Bashkimi Evropian (BE) dhe Kina mbajtën Samitin e tyre të 24-të në Pekin më 7 dhjetor 2023. Presidenti i Këshillit Evropian, Charles Michel dhe presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, u takuan me Presidentin e Kinës, Xi Jinping, e ndjekur nga një shkëmbim me kryeministrin e Kinës, Li Qiang.
Ky samit Kinë-BE përkon me 20-vjetorin e krijimit të partneritetit gjithëpërfshirës strategjik Kinë-BE, si dhe 25 vjetorin e mekanizmit të samitit Kinë-BE. Ndaj ky samit merr rendesi të veçantë si një urë e zhvillimeve diplomatike mes të shkuares dhe të ardhmes. Kësisoj komunikimi ballë për ballë ndërmjet liderëve rrit mirëkuptimin dhe besimin reciprok. Të dyja palët në këtë samit ishin të gatshëm të forcojnë bashkëpunimin pragmatik përmes dialogut dhe konsultimit dhe të trajtojnë sfidat globale nëpërmjet bashkëpunimit reciprok. Kjo ilustron gjallërisht thelbin e një "partneriteti strategjik gjithëpërfshirës".
Presidenti kinez Xi Jinping me presidentin e Këshillit Evropian, Charles Michel dhe presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, 7 dhjetor 2023, Pekin(Foto:Xinhua)
“BE-ja dhe Kina kanë një interes të përbashkët për një marrëdhënie të qëndrueshme dhe konstruktive të bazuar në respektimin e rendit ndërkombëtar të bazuar në rregulla”, tha Charles Michel, president i Keshillit Europian.
“Si lojtarë globalë, ne ramë dakord që Bashkimi Evropian dhe Kina kanë një përgjegjësi të veçantë për të punuar për paqen”, theksoi Presidenti Michel.
Kjo frazë e Presidentit të Keshillit Europian në fakt është thelbi i marrëdhënieve konstruktive dhe të qëndrueshme BE-Kinë të ravijizuar në këtë samit.
Kina dhe Bashkimi Evropian nuk duhet ta shohin njëri-tjetrin si rivalë dhe duhet të trajtojnë dallimet e tyre, thanë udhëheqësit nga të dyja palët në samitin e parë, ballë për ballë Kinë-BE në periudhën post-COVID.
Samiti i 23-të Kinë-BE u mbajt dy muaj pasi shpërtheu konflikti ushtarak Rusi-Ukrainë, ndërsa edicioni i 24-të i saj u zhvillua dy muaj pas një lufte brutale të Izraelit në Gaza. Një koincidencë që tregon emergjencen në të cilën ndodhet e mbarë bota sot. Ne po jetojmë në një botë shumë të trazuar. Jemi dëshmitarë të ketyre konflikteve që po ndizen një nga një, e të gjitha këto konflikte kanë nevojë për vëmendje dhe bashkëpunim ndërkombëtar.
Ndaj në sfondin e konflikteve rajonale dhe një rënieje ekonomike globale, Evropa nuk duhet të humbasë mundësinë për të forcuar bashkëpunimin me Kinën dhe për të bërë zgjedhje që janë në përputhje me interesat e saj strategjike.
Pra Evropa dhe Kina mund të punojnë së bashku si forca për zhvillimin ekonomik për të zgjidhur problemet klimatike dhe mjedisore dhe për të zgjidhur disa nga konfliktet kryesore të kohës sonë.
Samiti i 24-të i Kinës dhe Bashkimit Evropian më 7 dhjetor u paraqet këtyre dy lojtarëve kryesorë globalë një mundësi për të reflektuar mbi fushat aktuale të bashkëpunimit dhe për të eksploruar më shumë mundësi për bashkëpunim. Ndërsa marrëdhëniet ndërkombëtare evoluojnë me shpejtësi, ky takim ka një rëndësi të veçantë në vlerësimin e dinamikës gjeopolitike midis Kinës dhe BE-së.
Për momentin, bashkëpunimi midis Kinës dhe BE-së përfshin sektorë të ndryshëm, si tregtia, mjedisi, inovacioni dhe kërkimi. Ndërsa konsideratat ekonomike janë parësore, janë krijuar edhe bashkëpunime në fusha vendimtare si ndryshimi i klimës, kërkimi shkencor dhe arsimi, duke forcuar lidhjet midis këtyre dy entiteteve dhe duke kontribuar në stabilitetin global.
