Rikthimi i tingullit të së shkuarës
2024-04-10 11:19:09

Kur Li Hao kaloi mori në dorë një libër me piktura tradicionale kineze, ku disa shfaqnin instrumente muzikore, në vitin 2019, ai ishte i intriguar nga një imazh i veçantë. Ishte një foto e një pikture nga periudha e Këngës Jugore (1127-1279) nga një artist i panjohur, i titulluar “Zhulin Boruan Tu”, “duke luajtur ruanin në pyllin me bambu”. Ajo paraqet tre persona me veshje të gjata në një pyll bambuje pranë një përroi, të cilët janë duke luajtur instrumentin ruan me katër tela.

 

“Piktura ishte aq e gjallë dhe mund ta imagjinoja tingullin e instrumentit dhe sa bukur do të ishte ta dëgjoje në natyrë”,- tha Li.

 

foto: ChinaDaily

foto: ChinaDaily

I frymëzuar nga piktura, Li, nëpunës në një universitet në Nanning, kryeqendra e rajonit autonom Guangxi Zhuang të Kinës jugore, pati një ide të guximshme, të bënte një ruan ashtu si ai që kishte parë në pikturë.

Ai lexoi shumë libra, bëri kërkime në internet dhe mësoi të luante versionin modern të instrumentit. Ruani është një instrument kinez që daton rreth 2000 vjet më parë, me tela, me një bisht të gjatë dhe një trup rrethor.

 

Pasi Republika Popullore e Kinës u themelua në vitin 1949, ai u rishpik dhe iu dhanë madhësi të ndryshme, duke zgjeruar familjen e instrumentit në versione të vogla, të mesme, të mëdha dhe bas.

Zhongruan (i mesëm) dhe daruan (i madh) shihen më së shumti në orkestrat kineze në ditët e sotme.

 

Kur Li ishte student në Universitetin Guangxi Minzu, ai u bashkua me orkestrën kineze të shkollës, duke luajtur pipa (një lahutë me katër tela) dhe guqin (një vegël muzikore tavoline me shtatë tela).

 

“Kisha shumë miq që ishin studentë në shkollën e artit të universitetit. Ata më mësuan të luaja në pipa dhe guqin. Kishte edhe studentë në orkestër që luanin ruan, por në krahasim me pipën dhe guqin, ruani kishte një tingull më të sofistikuar”,- thotë Li, i cili u diplomua për gjuhë dhe letërsi kineze.

 

32-vjeçari filloi duke vizatuar ruanin kur u përpoq të bënte kopjen e tij të parë të instrumentit.

I lindur dhe i rritur në Nanning, Li thotë se ka qenë i interesuar për kulturën tradicionale që nga koha kur ishte adoleshent. Ai kujton se i pëlqente pikturat tradicionale dhe kopjonte kryeveprat për argëtim. Megjithatë, ruani i Kinës së lashtë dhe ato të kohëve bashkëkohore janë shumë të ndryshme, gjë që kërkonte që Li t'i kushtonte shumë kohë kërkimit.

 

foto: ChinaDaily

foto: ChinaDaily

“Trupi i ruanit në Kinën e lashtë ishte shumë më i hollë se instrumentet e sotme. Meqenëse instrumenti mund të shihet vetëm në muze, mund të bëja kërkime vetëm në internet, për të pasur një ide se si dukej ruani i lashtë”,- thotë Li.

 

Sipas tij, në Kinën e lashtë, instrumentet muzikore bëheshin prej druri të mirë dhe telat prej mëndafshi, ndërsa instrumentet e sotme muzikore bëhen kryesisht prej druri që i reziston lagështirës dhe mykut, duke i bërë ato të qëndrueshme.

 

Ka më shumë se 10 hapa kryesorë në prodhimin e instrumentit, nga krijimi i trupit, deri te akordimi. Nga të gjithë ata hapa, ai që sfidoi më shumë Li ishte gjetja e tingullit të duhur.

Ai iu drejtua internetit për të kërkuar tinguj të prodhuar nga ruani i lashtë dhe zbuloi se ruani bashkëkohor tingëllon më shumë si kitarë dhe nxjerrë një gamë të gjerë tingujsh. Ruani i lashtë, i cili tingëllonte më shumë si pipa, nxirrte tinguj të shkurtër dhe të pastër.

 

“M’u deshën rreth gjashtë muaj për të finalizuar tingujt që besoj se janë të ngjashëm me ata që ruani prodhonte në kohët e lashta. Jam ende duke bërë rregullime”,- thotë ai.

 

Që nga viti 2019, Li ka bërë rreth 100 instrumente, secilit prej tyre i duhen rreth dy javë për të përfunduar. Ai prodhon edhe instrumente të tjera tradicionale kineze, si pipa. Duke shfaqur teknikat e tij për të bërë instrumente dhe duke i luajtur ato në platformat e tij të mediave sociale, ai ka tashmë shumë fansa dhe ka tërhequr blerës. Po ashtu, ai ndaj idetë e tij për ruanin me ndjekësit.

 

Shumë e admirojnë dhe vlerësojnë përkushtimin e Li ndaj instrumentit, ndërsa të tjerë janë të frymëzuar, duke shprehur dashurinë e tyre për muzikën tradicionale kineze.

 

“Ai është një instrument muzikor i vjetër, por shumë i gjithanshëm dhe mund të interpretojë zhanre të ndryshme muzikore”,- thotë Li, i cili tregon instrumentin në platformën e tij të mediave sociale dhe mënyrën se si të luhet.

 

“Për herë të parë pashë një ruan në muralet e Dunhuang dhe është e mahnitshme të shohësh instrumentin të gjallërohet”,- komenton një ndjekës i programeve të transmetimit në internet të Li.

 

“Megjithëse nuk i biem dot instrumentit, dua ta blej një dhe ta vendos në tavolinë, është i bukur”,- shkruan një tjetër ndjekës.

 

Një nga klientët e Li është “Zide Guqin Studio”, një ansambël i muzikës popullore që përfshin instrumente tradicionale. Ansambli performoi në një gala televizive nga Televizioni Qendror i Kinës në vitin 2022, me një performancë nga muzikantët e dinastisë Song (960-1279). Një nga anëtarët e ansamblit luajti një ruan të bërë nga Li, i cili i ngjante një instrumenti nga epoka e Këngës.

 

“Krahasuar me instrumentet e dinastisë Tang (618-907), të cilët zakonisht kishin ngjyra të ndezura dhe xhevahire të vlefshme si dekor, ruani i epokës Song kishte një pamje shumë të thjeshtë, të zezë të pastër dhe të zbukuruar modestisht”,- thotë Li, duke shtuar se ai ka marrë porosi edhe nga jashtë vendit.

 

Me rritjen e numrit të porosive, ai planifikon ta lërë punën në universitet dhe të punojë me kohë të plotë me instrumentet muzikore.

 

“Familja ime nuk kishte njohuri për muzikën dhe ata kurrë nuk kishin dëgjuar për ruanin para se të bëja një të tillë. Por ata janë shumë mbështetës dhe tani prindërit e mi kanë filluar ta shijojnë muzikën”,-thotë Li.