Neurologjia (Foto Panorama)
Kushtet neurologjike, që variojnë nga migrena te goditjet në tru, sëmundja e Parkinsonit dhe demenca, janë shkaku kryesor i sëmundjeve në mbarë botën, duke shkaktuar 11.1 milionë vdekje në vitin 2021, zbuloi një studim i botuar në revistën “Lancet”, i cituar nga “Panorama”.
Sipas studimit, numri i njerëzve që jetojnë ose vdesin nga çrregullime të sistemit nervor është rritur në mënyrë dramatike gjatë tre dekadave të fundit, me 43% të popullsisë së botës, 3.4 miliardë njerëz, të prekur në vitin 2021.
Analiza në studimin e barrës globale të sëmundjeve, dëmtimeve dhe faktorëve të rrezikut sugjeroi që sasia totale e paaftësisë, sëmundjeve dhe vdekjeve të parakohshme të shkaktuara nga 37 gjendje neurologjike u rrit me pak më shumë se 18% nga rreth 375 milionë vite jetë të shëndetshme të humbura në 1990-n në 443 milionë vjet në 2021-shin.
Studiuesit thanë se rritja ishte për shkak të rritjes së popullsisë globale dhe jetëgjatësisë më të lartë, si dhe rritjes së ekspozimit ndaj faktorëve të rrezikut mjedisor, metabolik dhe stilit të jetesës si ndotja, obeziteti dhe dieta.
Foto nga VCG
Globalisht, goditja në tru ishte gjendja me barrën më të madhe të sëmundjes. Kontribuesit e tjerë kryesorë përfshinin meningjitin, epilepsinë, sëmundjen e Alzhaimerit dhe demenca të tjera, dëmtime të trurit te foshnjat e porsalindura, komplikime neurologjike te foshnjat e lindura para javës së 37-të të shtatzënisë, dëmtime nervore të shkaktuara nga diabeti, autizmi dhe kanceret e sistemit nervor.
Çrregullimet neurologjike më të përhapura në vitin 2021 ishin dhembjet e kokës nga tensioni, me rreth 2 miliardë raste, dhe migrena, me rreth 1.1 miliardë raste.
Gjendja me rritje më të shpejtë të anketuar ishte dëmtimi nervor i shkaktuar nga diabeti, i cili u rendit si i pesti me barrën e sëmundjes më të lartë globalisht, duke reflektuar rritjen e madhe të diabetit të tipit 2 gjatë të njëjtës periudhë.
Foto nga VCG
Për herë të parë, studimi ekzaminoi çrregullimet neuro-zhvillimore, si autizmi dhe çrregullimet neurologjike tek fëmijët, duke zbuluar se ato përbënin 80 milionë vite jetë të shëndetshme të humbura në mbarë botën në vitin 2021, rreth një e pesta e totalit. (Irma)