Gjatë një takimi disa ditë para samitit me diplomatë nga Delegacioni i BE-së në Kinë dhe nga vendet anëtare të BE-së, ministri i Jashtëm kinez Wang Yi tha se viti 2023 shënon 20 vjetorin e krijimit të Partneritetit Gjithëpërfshirës Strategjik Kinë-BE.
Nëse Kina dhe Evropa zgjedhin dialogun dhe bashkëpunimin, konfrontimi në kamp nuk do të krijohet; nëse Kina dhe Evropa zgjedhin paqen dhe stabilitetin, një Luftë e re e Ftohtë nuk do të ndizet; Nëse Kina dhe Evropa zgjedhin hapjen dhe bashkëpunimin fitues, do të ketë shpresë për zhvillim dhe prosperitet global, theksoi ne krye te heres kryediplomati kinez Wang Yi.
Samiti Kinë-Europë
Samitit i 7 dhjetorit, ku Presidenti Xi Jinping u takua me Presidentin e Këshillit Evropian Charles Michel dhe Presidenten e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, ishte një mundësi për t'u angazhuar me Kinën pas një periudhe të kontakteve dhe dialogëve të intensifikuar dypalëshe. Vizitat dhe dialogët e nivelit të lartë mbi çështjet strategjike dhe të politikës së jashtme, të drejtat e njeriut, si dhe tregtinë dhe ekonominë, klimën dhe mjedisin, dixhitale kanë hapur rrugën për Samitin, duke demonstruar përkushtimin e BE-së për t'u angazhuar me Kinën. BE-ja theksoi nevojën për përparim konkret pas këtyre diskutimeve.
Foto:VCG
Presidenti Xi vuri në dukje se që nga fundi i vitit të kaluar, marrëdhënia Kinë-BE ka treguar një moment të mirë konsolidimi dhe rritjeje dhe dialogët e nivelit të lartë Kinë-BE në fushat strategjike, ekonomike dhe tregtare, të gjelbra dhe dixhitale kanë prodhuar rezultate të pasura. Kjo u shërben interesave të të dyja palëve dhe përmbush pritshmëritë e popujve tanë. Kina dhe BE-ja janë dy forca kryesore që avancojnë multipolaritetin, dy tregje kryesore në mbështetje të globalizimit dhe dy qytetërime të mëdha që mbrojnë diversitetin. Mes situatës gjithnjë e më të trazuar ndërkombëtare, marrëdhënia Kinë-BE ka rëndësi strategjike dhe implikime për paqen, stabilitetin dhe prosperitetin global. Është detyrë e të dyja palëve të ofrojnë stabilitet më të madh për botën dhe shtysë më të fortë për zhvillim.
Presidenti Xi theksoi se ky vit shënon 20 vjetorin e partneritetit gjithëpërfshirës strategjik Kinë-BE. Të dy palët duhet të bëjnë një bilanc të historisë, të lundrojnë në trendin e botës dhe të mbështesin përshkrimin e duhur të marrëdhënies sonë si një partneritet strategjik gjithëpërfshirës. Të dy palët duhet të konsolidojnë themelet politike, ta shohin njëra-tjetrën nga një perspektivë strategjike, të përdorin plotësisht rolin udhëheqës të Samitit Kinë-BE dhe të pesë dialogëve të nivelit të lartë, të forcojnë komunikimin strategjik dhe të rrisin mirëkuptimin dhe të trajtojnë siç duhet dallimet përmes konstruktivit. dialogu. Të dy palët duhet të zhvillojnë një perceptim të drejtë për njëra-tjetrën, të promovojnë mirëkuptimin dhe besimin e ndërsjellë, të respektojnë angazhimet, të bëjnë gjënë e duhur dhe të jenë me gjithë zemër në zhvillimin e marrëdhënieve Kinë-BE. Ne nuk duhet ta shohim njëri-tjetrin si rivalë vetëm sepse sistemet tona janë të ndryshme, të zvogëlojmë bashkëpunimin sepse ekziston konkurrenca ose të përfshihemi në konfrontim sepse ka mosmarrëveshje.
