15 gushti i këtij viti shënon Ditën e parë Kombëtare të Ekologjisë në Kinë, ndërsa vendi është i angazhuar të përmirësojë ruajtjen e mjedisit për ndërtimin e një qytetërimi ekologjik.

Qytetërimi ekologjik është një koncept i promovuar nga Presidenti Xi Jinping për një zhvillim të ekuilibruar dhe të qëndrueshëm që përmban bashkëjetesë harmonike midis njerëzve dhe natyrës. Ajo që e bën të veçantë 15 gushtin është se në të njëjtën ditë të vitit 2005, Xi Jinping, i cili punonte si shef i partisë në provincën Zhejiang, parashtroi konceptin se "ujërat e kthjellët dhe malet e harlisur janë pasuri të paçmueshme" kur vizitoi qarkun Anji në provincë. Pohimi ishte një ide thelbësore e Mendimit të Xi Jinping mbi qytetërimin ekologjik.

CFP

Përcaktimi i Ditës Kombëtare të Ekologjisë do të promovojë më tej qasjet ekologjike për publikun. Ai pritet të ndihmojë në rritjen e ndërgjegjësimit për qytetërimin ekologjik dhe të bëjë më shumë njerëz të mbështesin në mënyrë proaktive mbrojtjen e mjedisit si në aspektin e të menduarit ashtu edhe në aspektin e veprimeve, vuri në dukje komiteti.

Në fakt ndryshimet klimatike  janë  kthyer në kërcënimim më te madh shëndetësor, social, dhe ekonomik i shekullit të njëzet e një, duke ndikuar drejtpërdrejt në jetën e çdokujt prej nesh.

Secili shtet duhet të marrë përgjegjësinë për qëndrueshmërinë e klimes duke ndërmarrë aksione të drejtpërdrejta .

Një shembull konkret vjen nga Kina, e cila duke qene ekonomia e dytë më e madhe në botë, hap pas hapi, ka bërë pjesën e duhur të përpjekjeve në mbrojtjen e mjedisit dhe zhvillimin e gjelbër të vendit.

Konkretisht, presidenti i Kinës Xi Jinping në një konferencë kombëtare mbi ekologjinë dhe mbrojtjen e mjedisit të mbajtur nga 17 deri më 18 korrik,  vuri në dukje kohët e fundit se pesë vitet e ardhshme do të jenë një periudhë vendimtare për ndërtimin e një Kine të Bukur, e cila duhet të vendoset në një pozicion të spikatur në ndërtimin e një vendi të madh modern socialist në të gjitha aspektet dhe avancimin e përtëritjes kombëtare.

Angazhimi i qeverisë kineze ndër dekada për klimën 

Në vitin 2012, Kongresi i 18-të Kombëtar i Partisë Komuniste të Kinës (PKK) propozoi Planin e Integruar me pesë sfera, duke përfshirë strategjitë qeverisëse në fushat ekonomike, politike, kulturore, shoqërore dhe ekologjike, për të realizuar socializmin me karakteristika kineze për herë të parë.

Që nga Kongresi i 18-të Kombëtar i PKK-së, Sekretari i Përgjithshëm Xi Jinping ka theksuar se ndërtimi i qytetërimit ekologjik është një plan mijëvjeçari që lidhet me zhvillimin e qëndrueshëm të kombit kinez. Bazuar në këtë, gradualisht është krijuar një mendim i qartë dhe i synuar për të udhëhequr praktikat e mëposhtme socio-ekonomike. Që atëherë, udhëheqja e PKK në epokën e re e ka kuptuar plotësisht se Kina nuk do të jetë në gjendje të bëhet një vend modern thjesht duke kopjuar rrugën e vjetër të fuqive perëndimore. Jo vetëm Kina, por edhe bota vështirë se mund të përballojë nëse njerëzimi do të shkonte në rrugën e vjetër të konsumimit të më shumë burimeve dhe ndotjes së mjedisit natyror.

Fjalët kyçe për të kuptuar mendimet e Xi Jinping mbi qytetërimin ekologjik janë sistemi, ekuilibri dhe koordinimi. Së pari, sqaron thellësisht marrëdhënien midis njerëzimit dhe natyrës, duke parashtruar strategjinë bazë të respektimit të bashkëjetesës harmonike midis njerëzimit dhe natyrës, pasi njerëzimi dhe natyra i përkasin të njëjtit bashkësi jetësore. Së dyti, ai shpjegon thellësisht marrëdhënien midis zhvillimit ekonomik dhe mbrojtjes së mjedisit, duke propozuar konceptin e famshëm se "malet dhe lumenjtë e gjelbër janë male argjendi dhe ari".

