Iniciativa kineze "Brez and Rrugë" (BRI), ose Rruga e Re e Mëndafshit të shekullit të 21-të, është një nga projektet më të mëdha globale i nisur në vitin 2013 nga Presidenti Xi Jinping. Një nismë që rrënjët e saj i ka të hershme që në rrugën e vjetër të Mëndafshit dhe që përfshin tre kontinente Afrikë-Azi-Europë.
Presidenti Xi Jinping njoftoi nismën gjatë vizitave zyrtare në Kazakistan dhe Indonezi në 2013. Plani ishte me dy drejtime: Brezi Ekonomik i Rrugës së Mëndafshit tokësor dhe Rruga Detare e Mëndafshit.
Një tren i mallrave Kinë-Europë i kthyer në qytetin Xi'an nga Gjermania, korrik 2023(Foto:Xinhua)
Vizioni i Xi përfshinte krijimin e një rrjeti të gjerë hekurudhash, tubacionesh energjetike, autostrada dhe kalime kufitare të thjeshta, si në drejtim të perëndimit - përmes ish-republikave malore sovjetike - dhe në jug, në Pakistan, Indi dhe pjesën tjetër të Azisë Juglindore. Përveç infrastrukturës fizike, Kina ka financuar qindra zona të veçanta ekonomike, ose zona industriale të dizajnuara për të krijuar vende pune, dhe ka inkurajuar vendet për të përqafuar ofertat e saj teknologjike, siç është rrjeti 5G i mundësuar nga gjigandi i telekomunikacionit Huawei.
Kanë kaluar dhjetë vjet që kur Kina propozoi Iniciativën Brez dhe Rrugë, këtë projekt gjigant që synon të promovojë zhvillimin e vendeve pjesëmarrëse dhe rritjen ekonomike globale përmes bashkëpunimit dhe lidhjes. Dhjetë vjet më vonë, nga çdo këndvështrim, BRI ka arritur sukses të jashtëzakonshëm. Gjatë dekadës së fundit, më shumë se 150 vende janë nënshkruar në projektin global të infrastrukturës së zotit Xi, duke e bërë realitet vizionin e Kinës.
CFP
Dekada e parë ka treguar se është bërë një e mirë e rëndësishme publike globale dhe Kina ndan dividentin e saj të zhvillimit me vendet dhe botën në tërësi në kërkim të prosperitetit.
Sigurisht ndërlidhjet dhe bashkëpunimi midis shteteve janë të rëndësishme për zhvillimin e qëndrueshëm ekonomik, politik dhe shoqëror. Kina ka pasur një rol të rëndësishëm në skenën ndërkombëtare dhe ka zhvilluar lidhje të forta ekonomike me shumë vende nëpër botë me nismën “Brez dhe Rrugë”, por duhet thënë se në 10 vite ka patur dhe sfidat e saj.
Skepticizmi, presione nga palë të treta që iu behën vendeve që të mos i bashkohen kësaj nisme, etj. Gjithashtu Pandemia, që izoloi botën dhe krijoi një vakum të madh ekonomik për 3 vite me radhe, është një tjetër sfidë.
Por sfida më e madhe ka qenë dhe vijon të jetë mungesa e kohezionit gjeopolitik të Perëndimit duke e mos e pranuar këtë nismë, mbi të gjitha si një nismë në funksion të globalizimit ekonomik.
Madje si kundërvënie e kësaj nisme, ndër vite kemi parë shumë nisma nga Perëndimi, siç u pa së fundi në samitin e G20 e Indisë.
Nisma "Brez dhe Rrugë" është bërë globale
“Ndërsa shënojmë 10 vjetorin e BRI-së si një mundësi për të bërë një bilanc të asaj që kemi arritur dhe për të përcaktuar kursin për të ardhmen, për të udhëhequr avancimin e vazhdueshëm të bashkëpunimit me cilësi të lartë BRI, për të përcaktuar një shteg drejt zhvillimit të përbashkët dhe vizaton një tablo të bukur të zhvillimit të gjelbër dhe hap një kapitull në epokën e re për Rrugën e Mëndafshit që paraqet përfitim të ndërsjellë dhe rezultate të favorshme midis vendeve, miqësi dhe afinitet kulturor midis popujve dhe mësim të ndërsjellë midis qytetërimeve”, tha Zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme Wang Wenbin në një konferencë për mediat. Për të përkujtuar 10-vjetorin e BRI-së dhe për të planifikuar bashkëpunimin me cilësi të lartë "Brezi dhe Rruga" me të gjithë partnerët, Kina ka vendosur të mbajë Forumin e tretë Brez dhe Rrugë për Bashkëpunim Ndërkombëtar në tetor, sipas Ministrisë së Jashtme kineze.
