Foto nga Xinhua
Gjatë dekadës së fundit, sektori i shkencës dhe teknologjisë së Kinës ka parë ndryshime historike dhe të thella. Nxitja e talenteve cilësore shkencore, përdorimi i inovacionit për t'u shërbyer nevojave strategjike të vendit dhe arritjet kryesore në kapacitetet kërkimore janë pikat kryesore për sektorin e shkencës dhe teknologjisë së Kinës.
Shkenca dhe teknologjia mbështetën shumë prej arritjeve më të mëdha të Kinës vitin e kaluar, duke përfshirë organizimin e Lojërave Olimpike Dimërore të Pekinit 2022, gjetjen e motorëve të rinj për rritjen socio-ekonomike dhe përfundimin e ndërtimit të stacionit hapësinor “Tiangong”.
Vitin e kaluar, Kina u ngjit në vendin e 11-të nga 132 ekonomi në Renditjen Globale të Inovacionit 2022, të publikuar nga Organizata Botërore e Pronësisë Intelektuale. Kina ishte e vetmja ekonomi me të ardhura mesatare që hyri në 20 vendet e para.
Vendi kryesoi nëntë tregues nga afërsisht 80 kriteret e përdorura nga lista për të matur kapacitetin e inovacionit, duke përfshirë: madhësinë e tregut vendas; numrin e kompanive që ofrojnë trajnime formale; rritjen e produktivitetit të punës; markat tregtare sipas origjinës; dizajnet industriale sipas origjinës dhe eksportet e mallrave krijuese.
Për herë të parë, Kina kishte po aq grupime të 100 grupeve më të mira të shkencës dhe teknologjisë sa Shtetet e Bashkuara, me 21 secila.
Ndërkohë, Shenzhen-Hong Kong-Guangzhou ishte grupi i dytë më inovativ i teknologjisë shkencore në botë, me Pekinin në vendin e tretë.
Në një fjalim video në ceremoninë e publikimit të Renditjes Globale të Inovacionit 2022 në shtator, Wang Zhigang, ministër i Shkencës dhe Teknologjisë, tha se gjatë dekadës së fundit, sektori i shkencës dhe teknologjisë së Kinës ka parë ndryshime historike dhe të thella.
“Kina ka qenë një pjesëmarrëse kryesore në shkencën, teknologjinë dhe inovacionin kufitar global, si dhe një kontribues kyç në zgjidhjen e përbashkët të sfidave globale”,- tha ai.
Ai shtoi se Kina do të lehtësojë hapjen dhe bashkëpunimin ndërkombëtar, do të integrohet në mënyrë aktive në rrjetin global të inovacionit dhe do të nxisë një bashkëpunim më të madh dhe më të thellë në shkencë dhe teknologji.
Në një artikull të botuar muajin e kaluar, Hou Jianguo, president i Akademisë Kineze të Shkencave, tha se aftësia kërkimore e një vendi në shkencat bazë është themeli për mbështetjen e inovacionit.
Akademia do të ndihmojë në optimizimin e politikave për të mbështetur kërkimin shkencor dhe rregulloret mbi teknologjitë më të avancuara, si inteligjenca artificiale dhe bioteknologjia, tha ai, duke vënë në dukje se do të ndërtojë gjithashtu një mekanizëm më efektiv inovacioni, do të ushqejë shkencëtarë të klasit botëror dhe do të promovojë shkencat e hapura dhe bashkëpunimin ndërkombëtar.
Një nga arritjet më të mëdha shkencore të Kinës vitin e kaluar ishte se ajo kapërceu SHBA-në si lider botëror si në sasinë ashtu edhe në cilësinë e punimeve shkencore të botuara nga viti 2018 deri në vitin 2020, sipas një raporti vjetor të botuar në gusht nga Instituti Kombëtar i Japonisë për Politikat e Shkencës dhe Teknologjisë.
Fondi masiv i talenteve të Kinës, buxheti në rritje i kërkimit dhe mbështetja e qëndrueshme sociale dhe politike për ndërmarrjet kërkimore ishin burimet e arritjes, vuri në dukje raporti.