CFP

Së treti, sqaron thellësisht marrëdhënien midis mjedisit dhe jetesës së njerëzve, duke formuluar tezën madhore se një mjedis i shkëlqyer ekologjik është një pjesë e domosdoshme e jetesës dhe mirëqenies së njerëzve. E fundit, por jo më pak e rëndësishme, ai shpjegon thellësisht marrëdhënien midis elementeve të ndryshme të ekologjisë natyrore, duke paraqitur idenë sistematike se peizazhet, pyjet, liqenet dhe barirat janë bashkësia e jetës.

Kongresi i 20-të Kombëtar i PKK-së ka nënvizuar se duhet të marrim rrugën e modernizimit kinez dhe një nga personazhet që kontribuon është ekuilibri midis njerëzimit dhe natyrës. Vetëm duke vepruar kështu, Kina do të kontribuojë në ndërtimin e qytetërimit njerëzor.

Letra e bardhë, e lëshuar nga Këshilli Shtetëror Kinez në janar të këtij viti, thekson se "e gjelbërta është tipari përcaktues i Kinës në epokën e re dhe zhvillimi i gjelbër paraqet rrugën kineze drejt modernizimit".

Modernizimi kinez, një term kyç që përcakton udhëtimin e Kinës drejt përtëritjes, i cili nënvizon harmoninë midis njerëzimit dhe natyrës, është shkruar për herë të parë në një raport për Kongresin Kombëtar të PKK në tetor 2022, i cili zbuloi planin e vendit për ndërtimin e një socialisti modern. Kina në të gjitha aspektet për pesë vitet e ardhshme.

Gjatë dekadës së fundit, qeveria kineze ka investuar më shumë se 100 miliardë juanë (13.93 miliardë dollarë) në mbështetjen e ndërtimit të infrastrukturës mjedisore. Ajo ndau gjithashtu gati 200 miliardë juanë për kompensimin e mbrojtjes ekologjike gjatë periudhës së Planit të 13-të Pesëvjeçar nga 2016 deri në 2019.

Ne shifra konkrete, industria e mbrojtjes së mjedisit të Kinës, të ardhurat e së cilës arritën në 2.22 trilion juanë (rreth 311 miliardë dollarë) vitin e kaluar, është bërë një forcë e rëndësishme në ekonominë e gjelbër, tha Ministri i Ekologjisë dhe Mjedisit Huang Runqiu në një konferencë të mbajtur nga Zyra e Informacionit të Këshillit Shtetëror se fundi.

"Zhvillimi me cilësi të lartë dhe mbrojtja e nivelit të lartë janë plotësuese dhe përforcuese reciproke. Një nivel i lartë mbrojtjeje mund të arrihet nëpërmjet mjeteve të tilla si kontrolli i zonimit ekologjik dhe vlerësimi i ndikimit mjedisor për të ruajtur fundin për zhvillim me cilësi të lartë," shtoi Huang.

Në këtë drejtim, Ministria e Ekologjisë dhe Mjedisit ka fuqizuar inspektimin ekologjik dhe mjedisor dhe zbatimin e ligjit. Sipas Huang, rreth 40,000 njësi të kontrollit mjedisor janë caktuar në mbarë vendin për të frenuar me vendosmëri projektet me konsum të lartë energjie. Deri në fund të vitit të kaluar, vendi kishte eliminuar kapacitetin e prapambetur dhe të tepërt për rreth 300 milion ton çelik, 400 milion ton çimento dhe 150 milion kuti me peshë qelqi të sheshtë.

CFP

Kina ka marrë gjithashtu inovacionin si një forcë shtytëse për zhvillimin ekonomik, duke ndihmuar ekonominë e saj të kalojë drejt rritjes së gjelbër dhe me cilësi të lartë.

Vendi është tani prodhuesi më i madh në botë i pajisjeve të energjisë së pastër. Në vitin 2021, vlera e prodhimit të industrisë së ruajtjes së energjisë dhe mbrojtjes së mjedisit tejkaloi 1.13 trilion dollarë.

Sipas Shoqatës Kineze të Prodhuesve të Automjeteve, shitjet e automjeteve të reja me energji të Kinës (NEV) arritën në 6.89 milionë njësi në vitin 2022, një rritje nga viti në vit prej 93.4 për qind, duke u renditur në krye të botës për tetë vjet rresht.

