Në vitin 511 para erës sonë, në Kinë lindi një foshnjë, që u quajt "Kong Çiu", i cili u bë më vonë mësuesi i parë në botë, bazuar në historinë e shkruar. Këtë mësues të ditur njerëzit e quajnë me respekt, "Konfuci". Gjatë jetës së tij 73-vjeçare, Konfuci u dha mësime private afro 3 mijë nxënësve, duke përhapur njohuritë tek njerëzit e thjeshtë. Konfuci propozoi mirësjellje dhe i edukoi nxënësit e tij me konceptet "fisnikëri", "harmoni", "rend" dhe "dashamirësi.Instituti Konfuci në Universitetin e Tiranës është inaguruar më datë 18 Nëntor 2013. Ky Institut është themeluar në kuadër të marrëveshjes që Universiteti i Tiranës ka me Qendrën e Institutit Konfuci në Kinë(HANBAN) si dhe me Universitetin e Gjuhëve të Huaja në Pekin. Qëllimi kryesor i Institutit Konfuci, është promovimi i gjuhës dhe kulturës kineze për të kontribuar në zhvillimin e multikulturalizimit.

Aktualisht gjuha kineze është si lëndë me zgjedhje në Fakultetin e Gjuhëve të Huaja, Fakultetin e Ekonomisë, Fakultetin e Shkencave të Natyrës dhe së shpejti do të përfshihet edhe në kurikulat e fakulteteve të tjera të Universitetit të Tiranës. Numri i studentëve të cilët kanë përfituar nga mësimdhënia e kësaj gjuhe pranë Universitetit të Tiranës, që prej hapjes së Institutit Konfuci, është rreth 600. Aktualisht, semestrin e dytë të vitit akademik 2014-2015, rreth 300 studentë të Universitetit të Tiranës kanë zgjedhur gjuhën kineze si lëndë me zgjedhje.

Përsa i përket klasave private të gjuhës kineze, grupi i parë i klasës private të Institutit Konfuci pati mundësi të pajiset me çertifikatë në semestrin e parë të vitit 2014. Aktualisht ka shumë studentë të cilët janë të interesuar të mësojnë gjuhën kineze, një ndër arsyet kryesore është edhe mundësia që Kina ofron për studentët ndërkombëtarë në lidhje me mundësinë e studimit si dhe ofrimin e bursave të ndryshme.

Që prej hapjes së tij, Instituti Konfuci-UT ka organizuar edhe aktivitete të shumta kulturore me qëllim promovimin e kulturës kineze në Shqipëri ku mund të përmendim: Dita e Institutit Konfuci, Dita e Filmit Kinez, Festa e Hënës, Festa e Fenerëve, Leksione të Hapura, etj.

Për t'u informuar më shumë mbi këtë risi të arsimit në Shqipëri,kemi intervistuarProf.Dr. Dhori Kule, Rektor i Universitetit të Tiranës dhe në të njëjtën kohë Kryetar i Bordit Drejtues të Institutit Konfuci-UT

DH.K: Ju falenderoj që nëpërmjet jush unë do kem mundësi të promovoj këtë situatë ku Universiteti i Tiranës, ndryshe nga shumë universitete në rajon ka pasur fatin të ketë pjesë së strukturës së tij Institutin Konfuci. Do doja të bëja me dije për të gjthë ata që e njohin pak se Instituti Konfuci është pjesë e universiteteve më të mira në botë në të gjithë kontinentet. Në Amerikë janë rreth 100 universitete që kanë pjesë të strukturës së tyre Institutin Konfuci dhe shumë shtete me arsim të zhvilluar e kanë pjesë të vetën. Nisur nga ky fakt unë e kam pasur dëshirë prej kohësh që në Universitetin e Tiranës ta kishim pjesë të strukturës tonë. Pas tratativave të komunikimit me ndihmën e Ambasadës së Republikës Popullore të Kinës në Tiranë dhe të Ambasadës të Republikës të Shqipërisë në Pekin, ne arritëm ta mundësojmë këtë realitet dhe më 18 tetor të vitit 2013, në Tiranë u bë inagurimi i fillimit të punës së Institutit Konfuci, me partner nga pala kineze e Universitetit të Gjuhëve të Huaja të Pekinit. Këtë universitet unë kam pasur fatin ta vizitoj kur isha me një delegacion me Ministrin e Arsimit të Shqipërisë në Pekin dhe kam mbetur i befasuar nga fakti se gjuha shqipe mësohej nga studentët kinezë, dhe ata e flisnin gjuhën shqipe shumë shumë mirë. Hapja e Institutit Konfuci në Tiranë, ka të njëjtin synim që ky institut ka në të gjithë vendet e botës. Promovimin dhe krijimin e urës së komunikimit nëpërmjet mësimit të gjuhës kineze, ku mësimi i gjuhës kineze që në hapjen e tij është parë me interes nga studentët shqiptarë, kryesisht ato të gjuhëve të huaja, por edhe ato të ekonomikut, të cilët ndjekin mësimin me profesoresha kineze. Pikërisht, pasnesër, ne do të mbajmë një ceremoni për të shpërndarë çertifikata për studentët që kanë mësuar gjuhën kineze. Por nuk është vetëm gjuha, interesi jonë është të mësojmë edhe nga kultura kineze. Marrja e kulturës kineze, sidomos në fushën e menaxhimit i shton specialistëve tanë në fusha të ndryshme, aftësinë për të qënë më efektiv në profesionin që ata kanë. Unë kam pasur fatin që të kem qenë tre herë në Kinë, në qytete të ndyshme dhe kam parë me sytë e mi zhvillimin ekonomiko-socila që vërehet dhe konfirmohet në Republikën Popullore të Kinës, duke nënvizuar faktin që Shqipëria ka një historik të marrëdhënieve me popullin kinez, gjë që është pozitive në raportet tona.

