Foto nga Facebook

Po shfaqet në “Teatrin Metropol” drama “Gjysmë jeta e Marie Curie”, premirën e së cilës artdashsit e ndoqën në fund të muajit shkurt. Drama trajton jetën dhe sfidat e Marie Curie, shkencëtares së njohur dhe fitueses së Nobelit, si një  homazh ndaj kontributeve të saj në shkencë. Kjo shfaqje e tregon këtë personazh nga një pikëpamje tjetër, këtë herë më e prekshme dhe njerëzore, përtej mitit që ka ndërtuar historia për të. Në interpretimin e dy aktoreve Yllka Mujo dhe Armela Demaj, drama solli  për publikun talentin dhe punën e Marie Curie në një mënyrë që rrallë herë është parë në skenën shqiptare.

Drama "Gjysmë-jeta e Marie Curie" sjell në skenë jetën dhe sfidat e Marie Curie-s, një prej shkencëtareve më të shquara të shekullit të 20-të. Me një tekst të pasur dhe dialogje të fuqishme, kjo vepër e artit teatral bën një homazh të ndjerë ndaj kontributeve të Curie-s në fushën e shkencës dhe përpjekjeve të saj për të thyer barrierat gjinore në një epokë të dominuar nga meshkujt. Drama, jo vetëm që nderon jetën e një gruaje të jashtëzakonshme, por nxit diskutime të rëndësishme rreth rolit të gruas në shkencë dhe shoqëri. Kjo pjesë rrëfen me një gjuhë të pasur dhe të qartë sfidat me të cilat u përball Marie Curie gjatë karrierës së saj, duke përfshirë diskriminimin gjinor në një botë shkencore dominuar nga burrat, si dhe pasojat e punës së saj me substancat radioaktive. "Gjysmë-jeta e Marie Curie" është një tribut i denjë për trashëgiminë e saj të pasur dhe një dëshmi e fuqisë së grave në shkencë, me  sfida të mëdha.

Shfaqja "Gjysmë-jeta e Marie Curie" sjell në skenë sfidat dhe triumfet e saj, duke u fokusuar në pasionin për shkencën dhe ndikimin e pashmangshëm në botën e fizikës dhe kimisë. Me dialogje të mprehta kjo dramë shpalos ndërlikimet e jetës personale dhe profesionale të shkencëtares, duke ofruar njëkohësisht një mesazh frymëzues mbi fuqinë e gruas në shkencë.  Ky është një nderim i merituar për një figurë ikonike, e cila vazhdon të ndriçojë rrugën për shkencëtarët e ardhshëm. Nëpërmjet kësaj vepre, personazhet zbulohen si figura komplekse, të cilat përballojnë jo vetëm sfidat e jashtëzakonshme shkencore, por edhe ato sociale dhe personale, duke u përballur me paragjykimet e kohës së tyre.

“Gjysmë-Jeta e Marie Curie" nuk është vetëm një kujtim për kontributin e tyre në shkencë, por edhe një himn për forcën e gruas dhe rëndësinë e bashkëpunimit në çdo fushë të jetës. Nëpërmjet kësaj vepre, publiku është ftuar të reflektojë mbi sfidat e vazhdueshme që gratë përballen në fusha të dominuara nga meshkujt dhe rëndësinë e përkushtimit dhe guximit për të thyer barrierat. Në qendër të vëmendjes është miqësia e thellë mes Marie Curie dhe shkencëtares Hertha Ayrton, e cila luajti një rol vendimtar në mbështetjen e Curie-s gjatë një periudhe të vështirë të jetës së saj.

Marie_Curie (Foto nga wikipedia)

Drama zbulon sfidat me të cilat Marie u përball gjatë karrierës së saj, duke përfshirë seksizmin në komunitetin shkencor dhe skandalet personale që kërcënuan të shkatërronin reputacionin e saj. Kjo dramë është një nderim i bukur për forcën, guximin dhe pasionin e saj, duke treguar se si Curie dhe Hertha Ayrton thyen barrierat dhe ndryshuan botën përmes shkencës. Është një përkujtim i fuqishëm për rëndësinë e mbështetjes reciproke dhe fuqinë e miqësisë për të tejkaluar pengesat. Përmes një dialogu të pasur dhe emocional, vepra eksploron thellësinë e miqësisë së tyre, duke i dhënë publikut një pasqyrë të rrallë të forcës, guximit dhe ndikimit të tyre në botën e shkencës, e cila atëherë ishte dominuar kryesisht nga burrat.

Për mediat Armela Demaj aktorja dhe regjisorja e shfaqjes “Gjysmë jeta e Marie Curie”, është shprehur: “Gjysmë-jeta e Marie Curie" nga Lauren Gunderson një autore amerikane, e cila në mënyrën e  vet të shkrimit, shpreshherë riviziton personazhe historikë, për të marrë copëza të jetëve të tyre, që vlejnë të thuhen. Në rastin konkret vepra bazohet në jetën e Marie Curie, një nga momentet më delikate që ka ndodhur në jetën e  saj, kur ajo pati një marrëdhenie romantike me një shkencëtar tjetër, pasi kishte humbur të shoqin. Kjo  gjë  u shndërrua në një skandal shumë të madh në Francën e asaj kohe, dhe Marie Curie, kjo grua e cila sapo fitoi çmimin e dytë Nobel, iu sugjerua të mos shkonte të tërhiqte çmimin për shkak të këtij skandali. Në atë moment vjen një shkencëtare tjetër një bashkëkohëse e Marie, e cila e çmonte shumë këtë grua. Ajo ndërhyn që ta nxirrte nga kjo gjendje në të cilën ndodhej, duke shkuar bashkë në Angli, e duke u shkëputur përpara luftës së parë botërore, nga gjithë publikimi që asaj po i bëhej në median e asaj kohe. Është një moment delikat, të cilën autorja e ka trilluar më pas, por edhe në memoriet që ka shkruar më vonë thuhet se, shkuarja në Angli me Hertha Ayrton, i ka shpëtuar vërtetë jetën, sepse ajo ishte në një rënie emocionale, e psikologjike”

Kjo dramë jo vetëm që nderon jetën e një gruaje të jashtëzakonshme, por gjithashtu nxit diskutime të rëndësishme rreth rolit të gruas në shkencë dhe shoqëri."Gjysmë-jeta e Marie Curie" është një përvojë teatrale që nuk duhet humbur. Pavarësisht talentit dhe zgjuarsisë të jashtëzakonshme Curie ishte sërish grua dhe duke qenë e tillë në një mjedis tërësisht burrëror ajo ndihej si e huaj, por jo vetëm kjo, ajo sërish ishte e paragjykuar dhe e penguar për të arritur qëllimet e saj.

 "Gjysmë-jeta e Marie Curie" nga Lauren Gunderson vjen me regji të Armela Demaj, interpretim të Yllka Mujos e Armela Demaj, as. regjisore Marjeta Ljarja,me përkthim të Jonida Beqos. Drama "Gjysmë-jeta e Marie Curie" është një përvojë teatrale që nuk duhet humbur nga publiku, i cili mund ta ndjekë në vazhdim edhe me tetë shfaqje të tjera në datat  14, 15, 16, 17, 21, 22, 23, 24 mars në ora 19:00. Për këtë shfaqje ka punuar edhe një staf  i madh, skenografia është realizuar nga Beqo Nanaj, kostumografia nga Frenci Gjerasi, as. kostumografe Entela Ahmetaliaj, efektet speciale nga Florian Çanga, koreografia nga Beriad Qojle, formulimi muzikor nga Xheni Kupi, identiteti vizual Rudin Janku.

Sava Lena