Kontributi ndërkombëtar i gjelbër i Kinës 

Edhe në kontekstin global, përpjekja e Kinës për zhvillimin e gjelbër dhe me karbon të ulët ka dhënë një kontribut të prekshëm në adresimin e ndryshimeve klimatike. Qeveria e Kinës ka nënshkruar premtimet globale të klimës dhe është një shtytës i madh i energjisë së rinovueshme,

Për marrëveshjen e Parisit të vitit 2015, Kina u zotua të arrijë kulmin e emetimeve të saj deri në vitin 2030. Në një takim të OKB-së në vitin 2020, presidenti, Xi Jinping, njoftoi një objektiv të neutralitetit të karbonit deri në vitin 2060. Një vit më pas, në një takim tjetër të OKB-së, ai u zotua se Kina do të të ndalojë ndërtimin e termocentraleve me qymyr.

Hendeku nga kulmi në emetimet neto zero në Kinë është vetëm 30 vjet, krahasuar me hapësirën 70-vjeçare të vendeve evropiane, duke bërë që sfida të jetë më e madhe, sipas ekspertëve.

"Në 10 vitet e fundit, Kina ka arritur të ushqejë një rritje mesatare vjetore ekonomike prej 6 përqind, me një rritje mesatare vjetore të konsumit të energjisë prej 3 përqind," tha Huang Runqiu, ministër i Ekologjisë dhe Mjedisit, në një konferencë kombëtare mbi mjedisin ekologjik këtë vit.

Ai vuri në dukje se Kina është bërë një vend që përmirëson cilësinë atmosferike me ritmin më të shpejtë dhe emetimet e saj të dioksidit të karbonit për njësi të PBB-së kanë rënë me rreth 35 për qind gjatë 10 viteve të fundit.

Përveç trajtimit të ndryshimeve klimatike, Kina ka kryer gjithashtu në mënyrë proaktive bashkëpunimin ndërkombëtar të gjelbër.

Në vitin 2019, Koalicioni Ndërkombëtar i Zhvillimit të Gjelbër, Nisma "Brez dhe Rrugë" (BRI) u krijua për të promovuar konsensusin ndërkombëtar dhe veprimet e përbashkëta për zhvillimin e gjelbër përmes dialogut dhe shkëmbimit, kërkimit të përbashkët, ndërtimit të kapaciteteve dhe bashkëpunimit industrial, duke tërhequr më shumë se 150 partnerë kinezë dhe të huaj nga më shumë se 40 vende.

Ndërsa ndryshimet klimatike përbëjnë një kërcënim në rritje për ekzistencën njerëzore dhe thirrjet për veprime të bashkërenduara bëhen më urgjente, sfida më e madhe me të cilën përballet bota është përshtatja e qëndrueshme e aktiviteteve ekonomike dhe zhvillimore njerëzore në përgjigje të klimës në ndryshim. Për këtë përpjekje, Kina ka përafruar gjithnjë e më shumë projektet e saj BRI jashtë shtetit, me një fokus më të gjerë dhe më transformues në qëndrueshmërinë mjedisore. Gjelbërimi i BRI nënvizon angazhimin e vendosur të Kinës për të promovuar një ekonomi globale me karbon të ulët si një palë e përgjegjshme ndaj interesit  ndërkombëtarë.

Për të përmbushur angazhimet e saj klimatike me rezultate reale, veçanërisht në lidhje me angazhimin e saj jashtë shtetit nëpërmjet BRI-së, Kina ka miratuar disa masa politikash. Në mars 2022, Kina publikoi një dokument kyç politikash mbi gjelbërimin e mëtejshëm të BRI, të titulluar "Opinionet mbi Zbatimin e Përbashkët të Zhvillimit të Gjelbër në Iniciativën “Brez dhe Rrugë". Në një dokument që përshkruan qëllimet e kufizuara në kohë për arritjen e një "BRI të gjelbër deri në vitin 2025", Kina ka riafirmuar angazhimet e saj për promovimin e projekteve të infrastrukturës miqësore me mjedisin në të gjithë sektorët, veçanërisht duke reduktuar dhe kontrolluar rreziqet mjedisore në nivel projekti.

Dokumenti i politikave mbështetet teknikisht në nivel ekzekutimi nga studimet e Udhëzuesit për Zhvillimin e Gjelbër (GDG) për projektet BRI. Studimet e GDG kryhen dhe përditësohen periodikisht nga Koalicioni Ndërkombëtar i Zhvillimit të Gjelbër BRI (BRIGC) – një iniciativë e përbashkët e krijuar nga Ministria e Ekologjisë dhe Mjedisit e Kinës dhe partnerët ndërkombëtarë që synojnë të avancojnë mbrojtjen e mjedisit dhe zhvillimin me karbon të ulët në BRI.

