Rëndësia e vitaminës K, frutat dhe perimet në dietën ushqimore, stili i jetesës dhe ndikimi te sëmundjet e zemrës
2024-07-02 11:01:21

6 shenjat që tregojnë mungesën e vitaminës K

Me siguri keni dëgjuar për vitaminat A, B, C, D dhe E. Më poshtë alfabetit është një tjetër lëndë ushqyese më pak e njohur që përmendet rrallë, por është shumë e rëndësishme për shëndetin – vitamina K. Në fakt, studime të fundit klinike kanë sugjeruar se marrja e vitaminës K2 mund të përmirësojë shëndetin kardiovaskular dhe parandalojë humbjen e masës kockore tek femrat me kalimin e moshës. Megjithatë përfitimet e vitaminës K nuk mbarojnë këto. Vitamina K2 mund të parandalojë gjithashtu humbjen e elasticitetit në lëkurë dhe zhvillimin e venave varikoze, prandaj mund të cilësohet si suplementi më i mirë kundra plakjes që na ka falur natyra.

Çfarë është vitamina K?

Perimet dhe shendeti (foto nga food tech notes)

Perimet dhe shendeti (foto nga food tech notes)

Vitamina K është një vitaminë e tretshme në yndyra që është e mirë për mpiksjen e gjakut dhe mbron shëndetin e zemrës, kockat dhe sistemin imunitar. Ja dy forma të ndryshme të kësaj vitamine: Vitamina K1, që gjendet tek perimet me gjethe jeshile si spinaqi, kale, brokoli dhe vitamina K2 e gjendur tek mishi, vezët, produktet e qumështit dhe ushqimet e fermentuara si djathi apo kosi. Vitamina K2 aktivizon proteinat që ndihmojnë në kalimin e kalciumit në kocka, që është e nevojshme për forcimin e kockave, densitetin dhe sistemin e qarkullimit të gjakut nëpërmjet përthithjes së kalciumit. Kjo vitaminë transporton kalciumin në të gjithë trupin dhe ndihmon në depozitimin e tij në kocka dhe jo në arterie, pasi shkakton forcim të tyre.

Kush ka nevojë për vitaminë K?

Shumica prej nesh kanë mungesë të vitaminës K2. Madje një studim i fundit ka zbuluar se pamjaftueshmëria e vitaminës K është e pranishme pothuajse në 1 në 3 njerëz. Mungesat janë më të larta tek të moshuarit dhe personat që vuajnë nga tensioni i lartë i gjakut, diabeti i tipit 2, sëmundjet kronike të veshkave dhe sëmundjet kardiovaskulare. Nivelet e ulëta të vitaminës K mund të jenë edhe si pasojë e dietës së varfër, konsumimit të alkoolit, përdorimi i disa ilaçeve të caktuara ose thjesht nga plakja. Një studim ka treguar se njerëzit që përdorin statikë, një ilaç që rekomandohet zakonisht për mbajtjen nën kontroll të niveleve të kolesterolit, mund të kenë nivele të ulëta të vitaminës K2 në organizëm. Problemet me tretjen gjithashtu mund ta përkeqësojnë këtë mungesë, duke qenë se bakteri i mirë në zorrë është i nevojshëm për konvertimin e vitaminës K1 në K2. Nivelet normale të vitaminës K2 janë gjithashtu të rëndësishme për absorbimin e vitaminës D.

Vitamina K (foto nga Noticias an salud)

Vitamina K (foto nga Noticias an salud)

Cilat janë shenjat e mungesës së vitaminës K?

Gjakrrjedhja dhe mavijosja lehtësisht e lëkurës mund të sinjalizojnë për mungesë të vitaminës K. Shenja të tjera janë prishja e dhëmbëve, shëndeti i dobët i mishrave të dhëmbëve, kocka të dobëta dhe probleme me zemrën. Përdorimi i lartë i antibiotikëve mund të pengojë absorbimin e vitaminës K2 nga ushqimi duke qenë se ndryshon bakteret në stomak”.

Ne shpesh flasim për atë se si dietat e pasura me fruta dhe perime janë të mira për shëndetin.

Por sa duhet mesatarisht në ditë për të përfituar prej tyre?

Një analizë nga Harvard tregon se gjithsej pesë racione frutash dhe perimesh në ditë ofrojnë përfitimet më të mira shëndetësore. Rreth studimit hulumtimi, i publikuar në internet më 1 mars 2021, përmblodhi disa informacione të vetëraportuara për shëndetin dhe dietën nga dhjetëra studime nga e gjithë bota, të cilat përfshinin rreth dy milionë njerëz të cilët u ndoqën deri në 30 vjet. Krahasuar me njerëzit që thanë se hanin vetëm dy racione fruta ose perime çdo ditë, njerëzit që hanin pesë racione në ditë kishin një rrezik 13% më të ulët të vdekjes nga çdo shkak një rrezik 12% më të ulët të vdekjes nga sëmundjet e zemrës ose goditjet në tru, një rrezik 10% më të ulët të vdekjes nga kanceri, një rrezik 35% më i ulët i vdekjes nga sëmundjet e frymëmarrjes, të tilla si sëmundja kronike obstruktive pulmonare.

