Foto nga VCG
Shtetet e vogla ishullore në zhvillim (SIDS) përballen me probleme unike sociale, ekonomike dhe mjedisore. Kombet e Bashkuara kanë identifikuar 57 shtete të vogla ishullore në zhvillim, të cilat ndahen në tre rajone: Karaibe; Paqësori; dhe oqeanet Atlantik dhe Indian dhe Detin e Kinës Jugore. Në përgjithësi, këto vende janë të vogla për sa i përket territorit, kanë themele të dobëta bujqësore dhe industriale, varen shumë nga disa industri si turizmi dhe peshkimi dhe janë më pak elastike ndaj fatkeqësive natyrore. Gjithashtu, ato varen shumë nga tregtia ndërkombëtare dhe transporti në distanca të gjata për ushqim dhe nevoja themelore, ndërsa kostot e tyre të transportit, energjisë dhe komunikimit janë të larta. Për shkak të këtyre faktorëve ato përballen me sfida të ndryshme zhvillimi. Me përkeqësimin e ndikimeve të ndryshimeve klimaterike, gjendja e vështirë e shteteve të vogla ishullore në zhvillim ka tërhequr vëmendjen në rritje të komunitetit ndërkombëtar. Shtetet e vogla ishullore në zhvillim u përcaktuan si një grup i veçantë i vendeve në zhvillim në Konferencën e OKB-së për Mjedisin dhe Zhvillimin në qershor 1992.
Sfidat në zbatimin e Agjendës 2030 të Kombeve të Bashkuara
Shtetet e vogla ishullore në zhvillim përballen me sfida në zbatimin e Agjendës 2030. Midis shteteve të vogla ishullore në zhvillim,indekset e Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm të shteteve ishullore të Paqësorit dhe Karaibeve janë dukshëm më të ulëta se mesatarja botërore dhe shumë vende ishullore të Paqësorit janë ndër vendet me hendekun më të madh në Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm.
Sipas raporteve të OKB-së, në vitin 2019, një e katërta e banorëve të vendeve ishullore të Paqësorit jetonin nën kufirin e nevojave bazë të varfërisë dhe pandemia Covid-19 u dha një goditje të rëndë vendeve ishullore që varen shumë nga turizmi. Në vitin 2020, ndërsa prodhimi i brendshëm bruto mesatar i vendeve në zhvillim u ul me 3.3 për qind, shtetet e vogla ishullore në zhvillim dëshmuan një rënie të PBB-së prej rreth 9 për qind. Për sa i përket sigurisë ushqimore, vendet e vogla ishullore në zhvillim të Paqësorit dhe Karaibeve janë nën mesataren globale. Sfidat më të mëdha të zhvillimit për shtetet e vogla ishullore në zhvillim janë adresimi i ndryshimeve klimaterike dhe arritja e zhvillimit të gjelbër. Shtetet e vogla ishullore në zhvillim përbëjnë dy të tretat e vendeve që pësojnë humbjet më të larta relative nga fatkeqësitë klimaterike dhe gjeologjike, me humbje vjetore që variojnë nga 1 për qind në 9 për qind të PBB-së. Për më tepër, përparimi i shteteve të vogla ishullore në zhvillim në energjinë e gjelbër mbetet pas edhe vendeve të tjera në zhvillim. Për shembull, nga viti 2015 deri më 2019-n, norma mesatare vjetore e rritjes së kapacitetit të energjisë së rinovueshme për frymë në shtetet e vogla ishullore në zhvillim ishte 8.3 për qind, më e ulët se mesatarja globale prej 9.5 për qind për vendet e tjera në zhvillim.
Foto nga VCG
Iniciativa për Zhvillim Global është veçanërisht e rëndësishme për zhvillimin e shteteve ishullore
Iniciativa për Zhvillim Global ka marrë një rëndësi të shtuar. E propozuar nga Kina, kjo nismë synon të ndihmojë shtetet e vogla ishullore në zhvillim të adresojnë sfidat e tyre të ngutshme të zhvillimit. Kina i ka trajtuar gjithmonë shtetet e vogla ishullore në zhvillim në baza të barabarta dhe i kupton dhe vlerëson nevojat e tyre unike.
Me kalimin e viteve, Kina ka ofruar ndihmën më të mirë të mundshme për këto vende, veçanërisht vendet ishullore të Paqësorit, të cilat përballen me sfidat më të mëdha të zhvillimit. Në vitin 2018, presidenti kinez Xi Jinping u takua me liderët e vendeve ishullore të Paqësorit që kishin marrëdhënie diplomatike me Kinën dhe krijoi një partneritet strategjik gjithëpërfshirës të bazuar në respektin reciprok dhe zhvillimin e përbashkët për të promovuar prosperitetin e përbashkët. Duke u ndërtuar mbi një bazë solide bashkëpunimi, në tetor 2021, një muaj pasi presidenti Xi propozoi Iniciativën për Zhvillim Global në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së, shumë vende ishullore të Paqësorit shprehën vullnetin e tyre për ta mbështetur dhe për t'iu bashkuar kësaj nisme të rëndësishme në deklaratën e përbashkët të vendeve ishullore Kinë-Paqësor. Gjatë dy viteve të fundit, janë marrë shumë masa nën kuadrin e kësaj nisme për të adresuar sfidat më të ngutshme me të cilat përballen shtetet e vogla ishullore në zhvillim, si kriza e ushqimit, mungesa e vaksinave për Covid-19 dhe furnizimet e lidhura me pandeminë, presionet në rritje të ndryshimeve klimaterike dhe rritjen e normave të varfërisë. Asistenca dhe masat për ngritjen e kapaciteteve të marra përfshijnë krijimin e rezervës së furnizimeve të emergjencës për vendet ishullore Kinë-Paqësor, e cila ofron vaksina dhe furnizime mjekësore, si dhe një qendër bashkëpunimi për ndryshimet klimaterike për vendet ishullore Kinë-Paqësor dhe Qendrën për Bashkëpunim për Reduktimin e Rrezikut të Fatkeqësive. Gjithashtu, janë mbajtur dialogë dhe takime shkëmbimi për të ndihmuar vendet ishullore të Paqësorit për të trajtuar ndryshimet klimaterike.
