Forumi i parë Universitar Botëror mbi Klasikët dhe Arkivat e Lashta Kineze / foto nga ChinaDaily
Forumi i parë Universitar Botëror mbi Klasikët dhe Arkivat e Lashta Kineze u organizua së fundmi në Pekin. Ai u bashkorganizua nga Komiteti Kombëtar për Përpilimin dhe Kërkimin e Klasikëve të Lashtë Kineze në Institucionet e Arsimit të Lartë, Qendra për Klasikët e Lashtë Kineze dhe Arkivat e Universitetit të Pekinit dhe Departamenti i Gjuhës dhe Letërsisë Kineze i Universitetit të Pekinit.
Studiuesit e angazhuar në mbledhjen, përpilimin dhe kërkimin e klasikëve dhe arkivave antike, si dhe në digjitalizimin e teksteve antike nga brenda dhe jashtë vendit, morën pjesë personalisht në forum dhe në internet.
Wang Bo, zv.drejtor i Universitetit të Pekinit (PKU), deklaroi se klasikët e lashtë janë bartës të rëndësishëm të qytetërimit kinez dhe universitetet në mbarë botën janë koleksionues të rëndësishëm të teksteve të lashta kineze.
Gjatë katër dekadave të fundit, përpjekjet e komitetit në studimin në shkallë të plotë, kërkimin dhe mbrojtjen e teksteve të lashta kineze brenda dhe jashtë vendit kanë sjellë zgjedhje të pasura, të tilla si përpilimi dhe botimi i librave duke përfshirë “Meiguo Tushuguancang Songyuanban Hanji Tulu” (katalog i ilustruar i librave të lashtë kinezë nga dinastitë Song dhe Yuan të mbledhura në bibliotekat e SHBA-së), “Riben Zuli Xuexiaocang Guobao Ji Zhenxi Hanji Shisizhong” (14 klasikë të çmuar të lashtë kinezë të nivelit të thesarit kombëtar të mbledhura në Ashikaga Gakko në Japoni) dhe “Yingguo Guojia Tushu Guancang Zhongwen Mulu” (katalogu i klasikëve të lashtë kinezë të mbledhur në Bibliotekën Britanike).
Wang tha se shpreson për një bashkëpunim më të ngushtë midis bibliotekave universitare në mbarë botën.
Në prezantimet kryesore, studiues nga Kina dhe Japonia folën për tema, duke përfshirë përmbledhjen aktuale të librave të lashtë “Dunhuang”, përmbledhjen dhe kërkimin e poezive dhe eseve nga Gu Lu nga dinastia Qing (1644-1911), vlerën e dorëshkrimeve të lashta kineze, si dhe për problemet me përpilimin e librave të lashtë.
Rong Xinjiang, profesor nga Departamenti i Historisë në Universitetin e Pekinit, tha se sondazhi, përpilimi, fotokopjimi, grumbullimi dhe kërkimi i literaturës së lashtë Dunhuang në mbarë botën, gjatë viteve, ka bërë arritje inkurajuese.
“Hapi tjetër duhet të përfshijë kategorizimin e teksteve të lashta, regjistrimin e numrave të vëllimit dhe hartimin e një katalogu konciz për përdorim publik. Me imazhe me ngjyra me rezolucion të lartë si bazë, duhet të krijohet një bazë të dhënash e vërtetë e tekstit të lashtë “Dunhuang” të digjitalizuar, që kombinon funksionet e shfletimit të imazheve dhe kërkimit të tekstit”,- tha ai.
Pjesëmarrës në Forumin e parë Universitar Botëror mbi Klasikët dhe Arkivat e Lashta Kineze / foto nga ChinaDaily
Studiuesi japonez Koichiro Inahata prezantoi procesin e përpilimit dhe versionet ekzistuese të veprave të Gu Lu, me fokus në diskutimin e transmetimit historik në Japoni dhe botimin e “Qing Jia Lu”, i cili është një rekord i shoqërisë nën sundimin e perandorit Jiaqing (1796-1820), gjatë dinastisë Qing (1644-1911).
“Veprat dhe kaligrafia e Gu-së në Japoni shërbejnë si materiale historike të rëndësishme për studimin e shkëmbimeve kulturore kino-japoneze dhe shërbejnë si testament historik të miqësisë së thellë midis dy kombeve”,- tha ai.
Profesor Zhang Yongquan nga Departamenti i Letërsisë në Universitetin Zhejiang tha se arkivat e shumta të dorëshkrimeve të zbuluara që nga fundi i dinastisë Qing qëndrojnë krah për krah me literaturën e gdhendur, që së bashku përbëjnë trashëgiminë e çmuar kulturore të kombit kinez, duke plotësuar njëra-tjetrën.
“Literatura e dorëshkrimeve, duke përfshirë edhe kopjet e hershme të klasikëve të dorëzuar dhe një numër të madh veprash të humbura, jo vetëm që ndihmon në gjurmimin e pamjes origjinale të librave të lashtë, por gjithashtu ofron ndihmë në gjurmimin e origjinës së shumë karaktereve moderne kineze dhe fjalëve të vështira. Letërsia e dorëshkrimeve është burimi i gdhendjeve, dokumenteve, fjalëve dhe historisë popullore, duke luajtur një rol vendimtar në trashëgiminë e letërsisë antike në qytetërimin kinez dhe duke përmbushur një funksion të pazëvendësueshëm”,- tha ai.
Profesor Wu Zhenwu nga Shkolla e Arkeologjisë në Universitetin Jilin foli mbi hartimin e veprave për librat e lashtë në të ardhmen. “Teoria e përpilimit të tekstit të lashtë po përmirësohet vazhdimisht në praktikë.
Megjithatë, vijon të ketë shumë sfida në këtë fushë. Aktualisht, ka mungesë të standardeve të unifikuara për përdorimin tradicional të karaktereve kineze në përpilimin e librave të lashtë. Vijon të ketë gabime për shkak të mosnjohjes me stilet e lashta të shkrimit dhe mungesës së njohurive përkatëse.
Në të ardhmen, inteligjenca artificiale mund të përdoret për të zgjidhur problemet, pasi mund të kryejë detyra të tilla si konvertimi i tekstit, korrigjimi tradicional i thjeshtuar i karaktereve, shenjat e pikësimit të lexueshme nga makineria, shënimet gjuhësore, korrelacioni i sfondit, nxjerrja e temave dhe grupimi i të dhënave”,- tha ai.
Studiues nga Kina dhe jashtë vendit bënë prezantime mbi temat “Përmbledhja dhe ruajtja e teksteve antike”, “Digjitalizimi i teksteve antike” dhe “Perspektiva e studiuesve të rinj mbi tekstet antike”.
Pas këtij forumi, universitetet në vende të ndryshme do të organizojnë rregullisht me radhë forumet e ardhshme, duke krijuar një aleancë akademike për të promovuar përpilimin dhe kërkimin e teksteve të lashta kineze jashtë shtetit dhe për të rritur komunikimin dhe bashkëpunimin midis institucioneve dhe studiuesve nga Kina dhe jashtë saj.
Forumi synon gjithashtu të eksplorojë vlerën e klasikëve të lashtë në kohët bashkëkohore, si dhe zhvillimin, përdorimin dhe ndarjen e burimeve të digjitalizuara në ditët e sotme të teksteve të lashta kineze.