CFP
Dhjetë vite pasi Presidenti Xi Jinping propozoi Iniciativën Brez dhe Rrugë. BRI ka evoluar nga goditje të gjera në detaje të rafinuara dhe është bërë platforma më e popullarizuar e së mirës publike ndërkombëtare dhe e shkallës më të madhe të bashkëpunimit ndërkombëtar me arritje të jashtëzakonshme.
BRI ka qenë i suksesshëm sepse vlerat e tij thelbësore janë gjithëpërfshirja dhe zhvillimi i favorshëm.
BRI, i formuar si një platformë e re për bashkëpunimin ekonomik ndërkombëtar, ka vepruar si një shtysë e fortë për të lehtësuar zbutjen e varfërisë, për të promovuar lidhjen ndër-rajonale dhe për të nxitur avancimin e ekonomisë së re.
Gjatë 10 viteve të fundit, Kina ka nënshkruar më shumë se 200 dokumente bashkëpunimi për ndërtimin e përbashkët të Brezit dhe Rrugës me 152 vende dhe 32 organizata ndërkombëtare, duke mbuluar 83 për qind të vendeve me të cilat Kina ka vendosur marrëdhënie diplomatike, sipas National Development. dhe Komisioni i Reformës, planifikuesi ekonomik kombëtar i Kinës.
CFP
Shifrat kanë vërtetuar se bashkëpunimi i BRI-së ka sjellë përfitime të prekshme si për Kinën ashtu edhe për vendet pjesëmarrëse.
Të dhënat zyrtare treguan se në kuadër të 3000 projekteve të bashkëpunimit të BRI-së, u krijuan rreth 420,000 vende pune, duke nxjerrë nga varfëria afro 40 milionë njerëz.
Sipas Bankës Botërore, deri në vitin 2030, infrastruktura e transportit BRI, nëse zbatohet plotësisht, pritet të rrisë të ardhurat reale globale midis 0.7 dhe 2.9 për qind, duke hequr 7.6 milionë njerëz nga varfëria ekstreme dhe 32 milionë njerëz nga varfëria e moderuar.
Lidhja infrastrukturore midis rajoneve dhe kontinenteve është bërë gjithashtu më e aksesueshme përmes bashkëpunimit "Brez dhe Rrugë".
Railway Express Kinë-Evropë ka arritur në 211 qytete në 25 vende evropiane dhe Korridori i Ri Ndërkombëtar i Tregtisë Tokësore-Detare, ka lidhur rajonet qendrore dhe perëndimore të Kinës me më shumë se 300 porte në mbi 100 vende.
Vizioni i bashkëpunimit me cilësi të lartë "Një brez dhe një rrugë", i mbështetur nga fryma e konsultimit të gjerë, kontributi i përbashkët dhe përfitimet e përbashkëta, bashkëpunimi i hapur, i gjelbër dhe i pastër, dhe një qasje e standardeve të larta, me në qendër njerëzit dhe e qëndrueshme është përfshirë në Komunikatën e Përbashkët. i Tryezës së Liderëve të Forumit të 2-të Brez dhe Rrugë për Bashkëpunim Ndërkombëtar.
CFP
Gjatë dekadës së fundit, bashkëpunimi Brez dhe Rruga ka arritur rezultate të frytshme. Ajo ka krijuar më shumë se 3,000 projekte bashkëpunimi dhe ka galvanizuar afro 1 trilion dollarë investime, duke krijuar një sërë monumentesh kombëtare, projekte jetese dhe piketa bashkëpunimi. Një numër i madh projektesh të infrastrukturës së transportit janë nisur, duke nxitur shumë zhvillimin e partnerëve të BRI-së. Projektet e pastër, efikase dhe cilësore të energjisë së gjelbër kanë ndriçuar rrugën drejt zhvillimit të ardhshëm të vendeve partnere. Projektet e lidhura ngushtë me jetën e përditshme të njerëzve dhe që synojnë përmirësimin e mirëqenies së njerëzve në fushat e reduktimit të varfërisë, teknologjisë bujqësore dhe arsimit profesional kanë rritur në mënyrë efektive standardet e jetesës së njerëzve në vendet partnere të BRI. Sipas Bankës Botërore, deri në vitin 2030, infrastruktura e transportit BRI, nëse zbatohet plotësisht, pritet të rrisë të ardhurat reale globale me 0.7 në 2.9 për qind, duke hequr 7.6 milionë njerëz nga varfëria ekstreme dhe 32 milionë njerëz nga varfëria e moderuar.
