Foto nga VCG
Kina po udhëheq botën në transformimin e gjelbër të industrisë, e nxitur nga pozicioni i saj dominues në panelet fotovoltaike diellore, automjetet elektrike me cilësi të lartë, por me kosto të ulët (EV) dhe bateritë EV. Falë politikave afatgjata të qeverisë dhe ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme të sofistikuara dhe novatore, transformimi i Kinës me karbon të ulët do ta ndihmojë atë të arrijë zhvillim me cilësi të lartë.
Megjithatë, dy pengesa qëndrojnë në rrugën e dekarbonizimit të Kinës. Së pari, Kina nuk është e vetmja në ndjekjen e dekarbonizimit dhe shumë vende nuk janë në rrugën e duhur për të realizuar dekarbonizimin. Derisa planet e dekarbonizimit të të gjitha vendeve të përputhen me Marrëveshjen e Parisit, kufizimi i rritjes së temperaturës globale nën 2 gradë Celsius (aq më pak 1.5 gradë) do të jetë i pamundur. Megjithëse vazhdojnë ankesat për mbikapacitetin e Kinës në produktet e gjelbra, shqetësimi i vërtetë është kërkesa e ulët globale për produkte të tilla.
Së dyti, ndërsa Kina ka bërë përparime të jashtëzakonshme në energjinë e rinovueshme dhe automjetet elektrike (EV), ajo mund të rrisë më tej përpjekjet e saj për të arritur objektivat klimaterike, duke reduktuar varësinë e saj nga qymyri.
Në të vërtetë, Kina ka burimet dhe vullnetin politik për të arritur objektivin e saj klimaterik për të arritur kulmin e emetimeve të saj përpara vitit 2030 dhe për të realizuar neutralitetin e karbonit përpara vitit 2060. Nuk mund të thuhet e njëjta gjë për vendet me të ardhura më të ulëta.
Përveç kësaj, negociatat globale për klimën kanë ngecur sepse vende të tilla si India në mënyrë legjitime i kushtëzojnë përpjekjet e tyre për dekarbonizimin me transfertat nga vendet me të ardhura të larta (ndotësit historikë), por vendet me të ardhura të larta si Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë refuzuar gjithmonë transferimin e konsiderueshëm.
Ka dy mënyra për të thyer ngërçin në negociatat për klimën: të vazhdohet me vendet me ambicie të larta duke pranuar se disa vende nuk do t'i bashkohen marrëveshjeve ambicioze për klimën; dhe duke negociuar një marrëveshje që përfshin transferime të konsiderueshme Veri-Jug. Megjithatë, ekonomitë me të ardhura të larta si Bashkimi Europian do të duhet të kontribuojnë financiarisht.
Këto ekonomi mund të pranojnë një marrëveshje për dy arsye.
Së pari sepse janë vërtet të shqetësuar për ndryshimin e klimës dhe kuptojnë se e vetmja rrugë përpara është duke kontribuar në drejtësinë klimaterike. Së dyti, duke qenë se BE-ja ka shumë të ngjarë të humbasë objektivin e saj klimaterik për vitin 2030 (Agjencia Europiane e Mjedisit vlerëson se në rastin më të mirë blloku mund të reduktojë emetimet me 48 për qind në vend të 55 për qind të synuar nga niveli i vitit 1990), ajo mund ta anashkalojë këtë dështim duke blerë lejimet e emetimeve nga vendet e tjera, duke u ofruar atyre teknologjinë e duhur dhe transfertat financiare.
Foto nga VCG
Me diplomatë dhe studiues nga vendet afrikane, BE, Brazili, Kina dhe India, ne po punojmë për një propozim të politikës ndërkombëtare të klimës që mund t'i përshtatet interesave të shumicës së vendeve. Këtu është një përmbledhje e një propozimi në vazhdim për një sindikatë ekologjike.