“Frutat dhe perimet janë burime kryesore të disa lëndëve ushqyese që janë të lidhura me shëndetin e mirë, veçanërisht shëndetin e zemrës dhe enëve të gjakut: kalium, magnez, fibra dhe polifenole [përbërjet bimore antioksiduese]”, shpjegon Dr. Daniel Wang, autor i studimit dhe anëtar i Fakultetit të Mjekësisë në Shkollën Mjekësore të Harvardit dhe Brigham and Women's Hospital. Qëllimet tuaja të përditshme Kombinimi më efektiv i frutave dhe perimeve në mesin e pjesëmarrësve në studim ishte dy racione frutash plus tre racione perime në ditë, për një total prej pesë racionesh në ditë. Përfitimet më të mëdha shëndetësore erdhën nga ngrënia e perimeve me gjethe jeshile (lakër jeshile, spinaq) dhe frutave dhe perimeve të pasura me vitaminë C dhe beta karoten (agrume, manaferra, karrota). "Këto janë burimet kryesore të antioksidantëve që mund të luajnë një rol në parandalimin e kancerit," thotë Dr. Wang.

zeer e shendetshme (foto nga restore integrative medical clinic)

zeer e shendetshme (foto nga restore integrative medical clinic)

Nëse gjatë një dite të caktuar nuk keni fruta dhe perime, mund të shtoni pak më shumë se zakonisht në ditët e tjera për të rritur mesataren tuaj për javën. Dhe nuk keni nevojë të bëni ndryshime të mëdha në vaktet tuaja tipike: vetëm ndryshime të vogla. Për shembull, mëngjesi mund të jetë një tas me drithëra me disa boronica, ose ndoshta vezë dhe domate të skuqura, qepë dhe spinaq. Dreka mund të jetë një sallatë me frutat dhe perimet tuaja të preferuara (ndoshta sallatë me lakër jeshile dhe spinaq me copa grejpfruti, speca të kuq, karrota dhe arra pishe), një filxhan kos me luleshtrydhe ose një smoothie me lakër jeshile dhe mango. Në darkë, përfshini një sallatë anësore ose një pjesë të madhe të perimeve si brokoli të zier në avull ose kunguj të verdhë dhe kunguj të njomë. Nëse nuk keni pasur mundësi të hani mjaft perime gjatë ditës, bëni vaktin tuaj kryesor një sallatë të madhe me shumë perime shumëngjyrëshe dhe disa copa proteinash, si pulë e pjekur në skarë ose peshk. Për ëmbëlsirë: frutat e freskëta ose të ngrira. Synoni për një shumëllojshmëri të gjerë frutash dhe perimesh për të marrë përzierjen më të mirë të vitaminave, mineraleve dhe lëndëve të tjera ushqyese të dobishme në planin tuaj të personalizuar pesë-ditor.

Ju japim disa këshilla për të mbajtur një shëndet të mirë të zemrës:

1. Ushqehuni shëndetshëm: Përfshini ushqime të pasura me fibra, fruta, perime, peshk, dhe të pasura me acide yndyrore të shëndetshme në dietën tuaj. Kufizojini konsumin e ushqimeve të yndyrshme, të kripura dhe me shumë sheqer.

2. Rregulloni peshën tuaj: Nëse keni peshë të tepërt, përpiquni të humbisni disa kilogramë në mënyrë të shëndetshme dhe të qëndrueshme. Pesha e tepërt shton ngarkesën në zemër dhe rrit rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare.

3. Bëni aktivitet fizik: Bëni mjaftueshëm ushtrime të rregullta për të mbajtur zemrën tuaj të fortë dhe të shëndetshme. Ushtrimet aerobike, ecja, krosfiti, noti, biçikleta janë shumë të dobishme për shëndetin e zemrës.

4. Kontrolloni presionin e gjakut: Monitoroni presionin e gjakut tuaj dhe sigurohuni që janë në nivelet e duhura. Presioni i lartë i gjakut mund të dëmtojë arteriet dhe të rrisë rrezikun e sëmundjeve të zemrës.

5. Lini duhanin: Duhani është një faktor kryesor për sëmundjet kardiovaskulare. Nëse jeni person i duhanpirës jeni në rrezik për shumë sëmundje.

6. Kontrolloni nivelin e kolesterolit: Kontrolloni nivelin e kolesterolit në gjak dhe sigurohuni që është në nivelet e duhura. Kolesteroli i lartë mund të ngushtojë arteriet dhe të rrisë rrezikun e sëmundjeve të zemrës.

zemra dhe stili i jetes (foto nga fitpage)

zemra dhe stili i jetes (foto nga fitpage)

7. Kontrolloni stresin: Përpiquni të menaxhoni stresin në mënyrë të shëndetshme. Stresi i tepërt mund të ndikojë në shëndetin e zemrës. Mund të përdorni teknika të relaksimit, si meditimi, joga, ose aktivitete të tjera që ju ndihmojnë të qetësoheni.

8. Kontrolloni nivelin e sheqerit në gjak: Nëse keni diabet, sigurohuni që të kontrolloni nivelin e sheqerit në gjak dhe të ndiqni këshillat e mjekut tuaj për të mbajtur nivelin e sheqerit nën kontroll.

9. Kontrolloni nivelin e triglicerideve: Nivel i lartë i triglicerideve në gjak mund të rrisë rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare. Sigurohuni që të kontrolloni nivelin e triglicerideve dhe të ndiqni këshillat e mjekut tuaj për të mbajtur nivelin nën kontroll.

10. Bëni kontrollet periodike: Mësoni të njihni shenjat dhe simptomat e mundshme të problemeve me zemrën dhe shkoni tek mjeku për kontrollin e shëndetit të zemrës.

Përgatiti: Freskida Miloti