Hapat për të ndihmuar shtetet ishullore për të kapërcyer sfidat
Kina i ka bërë thirrje komunitetit ndërkombëtar që të ndërmarrë veprime të përbashkëta për të përballuar krizën afatshkurtër të ushqimit dhe për të ndihmuar shtetet e vogla ishullore në zhvillim dhe vendet e tjera të cenueshme të kalojnë krizën. Ndër institucionet e krijuara është Qendra e Bashkëpunimit dhe Demonstrimit të Vendeve Ishullore Kinë-Paqësor, e cila fokusohet në plotësimin e nevojave të këtyre vendeve për të korrat, peshkimin dhe produktet ujore, kulturat tropikale, makineritë bujqësore, si dhe përpunimin e produkteve bujqësore.
Janë organizuar gjithashtu programe trajnimi për prodhimin bujqësor dhe teknologjitë e avancuara të aplikueshme. Duke mbështetur Rrjetin Azi-Paqësor për Menaxhimin dhe Rehabilitimin e Qëndrueshëm të Pyjeve për të ngritur një qendër teknike në vendet ishullore të Paqësorit, Kina synon të ndihmojë në uljen e varfërisë dhe promovimin e zhvillimit të gjelbër në këto vende.
Foto nga VCG
Kina rrit bashkëpunimin me Amerikën Latine dhe shtetet e Karaibeve (CELAC)
Qendra e Zhvillimit Kinë-Karaibe u krijua në provincën Shandong për të promovuar bashkëpunimin praktik në fushat prioritare, duke përfshirë sigurinë ushqimore, ndryshimet klimaterike dhe zhvillimin e gjelbër. Kjo ka lehtësuar projektet që përfshijnë dhurimin e materialeve kundër pandemisë në vendet e Karaibeve. Pekini zyrtar ka krijuar gjithashtu një fond Kinë-Karaibe për parandalimin dhe zbutjen e fatkeqësive, me Forumin e parë Ministror Kinë-CELAC për Bashkëpunimin për Menaxhimin e Fatkeqësive që ndihmon në menaxhimin e fatkeqësive.
Bashkëpunimi nën kuadrin e Iniciativës për Zhvillim Global do të vazhdojë të ndihmojë shtetet e vogla ishullore në zhvillim të përballen me sfidat, në nxitjen e zhvillimit dhe të bëhen më elastike ndaj ndryshimeve klimaterike. Megjithatë, për të arritur një zhvillim të qëndrueshëm, shtetet e vogla ishullore në zhvillim duhet të njohin më qartë dobësitë e tyre ekonomike, sociale dhe mjedisore dhe të bëjnë përpjekje të synuara për të forcuar qëndrueshmërinë e tyre.
Ndihma nga komuniteti ndërkombëtar është gjithashtu thelbësore. Asambleja e Përgjithshme e OKB-së ka caktuar një panel të nivelit të lartë ekspertësh për indeksin e cenueshmërisë shumëdimensionale të shtetet e vogla ishullore në zhvillim, për të hartuar një sërë standardesh që përfshijnë tregues të cenueshmërisë dhe elasticitetit ekonomik, social dhe mjedisor. Kina ka marrë pjesë aktive dhe e ka mbështetur këtë proces.
Parimi “njerëzit të parët” është i dukshëm në bashkëpunimin me shtetet ishullore
Parimi i Iniciativës për Zhvillim Global për t'i dhënë përparësi zhvillimit, duke i vënë njerëzit në radhë të parë dhe duke mos lënë asnjë vend apo person prapa, manifestohet plotësisht në bashkëpunimin midis Kinës dhe shteteve të vogla ishullore në zhvillim. Kina synon të përqendrohet më ngushtë në nevojat e zhvillimit të shteteve të vogla ishullore në zhvillim me projekte bashkëpunimi të përshtatura dhe do të forcojë bashkëpunimin e gjithanshëm me vendet përmes ndihmës materiale, bashkëpunimit në projekte, shkëmbimit të njohurive dhe ndërtimit të kapaciteteve nën kornizat shumëpalëshe dhe dypalëshe.
Ndihma dhe bashkëpunimi ekonomik i Kinës kanë synuar gjithmonë të ndihmojë shtetet e vogla ishullore në zhvillim për të rritur aftësinë e tyre vetëzhvilluese. Kina po rrit gjithashtu importet nga shtetet e vogla ishullore në zhvillim dhe po zgjeron investimet në këto vende, duke krijuar mundësi të reja për to për të ndarë në zhvillimin e Kinës. Si e tillë, Iniciativa për Zhvillim Global do t'i udhëheqë të gjitha palët që të fokusohen në zhvillim dhe të kryejnë bashkëpunim praktik për të adresuar sfidat urgjente dhe për të përmirësuar ndërtimin afatgjatë të kapaciteteve për të arritur zhvillim të qëndrueshëm, duke dhënë kontribute të reja në përpjekjet e shtetet e vogla ishullore në zhvillim për të realizuar Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm.
