“Shumë zhurmë për asgjë”... nuk bëhet fjalë për komedinë shekspiriane, por për diplomacinë amerikane e cila nëpërmjet vendimeve të saj në disa raste ka treguar papërgjegjshmëri diplomatike.
Për pesë muaj me radhe, që nga shkurti i këtij viti nga pala amerikane u krijua një tymnaje që do të zbehte marrëdhëniet diplomatike mes dy superfuqive më të mëdha në botë.
Nga 28 janari deri më 4 shkurt 2023, një balonë në lartësi të madhe në pronësi të Kinës u vu re në hapësirën ajrore të Amerikës së Veriut, duke përfshirë Alaskën, Kanadanë perëndimore dhe Shtetet e Bashkuara fqinje. Më 4 shkurt, Forcat Ajrore të SHBA-së rrëzuan balonën mbi ujërat territoriale të SHBA në brigjet e Karolinës së Jugut. Mbetjet nga rrënojat u gjetën dhe u dërguan në Laboratorin e FBI-së në Quantico, Virxhinia, për analizë.
Presidenti i SHBA Biden e përshkroi më vonë balonën se mbante pajisje spiune ekuivalente të dy makinave hekurudhore; ndërsa sipas Pekinit ishte një mjet shkencor për studimet meteorologjike dhe devijoi nga rruga për shkak të faktorëve të pakontrollueshëm si era e Perëndimit dhe pas fluturimit mbi Korenë e Jugut, Japoninë, Alaska, Kanadanë arriti në territorin ajror të ShBA-së.
Foto:VCG
Foto:VCG
Ndonëse Pekini theksoi se objekti ishte një balonë meteorologjike dhe që kishte kaluar gabimisht në SHBA, një tezë e tillë nuk u pranua kurrë nga SHBA. Me urdhër të Presidentit Joe Biden, Pentagoni goditi dhe rrëzoi me raketë balonën kineze duke çuar marrëdhëniet SHBA-Kinë në një pikë tejet të ulët.
Por pas pesë muajsh analiza, verifikime, balona kineze e ashtuquajtur si spiune, u “shfry” nga vetë Pentagoni.
Pak ditë më parë Pentagoni konfirmoi se balona kineze, nuk grumbulloi asnjë të dhënë që mund të kishte vënë në rrezik sigurinë kombëtare.
Zëdhënësi i Pentagonit Pat Ryder sugjeroi se agjencitë e inteligjencës amerikane kishin hartuar me sukses kundërmasa që pengonin tullumbace të transmetonte çdo informacion. Qeveria e SHBA-së vazhdon të këmbëngulë se për shkak se ato masa ishin të nevojshme, objekti civil vijon të quhet një balonë "spiun", jo një objekt moti siç pretendon qeveria kineze.
Zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme kineze Mao Ning tha: "Të quash atë një balonë spiune nga SHBA nuk është gjë tjetër veçse një shpifje kundër Kinës".
Njoftimi i shkurtër i Pentagonit tregoi se SHBA, ose të paktën departamenti i mbrojtjes i SHBA-së po i hap rrugë përmirësimit të marrëdhënieve SHBA-Kinë. Megjithatë për pesë muaj me radhë incidenti me balonë ndryshoi rrënjësisht atmosferën mes dy vendeve. Blinken shtyu një vizitë të planifikuar në Pekin. Kjo çoi në një vonesë në përparimin e ndërveprimeve Kinë-SHBA prej rreth pesë muajsh per nje keqkuptim, gjë që është shumë e pafavorshme duke pasur parasysh tensionin tashmë të lartë midis dy vendeve.
Për shkak të keqpërdorimit të incidentit të “balonës spiune”, marrëdhëniet Kinë-SHBA janë ndikuar negativisht, duke shkaktuar dëme të rënda në besimin strategjik mes dy vendeve.
Luftërat në Irak, Afganistan si “gabime” nga Amerika
Tony Blair ish kryeministri i Britanisë së Madhe, aleat i Amerikës, ka pranuar pas shumë kohësh se lufta në Irak ishte një gabim dhe ai mund të fajësohet pjesërisht për ngritjen e ISIS.
Në një intervistë për CNN Blair kohe me pare, pranoi se nisja e një lufte në Irak rezultoi të ishte një ide e gabuar.
Foto:VCG
“Kërkoj ndjesë për atë që kemi bërë në Irak. Ishte një gabim. Gabimi ynë ishte që nuk kishim parashikuar se çfarë do të ndodhte kur të kishim rrëzuar regjimin”, tha Blair.
Në një kohë pasigurie dhe krize, menjëherë pas sulmeve të 11 shtatorit, shumë amerikanë, të cilët u mashtruan nga administrata e Bushit në lidhje me inteligjencën mbi armët luftarake të Irakut, mendonin se lufta ishte e nevojshme.
Gabimi kryesor i Amerikës, dy dekada më parë ishte pushtimi i Irakut. Justifikimet për pushtimin ndryshonin, nga pretendimet e qeverisë amerikane të asaj kohe se regjimi i Sadam Huseinit kishte armë të shkatërrimit në masë dhe po bashkëpunonte me al-Kaedën, deri te besimet se SHBA mund ta transformonte shtetin në një demokraci moderne të stilit amerikan që përfundimisht do ta kthente Lindjen e Mesme në një vend paqësor dhe rajon të qëndrueshëm, por ndodhi e kundërta.
Një synim i ngjashëm ishte po aq i pamundur në Afganistan. Planifikuesit amerikanë ishin mjerisht të paditur për kushtet sociale në terren dhe ishin të papërgatitur për t'u marrë me ndarjet sektare dhe fisnore brenda vendit që ishin shtypur nga taktika të ashpra autoritare për dekada.