Ekziston një shkallë e lartë komplementariteti midis ekonomive kineze dhe atyre të BE-së. Të dyja palët duhet të bëjnë më shumë për të rritur gjerësinë dhe thellësinë e bashkëpunimit dhe për të forcuar lidhjen e interesave të përbashkëta. Ekonomia kineze gëzon një moment të mirë rritjeje të qëndrueshme. Ndërsa Kina ndjek zhvillim me cilësi të lartë dhe hapje me standarde të larta, ajo e sheh BE-në si një partner kyç për bashkëpunimin ekonomik dhe tregtar, një partner të preferuar për bashkëpunimin shkencor dhe teknologjik dhe një partner të besueshëm për bashkëpunimin industrial dhe të zinxhirit të furnizimit. Kina është e gatshme të punojë me BE-në për përfitim reciprok dhe zhvillim të përbashkët. Të dy palët duhet të shfrytëzojnë fuqitë e tyre plotësuese në drejtim të tregut, kapitalit dhe teknologjisë për të përmirësuar industritë tradicionale dhe për të nxitur ato në zhvillim, për të eksploruar mënyra të reja bashkëpunimi, për të nxitur fusha të reja rritjeje dhe për të përmirësuar së bashku zinxhirët industrialë dhe të furnizimit. Të dyja palët duhet gjithashtu të forcojnë shkëmbimet mes njerëzve dhe të lehtësojnë ndërthurjet e personelit.
Presidenti Xi nënvizoi se modernizimi kinez dhe integrimi evropian janë zgjedhje strategjike që Kina dhe Evropa kanë bërë përkatësisht duke pasur parasysh të ardhmen. Të dyja palët duhet të respektojnë dhe mbështesin njëra-tjetrën, dhe të përdorin komplementaritetin e strategjive të tyre të zhvillimit për përparim të përbashkët. Iniciativa Brez dhe Rruge (BRI) është një platformë gjithëpërfshirëse që ka sjellë përfitime reale për mbi 150 vende dhe popuj të tyre. Siç thotë shprehja, kur u jep trëndafila të tjerëve, aroma mbetet në dorën tënde. Kina do të vazhdojë të promovojë bashkëpunimin me cilësi të lartë "Një brez dhe një rrugë", duke përfshirë krijimin e sinergjisë midis BRI-së me Portën Globale të BE-së për të ndihmuar vendet në zhvillim të rriten më shpejt.
Të dy palët duhet të forcojnë komunikimin dhe koordinimin në forume shumëpalëshe, duke përfshirë OKB-në dhe G20, të mbështesin multilateralizmin, të kundërshtojnë konfrontimin e bazuar në kamp dhe të promovojnë zgjidhjen politike të pikave të nxehta ndërkombëtare dhe rajonale. Të dyja palët duhet të zhvillojnë dialog dhe bashkëpunim për inteligjencën artificiale (AI) dhe çështje të tjera kryesore që kanë të bëjnë me të ardhmen e njerëzimit për të kontribuar në mirëqenien e njerëzimit dhe për t'u përballur me sfidat globale.
Presidenti Michel dhe presidenti von der Leyen vunë në dukje se BE-ja dhe Kina janë dy forca kryesore të botës dhe partnerë të rëndësishëm tregtarë për njëra-tjetrën. Fushat e bashkëpunimit BE-Kinë vazhdojnë të zgjerohen. Një bashkëpunim i tillë bazohet në përfitimin e ndërsjellë dhe barazinë. Menaxhimi dhe rritja e marrëdhënieve BE-Kinë ka një ndikim të drejtpërdrejtë në interesat e njerëzve të të dyja palëve, dhe gjithashtu ka të bëjë me prosperitetin dhe sigurinë globale. BE-ja i vlerëson shumë lidhjet e saj me Kinën dhe nuk dëshiron të shkëputet nga Kina. Ajo kërkon një marrëdhënie afatgjatë, të qëndrueshme, të parashikueshme dhe të qëndrueshme me Kinën dhe shpreson që Samiti BE-Kinë do të ndihmojë në rienergjimin e marrëdhënieve BE-Kinë.
Pala e BE-së pranoi kënaqësinë e saj me rezultatet e dialogut të nivelit të lartë BE-Kinë këtë vit dhe e sheh rritjen afatgjatë dhe të qëndrueshme të ekonomisë kineze si në interes të Evropës. Ai shpreson që të dyja palët do të vazhdojnë të forcojnë dialogun dhe bashkëpunimin në fushën ekonomike dhe tregtare, të gjelbër dhe dixhitale, të punojnë së bashku për të mbajtur të qëndrueshme dhe të sigurta zinxhirët e furnizimit dhe industrisë, dhe të forcojnë dialogun dhe bashkëpunimin për çështjet kryesore globale që kanë të bëjnë me të ardhmen e njerëzimit, si ndryshimi i klimës dhe AI.
