Një melodi kineze për skenën botërore
2024-04-29 10:51:19

Foto Chinadaily

Shumica e kinezëve të lindur që nga vitet 1990 e dinë thënien: "Gjeniu është një për qind frymëzim dhe 99 për qind djersë". Kjo thënie gjendet shpesh në postera që zbukuronin muret e klasave të shkollave fillore.

Kjo fjalë e urtë, që i atribuohet gjerësisht shpikësit amerikan Thomas Edison, thekson se arritjet e mëdha mbështeten më pak në talentin e lindur sesa në punën e palodhur. Kjo ka shërbyer prej kohësh si moto për yllin e popit Zhang Yixing, i cili lindi në Changsh, provincën Hunan, në 1991.

Zhang, i cili njihet edhe me emrin e tij skenik, Lay është një artist shumëdimensional, duke përfshirë kantautor, producent muzikor, balerin dhe aktor. I kërkuar për pamjen e tij të adhurueshme në moshën 6-vjeçare, ai u shfaq për herë të parë në TV në dramën, “Ne njerëzit”.

Më vonë, ekspozimi i tij i hershëm ndaj muzikës dhe studimi i instrumenteve si piano dhe kitara, i hapën rrugën pjesëmarrjes së tij në shfaqje të ndryshme televizive  për talentet në muzikë. Në vitin 2008, Zhang filloi karrierën e tij muzikore pasi fitoi një audicion global për gjigantin koreano-jugor SM Entertainment. Katër vjet më vonë, ai u bë i famshëm si anëtar i grupit të djemve K-pop EXO.

Që nga viti 2015, ai e ka zhvendosur fokusin e tij në tregun vendas, duke zgjeruar repertorin e tij me  filma, drama televizive dhe reality show. Ai ka mbledhur mbi 50 milionë ndjekës në Sina Weibo. Ai thotë se rëndësia e punës së palodhur në rrugën e suksesit është e padiskutueshme.

"Hyrja në një skenë më vendos natyrshëm në mentalitetin e duhur," thotë ai.

Por Zhang shpjegon se ai filloi të vinte në dyshim këtë moto frymëzimi që e kishte udhëhequr kur hyri në të 30-at dhe  filloi të reflektonte mbi karrierën e tij.

"Ndonjëherë ndihesha i rraskapitur," pranon ai.

"A mund të arrij sukses pa një për qind frymëzim? Jo domosdoshmërisht. Tani, besoj se puna e palodhur dhe frymëzimi janë po aq jetësore."

Sot, Zhang është i vendosur të gjejë ekuilibrin e tij midis zellit dhe frymëzimit në rrugën drejt arritjeve të reja. Ai dëshiron të pushojë më shumë. Që nga bashkëpunimi me shumë profesionistë të muzikës ndërkombëtare, ai ka vënë re se homologët e tij të huaj shpesh duken më të ftohtë, ndërsa ai priret t'i marrë gjërat shumë seriozisht.

Më 17 prill, Zhang publikoi këngën e re, Psychic. Është një përpjekje bashkëpunimi me producentët e huaj të muzikës, përkatësisht amerikanët Rykeyz, Sean Douglas dhe Kyle Reynolds, dhe kantautorin britanik James Abrahart. Klipi muzikor i këngës është xhiruar në Dubai, me një ekip produksioni prej 20 vendesh.

“Ka qenë një kohë e mrekullueshme”, thotë kineasti amerikan Idan Menin, i cili shërbeu si drejtori i fotografisë së videos.

"Lay ka qenë i jashtëzakonshëm. Ai është një nga njerëzit më punëtorë që kam takuar."

Kënga është e disponueshme në kinezisht, anglisht dhe koreanisht dhe përmban një përzierje dinamike të zhanreve, duke ndërthurur akorde emocionuese R&B me melodi “garage style”  dhe tone bassi.

"Sapo një nga këngët e mia tërheq vëmendjen e dëgjuesve jashtë shtetit, kurioziteti i shtyn ata të kërkojnë emrin tim, duke ekspozuar më shumë njerëz ndaj këngëve të mia të mbushura me elemente kulturore tradicionale kineze," thotë Zhang.

Stili muzikor i njohur i Zhang është "M-pop", i cili përfshin përzierjen e muzikës pop mandarin me ndikimet e jashtme. Ai e prezantoi këtë koncept me publikimin e albumit të tij të tretë, NAMANANA, në 2018. Në kohën kur albumi i tij i katërt i plotë, LIT, u publikua në vitin 2020, ai kishte sqaruar vizionin e tij për atë lloj muzike që donte të krijonte brenda kornizës "M-pop".

"Këto këngë ndërthurin instrumentet tradicionale kineze dhe perëndimore të popit, përmbajnë tekste në gjuhët kineze dhe të huaja dhe tregojnë histori kineze. Videot muzikore janë pasuruar vizualisht me estetikën lindore," shpjegon ai.

Ai zbulon frymëzim të pakufishëm për muzikën pop nga rrënjët e tij kineze. Ndikime të tilla përfshijnë librin ikonik, Shanhaijing (Klasikët e maleve dhe deteve); muralet e shpellave të epokës së Rrugës së Mëndafshit të Dunhuang në provincën Gansu; dhe Xizhouqu   (Kënga e Ishullit Perëndimor), një baladë nga dinastitë veriore dhe jugore (220-589).