Gjatë dekadës së fundit, bashkëpunimi me cilësi të lartë Brez dhe Rrugë ka përparuar në hapa solidë. Në zbatimin e projekteve BRI, ne përmbushëm në mënyrë aktive detyrën tonë për mbrojtjen e mjedisit, përmirësimin e mjedisit ekologjik dhe ruajtjen e diversitetit biologjik. Kina ka nënshkruar mbi 50 dokumente bashkëpunimi për mbrojtjen e mjedisit ekologjik me palët përkatëse, ka krijuar Koalicionin Ndërkombëtar të Zhvillimit të Gjelbër të Nismës Brez dhe Rrugë dhe ka nisur Iniciativën për Partneritetin e Brezit dhe Rrugës për Zhvillimin e Gjelbër me 31 vende. Ish-nënsekretari i përgjithshëm i OKB-së Erik Solheim tha se BRI është bërë forca më e madhe lëvizëse për zhvillimin e gjelbër global. Partnerët e BRI-së kanë punuar në mënyrë aktive për të kryer bashkëpunim ndërkombëtar në fusha në zhvillim, si ekonomia digjitale. Rruga Digjitale e Mëndafshit po bëhet një urë digjitale që lehtëson një lloj të ri globalizimi. Kina ka punuar gjithashtu me partnerë bashkëpunimi për të promovuar në mënyrë aktive ndërtimin e një brezi dhe një rruge të pastër, për të përmirësuar bashkëpunimin ndërkombëtar kundër korrupsionit dhe së bashku kanë nisur Iniciativën e Pekinit për Rrugën e Mëndafshit të Pastër.
Duke iu përgjigjur tendencave globale të globalizimit, bazuar në parimin e përfitimit të ndërsjellë dhe duke pasur një perspektivë largpamëse, BRI ka disa avantazhe strategjike të politikës së jashtme që mund të kontribuojnë në kohezionin e vendeve të 3 kontinenteve kryesore (Azi, Evropë, Afrikë).
Sfidat e “Brez dhe Rrugë ” në dekadën e saj të parë
BRI është quajtur nga Perëndimi si një mjet për zgjerimin e ndikimeve gjeopolitike të Kinës. Dhe disa madje sollën nocionin e një "kurthi të borxhit".
Investimet kolosale të Kinës në infrastrukturë mund të sjellin një epokë të re tregtie dhe rritjeje për ekonomitë në Azi dhe më gjerë. Por skeptikët shqetësohen se Kina po vendos një kurth borxhi për qeveritë që marrin hua.
Miti i “kurthit të borxhit” nga Perëndimi, e ka shoqëruar këtë nismë që në lindjen e saj si një formë për të minuar këtë rrugëtim.
10-vjetori i Iniciativës Brez dhe Rrugë (BRI) shënon pjekurinë e saj mes tensioneve gjeopolitike në rritje. Përpjekja mega ambicioze e kaloi dekadën e parë të fillimit me energji. Shumësia e dezinformatave të orkestruara të krijuara për ta diskredituar atë me etiketa të tilla keqdashëse si "kurthi i borxhit" nuk arrin të pengojë vrullin e BRI-së në mbarë botën pasi iniciativa shtrihet në më shumë zona, veçanërisht në Jugun Global në zhvillim.
Në realitet, BRI është një ndryshim i lojës më vete, pasi kërkon të transformojë peizazhin e lidhjes rajonale, nëse jo, globale në të gjitha aspektet. Ai është një model shumëdimensional i përpjekjeve njerëzore, i dedikuar për rritjen e bashkëpunimit shumëpalësh në ndjekje të zhvillimit të qëndrueshëm socio-ekonomik dhe zbutjes së sfidave globale. Parimi themelor është i rrënjosur në aspiratën për të krijuar një të ardhme të përbashkët për njerëzimin, aq më tepër përballë nevojave ekzistenciale në rritje.
Krahas rëndësisë së vazhdueshme të lidhjes konvencionale infrastrukturore në shumë pjesë të Jugut Global, nxitësit e rinj të zhvillimit, duke filluar nga infrastruktura dixhitale në një ekonomi të gjelbër dhe madje edhe një ekonomi blu, janë tashmë të vendosur për të transformuar modelin e zbatimit të BRI në disa rajone ndërsa megapërpjekja po fut në dekadën e saj të dytë.
Ndërsa BRI ka kërkuar vazhdimisht të përmirësojë veten në një nivel më të lartë standardi, ajo nuk është e kursyer nga konkurrenca e rivalëve të saj, aq më tepër nga iniciativat antagoniste që synojnë të mbajnë nën kontroll sferën e ndikimit të Kinës.
Presidenti Joe Biden ka mbajtur qëndrimin skeptik të paraardhësve të tij ndaj veprimeve të Pekinit, por Uashingtoni ka luftuar për t'u ofruar qeverive pjesëmarrëse një vizion ekonomik më tërheqës.