Foto:VCG
BE-ja ruan politikën e saj të një Kine. Ajo është e përgatitur të rrisë komunikimin dhe mirëkuptimin me Kinën në një frymë reciprokisht të respektueshme, të hapur dhe të çiltër për çështjet ku ata nuk pajtohen. BE-ja dhe Kina kanë të përbashkëta përgjegjësi dhe interesa për ta mbajtur botën paqësore dhe të qëndrueshme. BE-ja dëshiron të ketë komunikim dhe koordinim të ngushtë me Kinën, të mbështesë multilateralizmin dhe qëllimet dhe parimet e Kartës së OKB-së dhe të punojë për zgjidhjen e pikave të nxehta rajonale, duke përfshirë Ukrainën dhe Lindjen e Mesme.
BE e sheh Kinën si një partner, një konkurrent ekonomik dhe një rival sistematik.
Por s mund të bashkëpunojnë BE-ja dhe Kina nëse e përcaktojnë veten njëkohësisht si rivalë?
Është kjo pikepyetja që shtrohet duke iu referuar një qëndrimi zyrtar të Këshillit Europian 6 muaj më parë. Pikërisht në një dokument të publikuar më 30 qershor të këtij viti nga Këshilli Evropian, Kina ende pozicionohet si “një partner, një konkurrent dhe një rival sistematik”. Ky pozicionim i trefishtë ndaj Kinës është jo vetëm i gabuar, por edhe i dëmshëm. Politika ndaj Kinës e bërë nga Evropa bazuar në këtë pozicionim të trefishtë është kaotike, e paqartë dhe shumë e paqëndrueshme. Qasja e trefishtë e përpjekjes për të pajtuar opinione të ndryshme brenda Evropës shkaktoi konfuzion tek shumë evropianë dhe çoi në një humbje të drejtimit në kuptimin e tyre për Kinën.
Ndaj para takimit, pala kineze theksoi se Kina dhe BE-ja nuk janë rivalë dhe se interesat e tyre të përbashkëta janë shumë më të mëdha se dallimet e tyre. Pothuajse në çdo takim apo ngjarje të rëndësishme Kinë-BE, pala kineze do ta theksonte këtë pikë. Kjo nuk thuhet rastësisht, por është në përgjigje të keqkuptimit dhe paragjykimit ndaj Kinës në Evropë, dhe gjithashtu pasqyron sinqeritetin e Kinës në zhvillimin e marrëdhënieve Kinë-BE.
"Partner", "konkurrent" dhe "rival sistemik" janë tre pozicione të dallueshme, jo një. Vendosja e tyre së bashku është e detyruar të rezultojë në kontradikta dhe konflikte. Në realitet, politika e Evropës ndaj Kinës po zhvendoset gjithnjë e më shumë drejt drejtimit të "konkurrentit" apo edhe "rivalit", siç është mbrojtja për një qasje "pa rrezik" ndaj Kinës, duke përforcuar shqetësimet politike dhe të sigurisë dhe duke u përafruar me kontrollin e SHBA-së. politikat kundër Kinës. Të gjithë këta faktorë krijojnë pengesa dhe vështirësi të panevojshme për marrëdhëniet Kinë-Evropë. Nëse kjo vazhdon, ekziston një mundësi reale që Kina dhe Evropa të kthehen nga "partnerë" në "rivalë", pavarësisht se është një rezultat që asnjëra palë nuk dëshiron ta shohë.
Marrëdhëniet ekonomike Kinë-BE
Gjatë 15 viteve të fundit, tregtia e ndërsjellë e mallrave midis Kinës dhe BE-së është rritur ndjeshëm, duke arritur një nivel rekord prej 857 miliardë euro (917 miliardë dollarë) në 2022, që është 23 për qind më shumë se një vit më parëPor rezulton se eksportet evropiane të mallrave në Kinë janë rritur më shpejt se importet e tyre nga Kina gjatë kësaj periudhe. Nga viti 2007 deri në vitin 2022, eksportet evropiane të mallrave në Kinë u rritën nga 71 miliardë euro (76.61 miliardë dollarë) në 230 miliardë euro (248.18 miliardë dollarë), një rritje prej 3.24 herë. Në të kundërt, eksportet kineze të mallrave në Evropë gjatë të njëjtës periudhë u rritën nga 231 miliardë euro (249.24 miliardë dollarë) në 627 miliardë euro (676.51 miliardë dollarë), që është një rritje prej 2.71 herë.