R.H - Dimë që instituti funksionon që prej vitit 2013 në Tiranë. Sa interes kanë shfaqur studentët shqiptarë, për njohjen e gjuhës, kulturës dhe artit kinez?

DH.K: Janë mbi 550 studentë shqiptarë që ndjekin mësimin e gjuhës kineze, dhe shoh një përkushtim të mësueseve që kanë ardhur nga Kina për t'u mësuar atyre gjuhën kineze dhe studentët tanë arrijnë të mësojnë brenda një kohe të shkurtër në nivele të kënaqëshme. Ky interes nuk është interes abstrakt, por është i lidhur me nevoja, me interesa konkrete bashkëpunimi ku Kina, ekonomia e saj, zhvillimi janë shfaqur tashmë në të gjitha kontinentet. Nga kjo pikëpamje ne kemi mundësi ta fuqizojmë këtë bashkëpunim dhe marrëdhëniet e mira që qeveria e Shqipërisë ka me Republikën Popullore të Kinës.

R.H - Zhvillimi i marrëdhënieve miqësore Kinë-Shqipëri, ka ndikuar sado pak në mbarëvajtjen e kësaj nisme arsimore e kulturore?

DH.K: Marrëdhëniet Kinë-Shqipëri kanë reflektuar në funksionimin e Institutit Konfuci por edhe në atë të komunikimit dhe edukimit që ka Universiteti i Tiranës për të mësuar gjuhën kineze por edhe kulturën kineze. Në shtator të 2014-ës, në Fakultetin e Ekonomisë të Universitetit të Tiranës u hap panairi ku u promovuan 30 universitete nga Shangai të fushave të ndryshme dhe pati një interes të madh jo vetem të studentëve të Universitetit të Tiranës, por erdhën edhe nga universitete të tjera si nga Vlora, Shkodra etj., të cilat kanë shfaqur dëshirën për të mësuar gjuhën kineze studentëve të tyre. Pra, mua më vjen mirë që interesi i studentëve shqiptarë për të mësuar gjuhën, ku nëpërmjet gjuhës edhe kulturës kineze është në nivele të kënaqëshme dhe shpresoj më mirë do të jetë kjo ecuri në të ardhmen. Kemi komunikim me universitete të ndryshme të Kinës si ato të Shangait dhe universitete prej të cilëve kemi një mbështetje shumë të mirë nga Ambasada e Republikës Popullore të Kinës në Shqipëri. Unë me këtë rast dua të falenderoj të dy ish-ambasadorët e mëparshëm të Kinës të cilët kanë punuar në Shqipëri dhe tani janë në funksione të tjera. Kanë qenë shumë të lidhur me Universitetin e Tiranës, kanë kontribuar shumë në edukimin dhe mësimin e gjuhës kineze, shpesh na sjellin libra të ndryshëm nga Kina sinë gjuhën kineze dhe në atë angleze. Ne kemi furnizuar bibliotekat e universiteteve tona, nepërmjet së cilës studentët tanë kanë mundësi të njihen me kulturën kineze. E vlerësoj shumë këtë Institut të hapur në Universitetin e Tiranës dhe fakti që zhvillimet ekonomike të Kinës janë shumë të vrullshme, duke mësuar gjuhën kineze studentët tanë sidomos ata të ekonomisë, por edhe ata të shkencave të natyrës dhe sociale u krijohen hapësira dhe mundësi të mëdha që ata të përfitojnë nga ky komunikim. Të aplikojnë për të kryer studime në Republikën Popullore të Kinës, pasi tashmë ata e dinë që Kina ka universitete shumë të mira, madje në rankim botëror, Universiteti "Fudan" në Shangai ishte ndër 100 universitetet më të mira në botë. Studentët tanë ndihen mirë, pasi universiteti ynë partner Universiteti i Gjuhëve të Huaja në Pekin është shumë prestigjoz. Rektori i universitetit ku ne bëmë promovimin e Institutit Konfuci, na shpjegoi se konkurrenca në këtë universitet është shumë e lartë. Konkurrojnë rreth 7-8 milionë aplikantë për 2000 vende. Unë e pashë me sytë e mi se sa mirë studentët e tyre kishin mësuar dhe e flisnin gjuhën shqipe. Në këtë mënyrë do të veprojnë edhe studentët tanë duke mësuar gjuhën kineze.

