foto nga "China Daily"
Shkencëtarët kanë filluar procesin e përzgjedhjes dhe kultivimit të mbi 60,000 farave të patates që kaluan pesë muaj në hapësirë, me shpresën për të zbuluar cilësi unike, që mund të përmirësojnë efikasitetin dhe rendimentin e tyre. Farat, të dorëzuara në Qendrën e Inovacionit të Teknologjisë së Patates në Shangdu, në rajonin autonom të Mongolisë së Brendshme, u transportuan në bordin e misionit hapësinor “Shenzhou XVI” që u kthye në Tokë më 31 tetor.
"Procesi i kultivimit për këto patate hapësinore do të përfshijë fazat e testimit në laborator, në serë dhe pastaj në fushë",- tha Zhang Linhai, drejtor i Qendrës së Inovacionit të Teknologjisë së Patates në Shangdu. Rajoni krenohet me një mjedis të shkëlqyer për rritjen e patates në lartësi të madhe, klimë të ftohtë, me pak dëmtues dhe sëmundje, si dhe tokë të bollshme në dispozicion, tha Zhang në një intervistë me “China Daily”.
Farat do të mbijnë në një serë në kushte optimale dhe më pas do të ushqehen në vazo derisa të zhvillohen zhardhokët. Më pas, ata do të transferohen në terren për vlerësimin e mëtejshëm të karakteristikave të tyre të ndryshme.
"Rreth pesë për qind e bimëve do të zgjidhen për testime shtesë, duke u fokusuar në faktorë të tillë si rendimenti dhe rezistenca ndaj sëmundjeve",- tha Zhang.
Hulumtuesit do të përdorin CRISPR, një teknologji precize e redaktimit të gjeneve që përdoret për të modifikuar në mënyrë përzgjedhëse ADN-në e organizmave të gjallë, për të kultivuar varietete patateje me tipare të përmirësuara, si rezistenca e lartë ndaj sëmundjeve dhe toleranca ndaj kripës, tha Zhang.
"Mjedisi hapësinor ka potencialin të nxisë mutacione gjenetike në farat e bimëve, duke çuar në tipare të dëshirueshme, si pjekja e hershme e kulturës bujqësore, cilësia e lartë, rendimenti i lartë dhe rezistenca ndaj sëmundjeve",- tha Hu Baigeng, drejtor i Qendrës Kombëtare të Kërkimeve Inxhinierike për Patatet. Qendra është e vendosur në Laoling, në provincën Shandong, ku u mblodhën farat përpara se të dërgoheshin në hapësirë.
Kjo teknikë e mbarështimit, e njohur si riprodhimi i mutacioneve të shkaktuara nga hapësira ose mutagjeneza hapësinore, përfshin ekspozimin e farave ndaj rrezeve të forta kozmike, si dhe kushteve të tjera, si vakuumet, mikrograviteti dhe nivelet e ulëta të ndërhyrjes gjeomagnetike. Kina ka kryer eksperimente të mbarështimit në hapësirë që nga viti 1987, duke dërguar fara të llojeve të ndryshme bimore në hapësirë në satelitë të rikuperueshëm dhe anije kozmike “Shenzhou”. Farat e dërguara në hapësirë, të kulturave të ndryshme bujqësore, duke përfshirë orizin, grurin dhe domatet, janë kultivuar me sukses në të gjithë vendin.