Këto ekonomi mund të pranojnë një marrëveshje për dy arsye. Së pari, sepse ato janë vërtet të shqetësuar për ndryshimin e klimës dhe kuptojnë se e vetmja rrugë përpara është duke kontribuar në drejtësinë klimaterike. Dhe së dyti, duke qenë se BE-ja ka shumë të ngjarë të humbasë objektivin e saj klimaterik për vitin 2030 (Agjencia Europiane e Mjedisit vlerëson se në rastin më të mirë blloku mund të reduktojë emetimet me 48 për qind në vend të 55 për qind të synuar nga niveli i vitit 1990), ajo mund ta anashkalojë këtë dështim duke blerë lejimet e emetimeve nga vendet e tjera duke u ofruar atyre teknologjinë e duhur dhe transfertat financiare.
Me diplomatë dhe studiues nga vendet afrikane, BE, Brazili, Kina dhe India po punohet për një propozim të politikës ndërkombëtare të klimës që mund t'i përshtatet interesave të shumicës së vendeve. Këtu është një përmbledhje e një propozimi në vazhdim për një sindikatë ekologjike.
Në terma afatshkurtër, ekonomitë që marrin pjesë në bashkimin ekologjik të propozuar do të vendosin një çmim uniform të karbonit me 100 juanë (13.75 dollarë) për ton dyoksid karboni, që përafërsisht korrespondon me çmimin e CO2-shit në tregun e karbonit të Kinës. Niveli i saktë i çmimit do të ishte proporcional me rritjen e temperaturës në mesataren lëvizëse të pesë viteve të mëparshme: kur ngrohja globale të përfundojë, çmimi do të jetë zero.
Një pjesë e të ardhurave nga çmimi i karbonit të mbledhura në një vend të caktuar do të grumbullohej në nivel global dhe do t'u zbritej vendeve pjesëmarrëse në proporcion me popullsinë e tyre. Shuma e bashkuar do të ishte proporcionale me PBB-në e vendit, duke siguruar transferta nga vendet e pasura në vendet e varfra: sa më shumë mbi mesataren globale të PBB-së për frymë, aq më shumë një vend kontribuon dhe sa më shumë nën mesataren globale, aq më shumë një vend merr.
Përveç kësaj, vendet në bashkimin ekologjik do të angazhoheshin të mos taksonin përmbajtjen e karbonit të importeve nga njëri-tjetri dhe t'ia kthenin tatimin e mbledhur vendit eksportues nëse e bëjnë këtë. Kjo do të neutralizonte CBAM-në e bashkimit ekologjik për vendet pjesëmarrëse.
Foto nga VCG
Në afat të mesëm, bashkimi ekologjik do të krijonte një treg global të karbonit. Secilit vend do t'i jepen të drejtat e emetimeve në përpjestim me popullsinë e tij si pikë referimi. Do të kishte disa rregullime të standardit në përputhje me nevojat dhe ambiciet specifike të rajoneve të caktuara. Sidomos, Kina dhe BE-ja do të merrnin të drejta të emetimeve që korrespondojnë me planet e tyre përkatëse të dekarbonizimit.
Kjo do t'i jepte më shumë të drejta sesa standardi i Kinës dhe më pak BE-së. Rregullime të tilla do të ruanin ambicien e përgjithshme të bashkimit ekologjik, duke e ndihmuar atë të përmbushë objektivin e Marrëveshjes së Parisit.
E rëndësishmja, integrimi i emetimeve të të gjitha ekonomive në një treg të përbashkët do të garantonte që çdo ekonomi të respektojë objektivin e saj. Për shembull, nëse BE përfundon duke emetuar më shumë sesa synonte, kjo do të kompensohet nga ekonomitë e tjera që emetojnë më pak se mesatarja botërore dhe ia shesin BE-në të drejtat e tyre të emetimeve.
Reduktimet e emetimeve do të ndodhin aty ku janë më pak të kushtueshme. Transfertat do të rrjedhin nga ekonomitë e pasura në ato të varfra, duke nxitur rritjen dhe uljen e varfërisë në vendet me të ardhura më të ulëta.
Autorë të artikullit: Adrien Fabre është studiues i CNRS-së në Qendrën Ndërkombëtare të Kërkimit për Mjedisin dhe Zhvillimin në Paris; dhe Hu Bin është drejtor kërkimor për Qeverisjen Globale të Klimës, Instituti i Ndryshimeve Klimaterike dhe Zhvillimit të Qëndrueshëm, Universiteti Tsinghua.