R.H - Në çfarë projektesh pret të konkretizohet njohja me kulturën kineze, përveç mësimdhënies së gjuhës kineze?

DH.K: Siç e përmenda pak më parë, ndikimi shumë pozitiv i Ambasadës të Republikës Popullore të Kinës në Shqipëri, nëpërmjet ambasadorëve dhe stafit të ambasadës, të cilët e flasin gjuhën shqipe shumë mirë. Ata kanë bërë dhe bëjnë aktivitete konkrete, mbi 1000 libra na ka dhuruar ambasada nëpërmjet institutit, për bibliotekën e Institutit dhe për bibliotekat e universiteteve të tjera. Kemi bërë aktivitetin e themelimit të Institutit Konfuci, në muajin maj u festua Festa e Fenerëve. Pra, punonjësit e institutit të palës kineze dhe ato të palës shqiptare punojnë me intensitet të plotë dhe shohin eksperiencat se si operohet në vende të tjera ku instituti Konfuci është i krijuar. Para pesë muajsh isha në Selanik, dhe rektori i Universitetit të Selanikut më shpjegoi dhe më tregoi faktin se me institutin Konfuci edhe ata bënin aktivitete dhe e shikonin si sukses të madh të universitetit të tyre. Universiteti i Tiranës, duke qenë më i madhi dhe më i rëndësishmi në Shqipëri ka pasur fatin që u përzgjodh nga qëndra e institutit Konfuci, pasi dëshirë për ta pasur në strukturë, pjesë të vetën e kishin edhe universitete të tjera në Shqipëri, publike dhe jo publike. Përzgjedhja e tyre tregon vlerësim për universitetin tonë. Universiteti jonë i mundëson studentëve jo vetëm profesionalizëm, por edhe mësimin e gjuhës e kulturës kineze. Unë jam shumë optimist që puna e Institutit Konfuci do të shohi progres, së shpejti ne presim edhe një profesor tjetër nga Kina ku është konfirmuar nga qendra e institutit, unë si rektor kam bërë kërkesën që të kryhen proçedurat e vizës që të na vijë edhe një profesor tjetër për mësimin e gjuhës kineze dhe shpërndarjen e kulturës së saj.

R.H - Dimë që Kina është bërë aleati i tretë ekonomik i Shqipërisë dhe biznesi me Kinën po zgjerohet çdo ditë e më shumë. A mendoni se implementimi i projekteve të reja me studentët shqiptarë për zhvillimin e profilit të tyre profesional në këtë institut, do të ndikojë jo vetëm në zhvillimin kulturor të Shqipërisë, por edhe në zhvillimin ekonomik të saj?

DH.K: Patjetër. Pikërisht zhvillimi dhe komunikimi ekonomik është ai që e bën të domosdoshme edhe paraprirjen nëpërmjet universiteteve të krijimit të këtyre urave të bashkëpunimit. Jo më kot, mësimi i gjuhës konsiderohet i rëndësishëm pasi e lehtëson këtë komunikim. Sipërmarrësit shqiptarë dhe bizneset shqiptare, kanë marrëdhënie ekonomike me biznesin në Kinë, por rendi dhe zhvillimi që ka ekonomia kineze dhe përfshirja e saj në rajonin e Ballkanit dhe në të gjithë Europën, për ne duke përgatitur kapacitete menaxherësh, njohës të gjuhës dhe kulturës kineze, do t'i bëjë mirë vendit. Studentët tanë e kanë zgjedhur gjuhën kineze sepse ata parashikojnë se nëpërmjet saj mund t'i krijohet një mundësi punësimi në fushat përkatëse, sepse bashkëpunimi ekonomik do të ndikojë pozitivisht në këtë aspekt. Unë e shoh me shumë optimizëm Institutin Konfuci, i cili mund të ndihmojë edhe në bashkëpunime ekonomike mes Kinës dhe Shqipërisë. (Raela Hafizi)