Është çekuilibri në tregtinë e ndërsjellë që shkakton shqetësim tek politikanët evropianë. Në vitet 2018-2022, deficiti tregtar dypalësh i BE-së me Kinën u rrit nga 154.7 miliardë euro (166.89 miliardë dollarë) në 396 miliardë euro (427.2 miliardë dollarë). Megjithatë, vlen të theksohet se deficiti ka ardhur në rënie graduale në përqindje. Pritet që deficiti tregtar të vazhdojë të bjerë këtë vit. Një kontribuues i madh në uljen e deficitit ishte një rritje e konsiderueshme e shitjeve nga prodhuesit evropianë të automjeteve në Kinë.
Në periudhën post-COVID, qeveria kineze prezantoi disa reforma të mëdha për ta bërë më të lehtë operimin e bizneseve me pronësi të huaj. Në gusht të këtij viti, Këshilli Shtetëror i Kinës lëshoi një deklaratë ku përshkruan udhëzimet e tij në lidhje me optimizimin e mëtejshëm të mjedisit të investimeve të huaja dhe intensifikimin e përpjekjeve për tërheqjen e investimeve të huaja. Për shembull, disa provinca në Kinë kanë krijuar struktura shtesë që ofrojnë lehtësira tatimore, përjashtim nga detyrimet e importit për lëndët e para, lehtësim të standardeve të punës dhe mjedisit dhe stimuj të tjerë për të tërhequr kapitalin e huaj.
Sipas Ministrisë së Tregtisë së Kinës, investimet e BE-së në Kinë u rritën me 92.2 përqind nga viti në vit në vitin 2022. Investimet gjermane në Kinë arritën në 10 miliardë euro (10.8 miliardë dollarë) në gjysmën e parë të 2022, një rekord gjysmë-vjeçar dhe më shumë nga 6.2 miliardë euro (6.69 miliardë dollarë) në të njëjtën periudhë në 2021.
Pse ky samit ka një rëndësi të veçantë?
Foto:VCG
Ndërsa analizojmë pritshmerite dhe arritjet e këtij samiti, ajo që vlen për tu theksuar në të tilla ngjarje madhore bilateriale, është sfondi kohor që merr rëndësi të veçantë për drejtimin e zhvillimit të ardhshëm të marrëdhënieve Kinë-BE. Kjo jo vetëm sa i përket stabilitetit në marrëdhëniet mes tyre, por së pari si dy forca, tregje dhe qytetërime kryesore në botë, Kina dhe BE-ja kanë një përgjegjësi të veçantë kur bëhet fjalë për paqen dhe prosperitetin global.
Konfliktet në Gaza dhe Ukrainë janë ende në vazhdim, me efekte të përhapura në çështjet globale të refugjatëve, energjisë dhe sigurisë ushqimore. Ka hapësirë të mjaftueshme që të dyja palët të bashkëpunojnë dhe të bashkërendojnë veprimet e tyre në mënyrë që të de-përshkallëzojnë këto ngjarje dhe të lehtësojnë vuajtjet e njerëzve.
Dialogu dhe bashkëpunimi ndërmjet Kinës dhe BE-së, perpos dallimeve, janë një garanci për një zhvillim edhe më të madh të marrëdhënieve dypalëshe në dekadat në vijim.
Ky samit përfaqëson rivendosjen gjithëpërfshirëse të mekanizmit të komunikimit midis Kinës dhe BE-së. Mbi te gjitha ka të bëjë gjithashtu me atë se si të dyja palët mund të krijojnë më tej një konsensus mbi bashkëpunimin dhe çështjet e pikave të nxehta dhe të adresojnë se si marrëdhëniet Kinë-BE mund të ecin më tej përpara pas stabilizimit.
Marrëdhëniet Evropë-Kinë duhet të bazohet në dy komponentë – respektin dhe dialogun, pra duke e respektuar njëri-tjetrin si qytetërime të ndryshme, për paqen e prosperitin global.