Shtetet e Bashkuara kanë ndarë shqetësimet e vendeve të tjera për qëllimet e Kinës. Që nga orientimi i administratës Obama në Azi, Shtetet e Bashkuara kanë shpenzuar miliarda dollarë dhe kanë përkulur muskujt diplomatikë për të ndërtuar infrastrukturën dhe për të nxitur bashkëpunimin midis vendeve me të ardhura të ulëta. Presidenti Donald Trump miratoi aktin BUILD, i cili konsolidoi Korporatën e Investimeve Private të Jashtme (OPIC), një agjenci qeveritare e SHBA për financimin e zhvillimit, me komponentë të Agjencisë së SHBA për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID) në një agjenci të veçantë (Koorporata Financiare e Zhvillimit) me një Portofoli i investimeve prej 60 miliardë dollarësh.
CFP
Në vitin 2021, presidenti Joe Biden, në bashkëpunim me Grupin e Shtatë (G7), lançoi Iniciativën e Ndërtimit të Botës më të Mirë ("B3W") një program investimi në infrastrukturë i konceptuar për të konkurruar me BRI. Megjithëse disa mbështetës thonë se B3W vepron si një plotësues i BRI-së, shumë e pranojnë se mungesa e financimit e pengon atë të veprojë si një sfidues serioz ndaj nismës së Kinës. Një vit pas shpalljes së B3W, angazhimet në kuadër të iniciativës arritën në vetëm 6 milionë dollarë dhe u riemërua Partneriteti për Infrastrukturën dhe Investimet Globale. Në vend që të investojë në infrastrukturë, ku Kina ka një avantazh ekonomik (Kina fitoi më shumë se tetë herë më shumë kontrata infrastrukturore të financuara nga Banka Botërore sesa Shtetet e Bashkuara në 2020), kritikët thonë se Uashingtoni duhet të rrisë huadhënien e tij të bazuar në ndihmë përmes institucioneve ekzistuese shumëpalëshe si Banka Botërore dhe FMN.
CFP
Ndërsa BRI po bën më shumë depërtime të reja në Amerikën Latine, dikur e quajtur "oborri i shtëpisë" i SHBA-së, rajoni i Azisë Juglindore pas COVID-19 tani është në pragun e rimëkëmbjes ekonomike. Lidhjet hekurudhore të këtij të fundit parashikohen të rriten me 20 për qind me një shtrirje të jashtëzakonshme prej më shumë se 1,350 kilometrash deri në fund të 2024 krahasuar me atë të janarit 2023.
Kjo duket se do të tërheqë konkurrencën e intensifikuar nga iniciativat rivale të sponsorizuara nga SHBA, të tilla si B3W dhe Korniza Ekonomike Indo-Paqësore e sapolindur për Prosperitet (IPEF). Kjo është veçanërisht e vërtetë kur strategjitë gjeopolitike globale të SHBA-së gravitojnë më shumë drejt Azisë Paqësorit.
Nismat kineze nuk janë zëvendësim i nismave perëndimore
Ndërsa nisma kineze hyn në dekadën e saj të dytë, është me rëndësi që Perëndimi të mos përpiqet të pengojë Iniciativën Brez-dhe-Rrugë të Pekinit (BRI) me projekte konkurruese.
Është me rëndësi të theksohet se BRI nuk është një përpjekje kineze për të minuar Perëndimin. Kina në asnjë moment nuk i ka imponuar nismat e saj, dhe në asnjë rast nismat kineze nuk tentojnë të zëvendësojnë rolin e Perëndimit. Përkundrazi, ka treguar gjithmonë gatishmëri për të bashkëpunuar përballë sfidave globale ekonomike dhe gjeopolitike.
Përpos faktit se Perëndimi e shikon nismën “Brez dhe Rrugë ” si rival, duhet thënë se BRI ka dhënë në dekadën e parë të saj një kontribut të ndjeshëm botëror .
Konkretisht;
-Në zhvillimi i transportit dhe infrastrukturës;
- Rritjen e tregtisë;
-Stabilizimi i nivelit të sigurisë në rajon;
-kontribut në shkëmbimin kulturor;
Padiskutim “Brez dhe Rrugë” është një proces i hapjes, gjithëpërfshirjes dhe zhvillimit të përbashkët dhe këtë e ka dëshmuar në dekadën e saj të parë.
Duke zbatuar BRI-në dhe duke pranuar se multilateralizmi është e vetmja mënyrë për të përmbushur sfidat tona transnacionale dhe për të mbështetur një ekonomi globale të hapur dhe gjithëpërfshirëse, roli i Kinës në Azi dhe në botë do të jetë të mbështesë rendin ndërkombëtar duke ofruar zgjidhje inovative për qeverisjen globale, në përputhje me përgjegjësinë e saj si një lojtar i madh global.
