Foto nga VCG
Energjia diellore në veçanti është e gatshme të bëhet protagonisti i padiskutueshëm i këtij revolucioni energjetik, falë përhapjes së saj gjithnjë e më të shpejtë dhe kostove vazhdimisht në rënie.
Raporti i IEA "Renewables 2024" zbulon shifra rekord: në vitet e ardhshme, bota do të shtojë më shumë se 5,500 gigavat kapacitet të ri të rinovueshëm, një vlerë e krahasueshme me fuqinë elektrike të kombinuar të gjigantëve të energjisë si Kina, Bashkimi Evropian, India dhe Shtetet e Bashkuara. Kjo rritje eksponenciale ushqehet nga politika të favorshme energjetike dhe një kontekst ekonomik favorizues, të cilat i bëjnë teknologjitë e rinovueshme gjithnjë e më konkurruese në krahasim me lëndët djegëse fosile.
Kina dominon të ardhmen e burimeve të rinovueshme, India përshpejton
Deri në vitin 2030, Kina do të zotërojë pothuajse 60% të kapacitetit global të burimeve të rinovueshme dhe më shumë se gjysmën e totalit botëror. Ky ndryshim epokal po ripërcakton plotësisht peizazhin global të energjisë.
Por Kina nuk është e vetmja. India po shfaqet si një lojtar kryesor, duke regjistruar normën më të shpejtë të rritjes midis ekonomive kryesore. Nënkontinenti indian po konsolidon pozicionin e tij në arenën e burimeve të rinovueshme, duke investuar masivisht në teknologjitë e reja.
Cila teknologji po e shtyn këtë rritje shpërthyese? Energjia diellore fotovoltaike. Është vlerësuar se 80% e rritjes së kapacitetit global të burimeve të rinovueshme do të jetë për shkak të diellit. Sistemet e mëdha diellore dhe panelet fotovoltaike në çati po shumohen me një shpejtësi marramendëse.
Pavarësisht sfidave, energjia e erës është gjithashtu e destinuar për një ringjallje të fortë. Shkalla e zgjerimit të kapacitetit të erës pritet të dyfishohet gjatë dekadës së ardhshme.
Burimet e rinovueshme po rriten fuqishëm, por nevojiten veprime më ambicioze
Foto nga VCG
Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë (IEA) konfirmon marshimin triumfal të energjive të rinovueshme: era dhe dielli janë tani opsionet më të lira për rritjen e prodhimit të energjisë elektrike në shumicën e vendeve.
Konkurrueshmëria e tyre në rritje po shtyn gati 70 vende, që përfaqësojnë 80% të kapacitetit global të burimeve të rinovueshme, për të tejkaluar ose përmbushur objektivat ambicioze deri në vitin 2030.
Megjithatë, parashikimet e IEA nuk janë plotësisht në përputhje me ambiciet e shprehura në COP28, ku afro 200 vende u angazhuan për të trefishuar kapacitetin global të burimeve të rinovueshme brenda dekadës. Agjencia vlerëson një rritje prej 2.7 herë në krahasim me vitin 2022, por nënvizon se objektivi i trefishtë është i arritshëm me kusht që qeveritë të veprojnë me vendosmëri, duke vënë në jetë plane të guximshme dhe duke forcuar bashkëpunimin ndërkombëtar.
Çështja e burimeve të rinovueshme: mes bumit dhe sfidave
Rritja e energjisë së rinovueshme në rrjetet globale të energjisë elektrike po revolucionarizon sektorin e energjisë, por fsheh gracka të rëndësishme. Reduktimi, ose shpërdorimi i energjisë së pastër që nuk futet në rrjet, është vazhdimisht në rritje, duke arritur majat prej 10% në disa vende. Për të frenuar këtë fenomen, është urgjente që sistemet e energjisë elektrike të bëhen më fleksibël dhe të thjeshtohen procedurat e autorizimit.
Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë (IEA) ka nisur një thirrje ambicioze: të ndërtojë dhe modernizojë 25 milionë kilometra rrjet elektrik dhe të arrijë një kapacitet magazinimi prej 1500 GW deri në vitin 2030. Deri në këtë datë, burimet e rinovueshme duhet të mbulojnë 20% të konsumit final të energjisë globale. një rritje e ndjeshme krahasuar me 13% aktual.
Foto nga VCG
Megjithatë, për të përmbushur qëllimet ndërkombëtare të klimës, është e nevojshme të përshpejtohet adoptimi i biokarburanteve, biogazit, hidrogjenit dhe e-karburanteve të qëndrueshme. Pavarësisht progresit, këto lëndë djegëse alternative, madje edhe më të shtrenjta se lëndët djegëse fosile, do të mbeten një vend në përzierjen globale të energjisë, duke zënë më pak se 6% deri në vitin 2030.
Gara për të prodhuar panele diellore është një tjetër kapitull themelor në këtë tranzicion të energjisë. India dhe Shtetet e Bashkuara synojnë të trefishojnë kapacitetin e tyre prodhues deri në vitin 2030, duke diversifikuar kështu prodhimin global. Qeveritë përballen me një sfidë delikate: balancimin e kostove shtesë të prodhimit vendas me përfitimet në drejtim të punësimit dhe sigurisë së energjisë.
Përgatiti: N. Kraja
