSAR," tha ai.
Këshilli Legjislativ (LegCo) i Rajonit të Posaçëm Administrativ të Hong Kongut (HKSAR)/CFP
Presidenti i LegCo Andrew Leung tha se të gjithë anëtarët e LegCo kanë besim se pas përfundimit të legjislacionit, zhvillimi i HKSAR do të jetë më i gjallë dhe e ardhmja do të jetë më e mirë.
Projektligji mbulon disa lloje veprash penale si: tradhti, kryengritje dhe nxitje për kryengritje, vjedhje të sekreteve shtetërore dhe spiunazh, sabotim dhe ndërhyrje të jashtme. Dënimet për disa krime janë rritur dhe ka një theks më të madh në krimet nga ose që përfshijnë palët e huaja. Me një fjalë, Hong Kongu tani zotëron mjetet që i nevojiten për t'u mbrojtur nga ata që duan të dëmtojnë.
Kur Hong Kongu iu kthye Kinës nga sundimi i Mbretërisë së Bashkuar në 1997, nga dita e parë e kthimit, 1 korriku i vitit 1997, filloi zbatimi i Ligjit Bazë për këtë rajon të posaçëm administrativ që ishte miratuar sipas Kushtetutës së Kinës në Asamblenë Kombëtare Popullore, organ më të lartë ligjvënës të vendit.
Neni 23 i Ligjit Bazë thotë se Hong Kongu pas kthimit gjirit të atdheut, "do të nxjerrë ligje vetë" për të ndaluar shtatë lloje të shkeljeve të sigurisë kombëtare. Por ky proces u vonua për 26 vite.
Hong Kong/CFP
Në vitin 2019, pasi vandalizmat e përgjakshme të nxitura nga forcat separatiste vendëse dhe të huaja rrezikuan seriozisht parimin "një vend, dy sisteme", duke çuar ekonominë e qytetit në tremujorin më të ulët në 21 vjet, qeveria qendrore dhe autoritetet hongkongase vendosën të përshpejtonin procesin legjislativ për të mbushur boshllëk ligjor kundër veprimeve të tilla.
Urdhëresa zbaton plotësisht përgjegjësitë kushtetuese të përcaktuara në nenin 23 të ligjit bazë të HKSAR dhe konsiderohet thelbësore për rregullimin e zbrazëtirave dhe hallkave të dobëta në sistemin e HKSAR për të mbrojtur sigurinë kombëtare.
Legjislacioni është pritur me mbështetje të fortë në Hong Kong. Në një konsultim publik të zhvilluar nga qeveria HKSAR në fillim të këtij viti, 98.6 për qind e pikëpamjeve të marra treguan mbështetje dhe dhanë komente pozitive, por si kundër pritej, e kundërta ka ndodhur me reagimet nga vendet perëndimore.
Reagime ndërkombëtare rreth projektligjit për mbrojtjen e sigurisë kombëtare të Hong Kongut
Neni 23 është kritikuar nga ndërkombëtarët, të cilët thonë se do ta bënte Hong Kongun të rrezikshëm dhe të vështirë për bizneset dhe punëtorët e huaj për të vepruar.
Sekretari i Jashtëm i Mbretërisë së Bashkuar, David Cameron, tha se masa "minon zbatimin e detyrimeve ndërkombëtare të detyrueshme nga Hong Kongu" dhe i kërkoi ish-kolonisë që "të respektojë të drejtat dhe liritë e parashikuara në Ligjin Bazë".
Por këto kritika, i hedh poshtë vetë Shefi ekzekutiv i Hong Kongut, John Lee, duke thënë se ligji i ri ishte "i nevojshëm për t'u mbrojtur kundër njerëzve që pushtojnë shtëpinë tonë". Ai nenvizon faktin se si ligji i sigurisë është në përputhje me legjislacionin në vendet perëndimore, përfshirë SHBA-në dhe Britaninë e Madhe, dhe është i nevojshëm për të parandaluar çdo kërcënim të paparashikuar në të ardhmen.