Projekti i Kostos së Luftës në Universitetin Brown vlerëson se nga viti 2001 deri në fund të vitit fiskal 2022, konflikti në Irak dhe Siri ka kushtuar 2.058 trilion dollarë, pa llogaritur koston e parashikuar të ardhshme të kujdesit shëndetësor të veteranëve që rrjedhin nga konflikti, i cili do të shtojë një 1 trilion dollarë shtesë.
Ashtu si Lufta e Afganistanit, Iraku u financua kryesisht nga borxhi dhe deri në vitin 2050 pagesat e akumuluara të interesit do të shtohen në triliona të tjera nga këto shpenzime shtesë.
Përtej këtyre kostove për prosperitetin amerikan, Lufta e Irakut mbarti një kosto të rëndë njerëzore. 4,598 anëtarë të shërbimit amerikan, 15 personel civil të Departamentit të Mbrojtjes dhe 3,650 kontraktorë amerikanë janë vrarë në luftë dhe pasojat e saj. Për më tepër, qindra mijëra civilë irakianë janë vrarë në kaosin e nisur nga lufta.
Pas 20 vitesh lufte, kostot e grumbulluara në humbje njerëzore dhe monetare janë të vështira për t'u përllogaritur, duke pasur parasysh se talebanët rimorën menjëherë pushtetin pas tërheqjes amerikane me pak rezistencë nga qeveria afgane.
Pra, një gabim amerikan që kushtoi miliona jetë njerëzish, miliarda dollarë humbje financiare miliona refugjatë, pasiguri e frikë, ndërsa demokracia amerikane mbeti thjesht një utopi.
Një gabim për të cilin as sot nuk mban askush përgjegjësi.
E pra mjafton, një gabim, një keqkuptim, si pretekst për të nxitur një konflikt, një luftë, siç ishte dhe blofi amerikan ndaj balonës kineze ose e ashtuquajtura si “balone spiune” që mund të përshkallëzohej edhe më shumë.
Foto:VCG
Pritet më shumë sinqeritet nga Uashingtoni në marrëdhëniet me Pekinin
Duhet thënë se balona kineze në qiellin amerikan, u përdor nga Uashingtoni si mjet për të intensifikuar angazhimin e saj të drejtpërdrejtë me Tajvanin.
Agjencia e Bashkëpunimit për Sigurinë e Mbrojtjes e Departamentit të Mbrojtjes së SHBA-së miratoi të enjten shitje të reja armësh në Tajvan me vlerë 440 milionë dollarë. Paketa e armëve do të përfshijë municion 30 mm, pjesë rezervë për automjete me rrota dhe sende të tjera, sipas raporteve të mediave. Kjo është paketa e 10-të e shitjes së armëve për Tajvanin e bërë nën Presidentin e SHBA Joe Biden.
Kina i kërkon SHBA-së të respektojë parimin e një Kine dhe dispozitat e tre komunikatave të përbashkëta Kinë-SHBA, të ndalojë shitjen e armëve në ishullin e Tajvanit, të ndalojë krijimin e faktorëve që çojnë në tensione në ngushticat e Tajvanit dhe të ndalojë dëmtimin e paqes dhe stabilitetit në rajoni, tha Mao Ning në përgjigje të marrëveshjes në konferencën për shtyp të së premtes.
SHBA po ndërton ishullin Tajvan në një fuçi baruti dhe depo municioni. Kjo nuk është "mbrojtje" ose "mbrojtje" e ishullit, por dëmtim dhe shkatërrim të tij, tha të premten Zyra e Çështjeve të Tajvanit të Këshillit Shtetëror të Kinës, duke kritikuar marrëveshjen.
Në fillim të kësaj jave, një delegacion dypartiak i Kongresit të SHBA, i kryesuar nga Kryetari i Komitetit të Shërbimeve të Armatosura të Dhomës së Përfaqësuesve, Mike Rogers, zbarkoi në Tajvan për një vizitë tre-ditore.
Pra ndonëse nga njëra anë shohim një hap mbrapa të SHBA-së në ofensivën e saj ndaj Kinës, në anën tjetër, janë disa veprime të njëpasnjëshme të SHBA-së me Tajvanin e cila në fakt është pika nevralgjike që vë në rrezik marrëdhëniet me Kinën.
Megjithatë në horizontin perëndimor shohim disa sinjale për një përmirësim të raporteve mes SHBA-së dhe Kinës. Janë disa sinjale te forta për një përmirësim te marrëdhënieve ndërmjet dy vendeve te cilat nëpërmjet e veprimeve, mosveprimeve, dhe vendimeve që ndërmarrin kundrejt njëra-tjetrës kanë një impakt të drejtpërdrejtë për mbarë botën.
Vizita e Blinken në qershor, tërheqja nga akuza për spiunazh nga Pentagoni, vizita e planifikuar e Sekretares së Thesarit të SHBA-së, Janet Yellen në Kinë, tregon se të dy vendet po rifillojnë kanalet e rregullta të komunikimit, duke përcjellë synimin e tyre të ndërsjellë për të ecur përpara dhe për të lehtësuar situatën e tensionuar,"
Foto:VCG
Është me rëndësi thelbësore që SHBA-të dhe Kina si dy superfuqitë e botës të kenë marrëdhënie të qëndrueshme dhe konstruktive, dhe këto mund të ndërtohen vetëm nëpërmjet dialogut dhe bashkëpunimit të sinqerte dhe jo nga provokimet apo demonstrimit të "muskujve" në tokë apo në qiell.