Nga krijimi i varieteteve të sojës rezistente ndaj kripës deri te kushinetat gjigante metalike për makineritë për shpime tunelesh, shkencëtarët dhe inxhinierët kinezë kanë forcuar përpjekjet për të përdorur kërkimet e tyre për të përmbushur nevojat strategjike të vendit, duke rezultuar në përfitime masive ekonomike dhe sociale.
Dëshmi për këtë prirje është rritja e shpejtë e zonave kombëtare të zhvillimit të teknologjisë së lartë, të cilat janë pionierët e strategjisë së zhvillimit të drejtuar nga inovacioni, pasi kanë 84 për qind të laboratorëve krysorë shtetërorë të vendit dhe 78 për qind të qendrave të saj kombëtare të inovacionit teknologjik, sipas Ministrisë së Shkencës dhe Teknologjisë.
Vitin e kaluar, Kina kishte 173 zona kombëtare të zhvillimit të teknologjisë së lartë, 84 më shumë se në vitin 2012. Ndërkohë, PBB-ja e zonave të zhvillimit të teknologjisë së lartë u rrit nga 5.4 trilionë juanë në vitin 2012 në 15.3 trilionë juanë (2 trilionë dollarë) vitin e kaluar.
Këto zona kontribuan në 13.4 për qind të PBB-së së Kinës vitin e kaluar, ndërsa përdorën vetëm 2.5 për qind të tokës ndërtimore të vendit, sipas ministrisë.
Wu Jiaxi, zëvendësdrejtor i Departamentit të Komercializimit të Kërkimit dhe Inovacionit Rajonal në ministri, tha se zonat e teknologjisë së lartë kanë provuar të jenë elastike ndaj rreziqeve dhe janë rritur pavarësisht pasigurive globale në vitet e fundit.
Li Youping, zëvendësdrejtor i Qendrës së Zhvillimit të Industrisë së Teknologjisë së Lartë të ministrisë, tha se shkencëtarët dhe kompanitë nga zonat e teknologjisë së lartë kanë bërë përparime të shumta në fushat strategjike vitet e fundit, si çipi i parë i inteligjencës artificiale të Kinës, sateliti i parë i komunikimit kuantik, vaksinat e para për Covid-19, binarët me shpejtësi të lartë, avionin e pasagjerëve C919 dhe sistemin e navigimit satelitor “Beidou”.
Duke folur në një forum në nëntor, Zhang Yuzhuo, atëherë nënkryetar i Shoqatës Kineze për Shkencën dhe Teknologjinë, tha se komuniteti shkencor ka qenë një kontribuues i madh në zhvillimin e shëndetshëm dhe gjithëpërfshirës të ekonomisë digjitale të vendit, që i referohet përdorimit të teknologjitë e informacionit dhe komunikimit për të mbështetur modelet e biznesit dhe aktivitetet ekonomike.
Vitin e kaluar, vlera e ekonomisë digjitale të Kinës arriti në 45.5 trilionë juanë, që përbën gati 40 për qind të PBB-së së vendit, tha Zhang.
Meng Xiangfei, shkencëtari kryesor në Departamentin e Aplikimit dhe Kërkimit në Qendrën Kombëtare të Superkompjuterëve të Tianjin, tha se në dekadën e fundit, ai dhe ekipi i tij i janë përkushtuar zhvillimit të serisë “Tianhe” të superkompjuterëve kinezë.
“Tianhe-1”, i lançuar në tetor 2010, është bërë një instrument i vlefshëm që është në gjendje të trajtojë më shumë se 1400 detyra kompjuterike njëkohësisht dhe rreth 1000 grupe kërkimore përdorin superkompjuterin çdo ditë, tha ai.
Meng dhe kolegët e tij po ndërtojnë prototipin e superkompjuterit “Tianhe-3”, i cili do të trajtojë më shumë se 1 kuintilion operacione në sekondë, duke e bërë atë shumë herë më të fuqishëm se “Tianhe-1”.
“Unë gjithmonë u them shokëve të mi se çdo përpjekje që bëjmë do të jetë në dobi të vendit në fund”,- tha Meng.