Në vijim të këtyre reagimeve, edhe nga Ministria e Jashtme kineze janë prononcuar ndaj kritikave. “Kina shpreh keqardhjen dhe kundërshton me vendosmëri fushatat e shpifjeve dhe shpifjeve të vendeve dhe organizatave individuale kundër projektligjit të mbrojtjes së sigurisë kombëtare të Hong Kongut”, tha një zëdhënës i Ministrisë së Jashtme kineze.
Kritikët perëndimorë pretendojnë se neni 23 "kërcënon të drejtat dhe liritë themelore". Por kjo nuk mund të jetë më larg nga e vërteta. Ashtu si me NSL, dispozitat e Paktit Ndërkombëtar për të Drejtat Civile dhe Politike do të mbrohen në zbatimin e tij. Kjo do të thotë se liria e fjalës, e shtypit, e publikimit, e organizimit, e tubimit, e procesionit dhe e demonstrimit, të cilën njerëzit e gëzojnë sipas Ligjit Themelor, do të respektohet plotësisht.
Hong Kong/CFP
Kushdo që akuzohet për një vepër penale sipas ligjit të sapomiratuar do të gëzojë gjithashtu garancitë e gjykimit të drejtë të botës së ligjit të zakonshëm. Ato përfshijnë prezumimin e pafajësisë, të drejtën e mbrojtjes dhe mbrojtjen kundër rrezikut të dyfishtë.
Për më tepër, gjyqet do të zhvillohen vetëm në Hong Kong dhe ato do të kryesohen nga një gjyqësor i pavarur. Një i dyshuar do të dënohet vetëm nëse fajësia provohet përtej dyshimit të arsyeshëm dhe të drejtat e apelit mbrohen me kushtetutë.
Liria e shprehjes dhe e informacionit është e mbrojtur me kushtetutë dhe neni 23 nuk synon platformat e mediave sociale, si Facebook ose YouTube. Të vetmit njerëz që kanë ndonjë frikë janë ata që keqpërdorin mediat sociale dhe përhapin mesazhe që janë armiqësore për sigurinë kombëtare.
Cili është ligji i ri i sigurisë në Hong Kong?
Neni 23 do të bëjë që qyteti të "përparojë nga stabiliteti në prosperitet" dhe nuk do të prekë bizneset "normale".
Neni 23 zgjeron ligjin e sigurisë kombëtare, i cili tashmë kriminalizon shkëputjen, përmbysjen, terrorizmin dhe bashkëpunimin me forcat e huaja. Vepra të tjera penale që mbulon përfshijnë:
Vjedhja e sekreteve shtetërore dhe spiunazhi: Ligji ka një përkufizim të gjerë të "sekreteve shtetërore". Ai përfshin "vendimet kryesore të politikave", "zhvillimin ekonomik ose social" dhe "çështjet e jashtme" të Hong Kongut, ndër të tjera.
Sabotimi që rrezikon sigurinë kombëtare: Ky është një vepër e re që synon personat që rrezikojnë sigurinë kombëtare ose me dashje ose jo. Ajo gjithashtu dëshiron të kriminalizojë aktet e lidhura me kompjuterin që dëmtojnë sigurinë kombëtare.
Ndërhyrja e jashtme: Kjo vepër e re synon aktet e bashkëpunimit me "forcat e jashtme" për të ndikuar ose ndërhyrë në autoritetet kombëtare dhe lokale. Shembujt përfshijnë marrjen e mbështetjes financiare ose drejtimin nga këto "forca të jashtme", të cilat mund të përfshijnë qeveri të huaja, organizata politike ose individë.
Tradhtia: Ligji i ri synon të kriminalizojë shpimet e paautorizuara ushtarake dhe "shkeljen e tradhtisë", të kryera nga dikush që ka dijeni për tradhtinë, por nuk e raporton atë.
Ata që shpallen fajtorë për tradhti, kryengritje, nxitje të një anëtari të ushtrisë kineze në kryengritje, ose bashkëpunim me një forcë të jashtme për të dëmtuar ose dobësuar infrastrukturën publike, mund të dënohen me burgim të përjetshëm.