"Shumë pjesë muzikore tradicionale kineze janë të ngadalta. Ndjenja e tyre madhështore dhe e shtrirë rrjedh nga ritmet e tyre plot zhurmë. Por audienca më e re preferon ritmet tërheqëse. Në mënyrë tipike, unë zgjedh ta ruaj këtë atmosferë duke sakrifikuar ritmet tërheqëse," shpjegon ai.

"Pra, disa nga këngët e mia janë shumë të veçanta në stil, por jo domosdoshmërisht të këndshme për veshin."

Po kështu, ai ka eksploruar larminë e pasur të narrativave kineze për të krijuar një hapësirë për të shprehur veten. Merrni, për shembull, këngën Lian (Lit), titullin e albumit, LIT. Emrin e ka marrë nga fjala kineze për zambak uji - lianhua - që simbolizon pastërtinë dhe fisnikërinë në mendimin tradicional kinez. Kënga fillon me një hyrje madhështore operistike që rrëfen sagën e gjeneralit Xiang Yu (232-202 pes), një hero tragjik në historinë kineze.

Së bashku me instrumente të tilla tradicionale kineze si xiao (një flaut vertikal bambuje) dhe pipa (një lahutë me katër tela), kënga integron gjithashtu një linjë bashkëkohore industriale të basit, duke tërhequr një paralele midis heroit tragjik, Xiang, dhe lotusit poetik. Zhang është quajtur "zambak uji i bardhë" nga kritikuesit, të cilët e perceptojnë atë si më pak të pafajshëm se sa duket, dhe ai e përdor këngën për të shmangur kritikat e tyre.

Tekstet përfshijnë vargun "duke e çuar Kinën në botë", që përfaqëson ambicien më të madhe të Zhang. Ai ka shpresuar prej kohësh që më shumë muzikë kineze mund të shijohet jashtë shtetit.

"Single si Lian (Lit) dhe Flying Apsaras shërbejnë si 'kartat e mia'. Kur ndërveproj me muzikantë apo producentë të huaj, shpesh u tregoj atyre videoklipet e këtyre këngëve," thotë ai.

Ai ka zbuluar se ata janë më të mahnitur nga prezantimet vizuale të këngëve, prandaj ai investon shumë kohë dhe përpjekje për të prodhuar videoklipe me estetikë të fuqishme lindore.

"Thesare të shumta nga kultura tradicionale presin eksplorimin nga artistët e rinj të sotëm. Nëpërmjet krijimtarisë sonë, ne mund t'i shfaqim botës pasurinë e kulturës kineze në një mënyrë të lezetshme," thotë ai.

Ambicia për "ta çuar Kinën në botë" shtrihet përtej muzikës së tij. Së fundmi ai ka marrë rolin e producentit të një programi online që synon formimin e një grupi vajzash kineze me ndikim.

Programi, Show It All, ofron një platformë për këngëtarët dhe kërcimtarët kinezë që të angazhohen në shkëmbime dhe të konkurrojnë me homologët ndërkombëtarë, si grupi amerikan Boys World, grupi i vajzave tajlandeze Pixxie dhe grupi i vajzave malajziane Dolla. Programi u mundëson këngëtareve-valltare të reja të konkurrojnë për të përmbushur standardet ndërkombëtare, duke performuar përkrah grupeve të talentuara muzikore femra nga e gjithë bota.

Njëkohësisht, ai nxit dialogun ndërkulturor midis të rinjve kinezë dhe të huaj në dimensione të ndryshme të jetës kulturore. Për shembull, miratimi i politikës së ndërsjellë pa viza midis Kinës dhe Malajzisë i mundësoi grupit të vajzave malajziane Dolla, në vizitën e tyre inauguruese në Kinë, të performonte këngë lokale dhe të prezantonte veshjet tradicionale malajziane për këngëtarët dhe kërcimtarët kinezë.

Zhou Kui, drejtor i Qendrës së Kërkimit të Videove në Kinë në internet, i lidhur me Universitetin e Komunikimit të Kinës, thotë se, për pjesëmarrësit kinezë, ky presion konkurrues nga kolegët nuk është vetëm një seri sfidash, por edhe një forcë që nxit përparimin. Programi i ndihmon këta garues kinezë në eksplorimin dhe përcaktimin e pozicionimit të tyre unik kulturor dhe stilistik në arenën ndërkombëtare, duke ofruar raunde të shumta simulimi përpara se të hyjnë zyrtarisht në tregun ndërkombëtar.

"Shpresoj të prezantoj grupin tonë të vajzave kineze në botë dhe t'u ofroj këtyre vajzave një perspektivë më të gjerë globale," thotë Zhang.

"Balance" është diçka që Zhang e vlerësonte shumë në shfaqjet pop. Tani, kjo është ajo që ai gjithashtu vlerëson në jetën dhe punën e tij, dhe përpjekjen dhe talentin. Megjithatë, 32-vjeçari thotë se është ende në rrugëtim për të arritur ekuilibrin.