Sulmet e militantëve Houthi në Detin e Kuq pengojnë tregtinë globale
2024-01-08 12:56:49

Foto nga VCG

Foto nga VCG

Sulmet e militantëve Houthi në Jemen ndaj anijeve të mallrave në Detin e Kuq, në mbështetje për luftën e Hamasit ndaj Izraelit në Gazë, kanë rritur tarifat e transportit detar të mallrave, duke rrezikuar për inflacion dhe vonesa të mallrave.

Kanali i Suezit i Egjiptit, një nga rrugët ujore më të ngarkuara në botë, lidh Detin e Kuq me Mesdheun dhe nëpërmjet tij transportohen lëndë djegëse, ushqime dhe mallra konsumi nga Azia dhe Lindja e Mesme për në Evropë. Nëpërmjet këtij kanali bëhet 12 për qind e tregtisë globale, duke përfshirë 30 për qind të të gjithë lëvizjes së kontejnerëve, sipas Shërbimit Shtetëror të Informacionit të Egjiptit. 

Foto nga VCG

Foto nga VCG

Ndërsa militantët Houthi, të cilët mbështeten nga Irani, kanë shtuar sulmet ndaj anijeve në Detin e Kuq që nga nëntori, qindra anije kontejnerësh dhe anije të tjera e kanë ndryshuar kursin duke kaluar Kepit jugor të Shpresës së Mirë të Afrikës për të shmangur sulmet. Kjo e ka zgjatur udhëtimin e tyre me mijëra kilometra, ose shtatë deri në 20 ditë, duke shtuar koston e dërgesave nga Azia në Evropë dhe duke rritur perspektivën e një goditjeje të re inflacioni mbi  ekonominë botërore.

Shmangia e Detit të Kuq e shtrenjton me rreth 2 milionë dollarë udhëtimin e një anijeje për sa i përket karburantit dhe kostove të tjera, tha Lars Jensen, themeluesi i "Vespucci Maritime" dhe ish-drejtor i "Maersk". Kjo do të thotë që, për një udhëtim të plotë vajtje-ardhje midis Azisë dhe Evropës, çdo anije mund të ketë një kosto shtesë prej 4 milionë dollarësh, shtoi ai, gjë që çon në rritje të tarifave të transportit të mallrave.

Foto nga VCG

Foto nga VCG

Normat nga Azia në Evropën Veriore u dyfishuan në mbi 4 000 dollarë për kontejner këtë javë, ndërsa çmimet nga Azia në Mesdhe u ngritën në 5 175 dollarë, sipas "Freightos", një platformë prenotimi dhe pagesash për mallrat ndërkombëtare. Disa transportues kanë njoftuar tarifa mbi 6 000 dollarë për kontejner për dërgesat nga Mesdheu që fillojnë nga mesi i muajit, dhe tarifat shtesë prej 500 deri në 2 700 dollarë për kontejner mund t'i bëjnë çmimet e të gjitha produkteve edhe më të larta, tha Judah Levine, kreu i kërkimit i "Freightos". Kostot më të larta kanë shkaktuar gjithashtu shqetësime për një rigjallërim të inflacionit, veçanërisht në Eurozonë.

"Goldman Sachs" e ngriti  të premten parashikimin e vet për inflacionin bazë të majit të Eurozonës nga 2.2 për qind në 2.3 për qind, si rezultat i rritjes së kostove të transportit, dhe tha se një ndryshim i zgjatur i kursit për sa i përket dërgimit të ngarkesave larg Detit të Kuq ka të ngjarë të ketë një efekt më të madh lidhur me inflacionin. 

Por "Goldman Sachs" beson se inflacioni nuk do të jetë aq i rëndë sa në epokën e pandemisë. "Analistët tanë të aksioneve presin që tronditja nuk do të jetë as aq e keqe, dhe as aq e zgjatur sa në periudhën 2020-'22, për shkak të rritjes së ofertës së anijeve dhe të mos ndodhjes së ndonjë bllokimi porti për shkak të 'mbylljeve'," tha firma. 

Foto nga VCG

Foto nga VCG

Dorëzimi i produkteve të destinuara për kompani të shumta ishte vonuar tashmë për shkak të sulmeve të militantëve Houthi, ndërsa rruga e Suezit përdoret nga kompani si IKEA, "Walmart" dhe "Amazon".

Dymbëdhjetë qeveri, duke përfshirë ato të ShBA-së, Australisë, Kanadasë, Gjermanisë, Japonisë e Mbretërisë së Bashkuar, shpallën një deklaratë të ashpër në fillim të kësaj jave, duke paralajmëruar Houthi-t kundër sulmeve të mëtejshme.