Një ekspert i lartë mjedisor ka bërë thirrje për krijimin e një mekanizmi ndërkombëtar për të gjurmuar përputhjen e angazhimeve financiare të vendeve të zhvilluara ndaj Jugut Global, pasi, sipas tij, premtimet jo të materializuara mirë po rrezikojnë besimin e nevojshëm në procesin global të klimës.
Foto:VCG
Ai tha se një mekanizëm i ngjashëm nevojitet gjithashtu në nivel kombëtar, pasi ai do të ndihmojë vendet të krijojnë një pamje të qartë rreth boshllëqeve financiare ekzistuese në përmbushjen e objektivave klimaterike, bazuar në të cilat financuesit globalë mund të japin kontribute.
Gjatë një interviste për “China Daily”, në prag të Konferencës së 28-të të Palëve të Konventës Kuadër të Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimaterike, COP28, e cila pritet të nisë të enjten, Carlos Manuel Rodriguez, drejtori ekzekutiv i “Global Environment Facility”, deklaroi se një temë e përvitshme në mbledhjet vjetore të klimës së OKB-së ka qenë që vendet e zhvilluara duhet të respektojnë premtimin e tyre për të mobilizuar 100 miliardë dollarë në vit për të ndihmuar vendet e varfra të përballen me ndryshimet klimaterike.
“Grupet e ekspertëve thonë se jemi larg objektivit prej 100 miliardë dollarësh”,- tha Rodriguez. Vetëm rreth 83 miliardë dollarë janë mobilizuar deri më tani, tha ai, duke cituar një raport të fundit vlerësimi, duke shtuar se kjo shifër mund mos të jetë në përputhje me situatën aktuale.
Themeluar në vitin 1991, Fondi Global i Mjedisit është një nga financuesit më me ndikim në botë të projekteve mjedisore. Grantet e tij, financimi i përzier dhe mbështetja e politikave ndihmojnë vendet në zhvillim të adresojnë prioritetet e tyre më të mëdha mjedisore dhe t'u përmbahen konventave ndërkombëtare mjedisore. Sipas Rodriguez, organizata e tij financuese kontribuon rreth 1 miliard dollarë dhe afërsisht 3 miliardë dollarë vijnë nga Fondi i Gjelbër i Klimës.
Foto:VCG
“Pra, ku janë këto 83 miliardë dollarë? Gjithçka që vendoset nuk është e lidhur drejtpërdrejt me Marrëveshjen e Parisit për ndryshimin e klimës”,- tha ai.
Duke vënë në dukje se ky është një element themelor që ka rrezikuar besimin midis vendeve të zhvilluara dhe vendeve në zhvillim, ai deklaroi: “Si do të biem dakord për një objektiv të ri financiar deri në vitin 2025 nëse nuk ka besim?”
Në COP26, që u zhvillua në Glasgow, Skoci, në vitin 2021, vendet e zhvilluara u nxitën të dyfishonin ofrimin kolektiv të financimit të përshtatjes klimaterike nga niveli i vitit 2019 deri në vitin 2025.
Por, shumë pak po ndodh, tha Rodriguez. Ai theksoi se futja e një mekanizmi global që gjurmon pajtueshmërinë mund të ndihmojë në adresimin e problemeve. “Mendoj se gjërat do të ndryshojnë derisa të krijojmë një mekanizëm të besueshëm dhe transparent global të raportimit”,-tha ai.
Si një ish-negociator i Kosta Rikës në negociatat e OKB-së për klimën, Rodriguez tha se ai e propozuar shumë herë një mekanizëm të tillë, por nuk ka marrë asnjë përgjigje proaktive nga Veriu Global.
Sipas tij, një mekanizëm gjurmues nuk ekziston në asnjë nga 144 vendet ku organizata e tij financuese ka aktualisht projekte.
“Mendoj se nevojitet një vendim, në mënyrë që vendet të raportojnë se sa po investojnë nga të gjitha burimet. Kjo është e rëndësishme sepse i ndihmon vendet që të kenë një ide për hendekun dhe më pas të hartojnë një plan për të ngushtuar atë boshllëk.
Foto:VCG
Organizata ime financuese mund të investojë më pas në atë që këto vende kanë përcaktuar në planet e tyre”,- tha ai.
Rodriguez, ish-ministër i Mjedisit dhe Energjisë në Kosta Rika, ndau gjithashtu disa praktika në vendin e tij që kanë ndihmuar në bërjen e sektorit të energjisë elektrike plotësisht të pastër dhe të rinovueshëm në dekadën e kaluar.
Ndërsa shumë vende kanë ministri të veçanta për energjinë dhe mjedisin, Kosta Rika i bashkoi të dyja dhe themeloi Ministrinë e Mjedisit dhe Energjisë në vitin 1986. Në të njëjtin vit, rreth 40 për qind e energjisë elektrike në vendin e Amerikës Qendrore prodhohej duke përdorur burime të rinovueshme. Përqindja ka qëndruar në 100 për qind çdo vit në dekadën e kaluar, me përjashtim të vitit 2022, i cili regjistroi 99 për qind, tha ai.
“Mendoj se duhet krijuar një kornizë institucionale që të ndihmon, sepse ka shumë konflikte brenda mjedisit dhe energjisë në nivel kombëtar”, tha ai.
Rodriguez theksoi përpjekjet për të mobilizuar burimet e brendshme si një tjetër faktor kyç për suksesin e tranzicionit energjetik të Kosta Rikës. Vendi investoi 9.3 miliardë dollarë në burime të rinovueshme, veçanërisht në ato jotradicionale.
“Kosta Rika e kuptoi se është në interesin e saj të shkojë në rrugën e rinovueshme, ndërsa shumë vende të tjera në zhvillim thanë se nuk do të investojnë në tranzicionin e energjisë nëse nuk marrin mbështetje financiare nga jashtë si pjesë e 100 miliardë dollarëve të zotuar nga vendet e zhvilluara”,- tha ai.