CFP

Suksesi i iniciativave të gjelbra të BRI-së mund t'i atribuohet tre shtyllave kryesore të përshkruara në dokumentin e politikave - standardet, financat e gjelbra dhe teknologjia. Për sa i përket standardeve, politika thekson rëndësinë e respektimit të ligjeve për mbrojtjen e mjedisit të vendit pritës. Përpara financimit të çdo projekti, vlerësimet e ndikimit në mjedis janë të nevojshme për çdo projekt dhe duhet të kryhen plotësisht përpara ndërtimit. Firmat e lidhura me BRI udhëhiqen në mënyrë rigoroze për të miratuar Parimet e Investimeve të Gjelbërta (GIP), një iniciativë ndërkombëtare për të vendosur qëllimet e investimeve të gjelbra.

Bashkëpunimi Kinë-SHBA përballë sfidave klimatike

Ndryshimet klimatike nuk i atribuohen një shteti,  ato tashmë janë një kërcënim  global për mbarë planetin. Ndaj e gjithë vëmendja është së pari te dy shtetet me ekonomitë më të mëdha në botë, e njëkohësisht dhe emetuesit më të mëdhenj në botë si Kina dhe SHBA-të.

Pavarësisht tensioneve të thella politike dhe ekonomike, këto dy vende e kanë treguar gatishmërinë  e tyre për të bashkëpunuar për klimën në të kaluarën dhe kjo është e mundur edhe në të ardhmen.

Nën administratën e Barack Obamës, vendet zgjeruan bashkëpunimin midis kompanive, shkencëtarëve dhe ekspertëve kinezë dhe amerikanë për energjinë e pastër dhe teknologjitë e kapjes së karbonit. Në vitin 2014, ata njoftuan së bashku angazhimet për të reduktuar emetimet. Por pjesa më e madhe e këtij bashkëpunimi u ndal nën Presidentin Donald Trump, i cili mori një qëndrim konfrontues ndaj Pekinit dhe vuri në dyshim shkencën e ndryshimeve klimatike.

Presidenti Joe Biden, i cili është zotuar për të reduktuar emetimet e SHBA dhe për të rivendosur udhëheqjen amerikane në ndryshimin e klimës, ka thënë se angazhimi me Kinën është thelbësor. Në prill 2021, gjatë një vizite në Shangai nga i dërguari i Bidenit për klimën, John Kerry, të dy vendet ranë dakord të bënin premtime më ambicioze sipas marrëveshjes së Parisit. Ditë më vonë, Xi mori pjesë në një samit virtual të klimës të organizuar nga SHBA.

Në vitin 2020, presidenti kinez Xi Jinping mbajti një fjalim historik në Asamblenë e Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara (OKB), në të cilin ai befasoi botën duke shpallur për herë të parë objektivin e Kinës për neutralitetin e karbonit. Ai gjithashtu mbrojti një qasje shumëpalëshe, me OKB-në në thelb të saj, si një element vendimtar në adresimin e sfidave globale. Për më tepër, ai u bëri thirrje ekonomive kryesore që të kontribuojnë më shumë të mira publike globale, duke theksuar përgjegjësinë kolektive të këtyre kombeve në nxitjen e qëndrueshmërisë dhe elasticitetit global.

Vizita më e fundit e John Kerryt në Kinë në mesin e korrikut 2023 shënoi një hap të rëndësishëm në rifillimin e kanaleve të bashkëpunimit për klimën midis Shteteve të Bashkuara dhe Kinës. Gjatë kësaj vizite, të dyja palët përsëritën konsensusin e tyre mbi urgjencën e krizës klimatike. Arritja e rezultateve thelbësore në javët dhe muajt e ardhshëm mund të ndikojë pozitivisht në veprimin global të klimës në COP28 në fund të këtij viti.

Nisur  dhe nga kjo panoramë e shkurtër duket qartë që Kina e ka në fokus të gjelbëren si përcaktues i rrugës kineze drejt modernizimit por jo vetëm. Ajo e ka dëshmuar angazhimin e saj  edhe në rang ndërkombëtarë përballë kësaj sfide të këtij mijëvjeçari, ndaj të gjitha politikat klimatike të ndërmarra nga qeveria kineze  do të luajnë një rol vendimtar në formësimin e veprimeve globale të klimës.