MË E NEVOJSHME SE KURRË
Kryeministri kinez Li Qiang, kryeministri japonez Fumio Kishida dhe presidenti i Koresë së Jugut morën pjesë në samitin trepalësh të biznesit dhe ngjarje të tjera të zhvilluar në Seul.
Bashkëpunimi dhe solidariteti midis vendeve janë dëshpërimisht të nevojshme për të adresuar sfidat kryesore me të cilat përballet ky rajon dhe bota, duke përfshirë tendencat proteksioniste, konfliktet e armatosura, ristrukturimin e zinxhirit të furnizimit dhe ndryshimet klimatike.
foto nga VCG
Në një peizazh global dhe rajonal gjithnjë në zhvillim, me pasiguri ekonomike dhe paqëndrueshmëri gjeopolitike, rrjeti i bashkëpunimit trepalësh në Azinë Verilindore, i cili u bllokua për shkak të ndërhyrjeve gjeopolitike dhe pandemisë, është më i nevojshëm se kurrë.
Marrëdhëniet trepalëshe janë përballur me luhatje për një kohë, por ndërveprimet e fundit të nivelit të lartë tregojnë se treshja po bën një përpjekje për t'i rregulluar ato.
Liu Qing, nëndrejtor i Institutit Kinez të Studimeve Ndërkombëtare, tha se rifillimi i bisedimeve trepalëshe dërgon "një mesazh të fortë" se të tre vendet janë të përkushtuara për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve përmes mjeteve diplomatike.
"Shpresohet që liderët e tre vendeve do të diskutojnë çështje kritike, duke përfshirë rindërtimin e besimit, zgjerimin e bashkëpunimit ekonomik dhe tregtar, si dhe shkëmbimet kulturore dhe forcimin e mekanizmave aktualë të bashkëpunimit," tha Liu.
Megjithëse është ende herët për të parashikuar rezultate konkrete, thirrja e takimit "do të jetë një arritje më vete", tha Japan Times.
Lee Hee-sup, sekretari i përgjithshëm i Sekretariatit të Bashkëpunimit Trepalësh (TCS), i tha Xinhua se takimi "do të shërbejë si një mundësi për të ringjallur projekte të ndryshme bashkëpunimi dhe për të rigjallëruar bashkëpunimin trepalësh".
"Të tre vendet duhet të ndajnë një perceptim të qartë se përfitimi përmes bashkëpunimit, jo konfrontimit dhe konfliktit, është e vetmja rrugë përpara për interesat kombëtare dhe lumturinë e popujve të tyre," vuri në dukje Lee.
BASHKËPUNIM I GJERE
Njëzet e pesë vjet pas fillimit të tij, takimi trepalësh është shndërruar nga një mbledhje e përqendruar te ekonomia, që synon t'i kundërvihet krizës financiare, në një mekanizëm të plotë dhe me shumë nivele që promovon bashkëpunimin në një spektër fushash.
Analistët thanë se pas një pauze prej më shumë se katër vitesh, edicioni i nëntë i takimit do të fokusohet në rivendosjen dhe rritjen e mekanizmave bashkëpunues.
Zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme kineze Wang Wenbin tha se Kina është e gatshme të punojë me Japoninë dhe ROK për të zbatuar Vizionin e Bashkëpunimit Trepalësh për Dekadën e ardhshme dhe mirëkuptime të tjera të rëndësishme të përbashkëta.
foto/CMG
Wang po fliste për dokumentin e lëshuar në samitin e tetë në Chengdu të Kinës në dhjetor 2019, i cili përcaktoi rrugën për bashkëpunimin trepalësh. Treshja ranë dakord të zgjerojnë bashkëpunimin në mbrojtjen e mjedisit, ndryshimet klimatike, shëndetin, plakjen e popullsisë, inovacionin shkencor dhe teknologjik, sportin, rininë dhe fusha të tjera.
Forcimi i shkëmbimeve mes njerëzve pritet të jetë një fokus i dukshëm për samitin e këtij viti.
Turizmi, për shembull, vazhdon të jetë një shtytës kryesor në këtë drejtim. Sipas Ctrip, një agjenci udhëtimesh online në Kinë, Japonia u rendit e para ndër vendet e huaja në tërheqjen e turistëve kinezë gjatë festës së Javës së Artë në maj. Pasioni për pandat, ndërkohë, i kanë bërë turnetë me temë panda në provincën Sichuan të Kinës një opsion popullor për njerëzit nga Korea e Jugut.