Ai përfshin një dënim maksimal me burgim të përjetshëm për krimet e tradhtisë ose kryengritjes dhe rrit dënimin maksimal për kryengritje në shtatë vjet nga dy vitet aktual.
Ata që shpallen fajtorë për vjedhjen e sekreteve shtetërore, sipas projektligjit përballen me një dënim deri në 10 vjet burg. Përkufizimi i sekreteve shtetërore është zgjeruar për të përfshirë të dhëna mbi zhvillimin ekonomik, social, teknologjik ose shkencor të Hong Kongut ose kontinentit.
Hong Kongu nuk është unik, dhe ligje si ky janë i gjejmë në juridiksione të tjera të ligjit të zakonshëm. Në vitin 2023, për shembull, Mbretëria e Bashkuar miratoi Aktin e saj të Sigurisë Kombëtare, duke përforcuar një duzinë të ligjeve ekzistuese të lidhura me sigurinë kombëtare.
Hong Kong/CFP
Pas ngjarjes në Capitol Hill në Amerikë, masat e sigurisë u shtuan, agjencitë e zbatimit të ligjit u mobilizuan dhe nisën hetimet për të identifikuar dhe mbajtur përgjegjës përgjegjësit për shkeljen. Gjithashtu, pati diskutime rreth ndryshimeve të mundshme në protokollet dhe procedurat e sigurisë për të parandaluar incidente të ngjashme në të ardhmen.
“Ne qëndrojmë të vendosur në angazhimin tonë për të mbrojtur të drejtat e njeriut dhe vlerat demokratike në mbarë botën dhe vazhdojmë të qëndrojmë me partnerët tanë ndërkombëtarë dhe njerëzit në Hong Kong. Çdo përpjekje për të diskredituar ose minuar legjislacionin mbi nenin 23 të Ligjit Bazë të Rajonit të Posaçëm Administrativ të Hong Kongut (HKSAR) të Kinës është i gabuar dhe ushtrimi legjislativ ka fituar mbështetje shumë të gjerë nga komuniteti i Hong Kongut”, tha zëvendëssekretari i Hong Kongut i Këshillit të Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Njeriut (UNHRC) në Gjenevë.
Ai vuri në dukje se "çdo shtet sovran, përfshirë Kinën, ka të drejtën e natyrshme për të miratuar ligje për të mbrojtur sigurinë e tij kombëtare" dhe se "shumë vende kanë miratuar një mori ligjesh të sigurisë kombëtare bazuar në rreziqet dhe nevojat e tyre të sigurisë kombëtare."
"Shtetet e Bashkuara kanë të paktën 21 pjesë të legjislacionit; Mbretëria e Bashkuar ka të paktën 14 pjesë; Kanadaja ka të paktën nëntë pjesë; dhe Singapori ka të paktën gjashtë pjesë," shtoi ai.
Ai gjithashtu vuri në dukje se "komentet e disa vendeve dhe organizatave për këtë janë bërë në shpërfillje të plotë të jurisprudencës dhe fakteve bazë dhe nuk demonstrojnë asgjë më shumë se standarde të dyfishta".
Neni 23 i sapo miratuar i Ligjit Bazë të HKSAR-it duket se ka një rol tejet me rendësi për të mbrojtur vendin nga kërcënimet e vërteta ndaj sigurisë kombëtare në gjeopolitikën gjithnjë e më të ndërlikuar që kemi përpara nesh. Dhe për sa kohë që legjislacioni "përputhet plotësisht me parimet e ligjeve dhe praktikave ndërkombëtare", nuk duhet të paragjykohet si "minues demokracie" vetëm nga fakti se ky ligj përshëndetet nga Kina dhe përforcon parimin "Një vend, dy sisteme".
Pikërisht vendimi i ligjvënësve të Hong Kongut për të refuzuar ndërhyrjen nga forcat e jashtme në mbrojtjen e sigurisë kombëtare është i rëndësishëm për ruajtjen e stabilitetit dhe ruajtjen e sundimit të ligjit në rajon. Është e rëndësishme për çdo vend të ruajë sigurinë e tij kombëtare kundër kërcënimeve, pavarësisht se nga cila kahje vijnë ato.