Duke vënë në dukje se të tre fqinjët ndajnë shumë ngjashmëri kulturore, Lee tha se TCS, e nisur në 2011 për të promovuar paqen, prosperitetin dhe kulturën e përbashkët midis tre kombeve, është gati të nxisë lidhje më të ngushta midis popujve të tyre. Institucioni planifikon të zgjerojë shkëmbimet rinore përmes projekteve të tilla si samiti i të rinjve, programi i ambasadorëve të rinj dhe konkursi i eseve të të rinjve këtë vit.
Studiuesit parashikuan se forcimi i stabilitetit të zinxhirit të furnizimit, zgjerimi i tregjeve dhe rritja e investimeve do të mbeten të larta në axhendën e këtij viti për të nxitur integrimin ekonomik dhe për të rritur elasticitetin ekonomik rajonal.
Hwang Jae-ho, drejtor i Institutit për Strategjinë dhe Bashkëpunimin Global me bazë në Seul, tha se vëmendja është gjithashtu nëse të tre palët do të jenë në gjendje të përshpejtojnë negociatat mbi marrëveshjen e tregtisë së lirë Kinë-Japoni-ROK dhe të rrisin bashkëpunimin në zinxhirët e furnizimit. Duke përmendur sektorin e gjysmëpërçuesve si shembull, Liu tha se pavarësisht presioneve nga Shtetet e Bashkuara, zinxhiri industrial i Kinës vazhdon të përfitojë kompanitë japoneze dhe ROK.
Ndërsa konkurrenca midis tre vendeve mbetet një konstante, potenciali për bashkëpunim është gjithnjë e më kritik, pasi secila prej të treve sjell pikat e forta unike në tryezë, tha Liu.
ROLI KRYESOR I AZISË
Të tre vendet kanë kapërcyer krizat ekonomike, të shëndetit publik dhe të tjera përmes mbështetjes së ndërsjellë, duke demonstruar rëndësinë e bashkëpunimit trepalësh si kryesues për të mirën e rajonit dhe botës. Si ekonomitë kryesore në Azi, treshja përbënte 20 përqind të popullsisë globale, 23.4 përqind të PBB-së botërore dhe 18.7 përqind të tregtisë botërore që nga viti 2022, sipas të dhënave më të fundit nga TCS.
Duke theksuar fuqinë ekonomike në rritje të Azisë, Liu tha se bashkëpunimi brenda Partneritetit Ekonomik Gjithëpërfshirës Rajonal (RCEP) jo vetëm që nxit kohezionin ekonomik në Azi, por gjithashtu rrit rolin e rajonit si një motor jetik për rritjen globale.
"Ndërsa Azia forcon lidhjet e saj ekonomike dhe vazhdon në këtë trajektore, ndikimi i saj në skenën botërore pritet të zgjerohet, duke çimentuar shekullin e 21-të si epokën e epërsisë aziatike," tha ai.
foto nga VCG
Pavarësisht ulje-ngritjeve në marrëdhëniet midis tre vendeve për shkak të ndërhyrjeve të jashtme dhe faktorëve të tyre historikë, Hwang theksoi "sinergjinë që do të krijohet nëse të tre vendet bashkëpunojnë".
"Azia po rishfaqet si një strumbullar i historisë botërore," tha ai. “Është e nevojshme të bëhen diskutime pan-aziatike, në të cilat vetë aziatikët mund të krijojnë vizione dhe plane veprimi për të ardhmen e Azisë”.
Lee vuri në dukje rolin kryesor që tre kombet mund të luajnë në mbrojtjen e globalizimit dhe multilateralizmit.
“Të tre vendet, të cilat kanë arritur rritje ekonomike përmes tregtisë së lirë dhe globalizimit, duhet të bashkëpunojnë ngushtë për mbrojtjen e tregtisë së lirë dhe sistemeve tregtare shumëpalëshe në një botë ku rendi i tregtisë së lirë po kërcënohet”, tha ai.
Liu tha se duke u përkushtuar për dialog dhe bashkëpunim të rregullt, treshja mund të adresojë sfidat e përbashkëta dhe të shfrytëzojë forcat e tyre kolektive për përfitim reciprok.
"Fokusi i ripërtërirë në bashkëpunim vendos një ton shpresëdhënës për të ardhmen, ku Azia mund të bëhet një gur themeli i paqes dhe zhvillimit në arenën globale," tha Liu.
