Foto: Xinhua
Kina është partneri më i madh tregtar i Afrikës dhe ndërtuesi kryesor i projekteve të zhvillimit. Vendi është përfshirë në afro 100 projekte të energjisë së rinovueshme dhe zhvillimit të gjelbër në Afrikë gjatë dy dekadave të fundit. Falë këtij bashkëpunimi janë arritur vepra të mëdha dhe të nevojshme për rajonin, siç është impianti diellor Garissa, termocentrali më i madh diellor i lidhur me rrjetin në Afrikën Lindore dhe Qendrore. Nëse s’do të ishte bashkëpunimi mes qeverisë keniane dhe asaj kineze, ky projekt nuk do të realizohej.
Në Garissa, një qytet i vogël 350 kilometra në lindje të Nairobit, kryeqyteti i Kenias, një central diellor i financuar nga Kina po furnizon me energji fabrikat, shkollat dhe familjet ndërsa kontribuon në rrjetin kombëtar kenian duke siguruar 2 për qind të kapacitetit kombëtar të energjisë.
Impianti diellor Garissa është termocentrali më i madh diellor i lidhur me rrjetin në Afrikën Lindore dhe Qendrore. Është hera e parë që Kenia ka një termocentral të madh për të shfrytëzuar burimet e saj të bollshme të energjisë diellore, për të diversifikuar përzierjen e prodhimit të energjisë në vend dhe për të ulur kostot e energjisë.
Nëse s’do të ishte bashkëpunimi mes qeverisë keniane dhe asaj kineze, projekti i termocentralit diellor fotovoltaik 50 megavat, i cili u ndërtua nga “China Jiangxi Corporation for International Economic and Technical Cooperation”, nuk do të ishte realizuar.
Ky impiant është vetëm një nga shumë projektet e energjisë së gjelbër që po ndërtohet në të gjithë Afrikën përmes rritjes së bashkëpunimit me Kinën.
Stacioni i energjisë diellore Sakai në Republikën e Afrikës Qendrore, projekti i energjisë së erës Aysha në Etiopi dhe hidrocentrali Kafue Gorge në Zambia, të gjitha produkte të këtij bashkëpunimi, janë vendimtare në një kohë kur ndryshimet klimaterike po shkaktojnë thatësirë, përmbytje dhe zi buke në kontinent.
Gjatë COP27, Konferenca e Palëve në Konventën Kuadër të Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimaterike, e cila po mbahet në Sharm El-Sheikh, në Egjipt, delegatë nga vendet afrikane u zotuan të intensifikojnë përpjekjet për zhvillimin e energjisë së rinovueshme dhe bënë thirrje për bashkëpunim ndërkombëtar.
Ekspertët afrikanë presin që kontinenti të punojë më afër me Kinën, e cila udhëheq botën në energjinë e rinovueshme si era, dielli dhe energjia hidrike, në mënyrë që të adresojë ndryshimet klimaterike. Trajtimi i ndryshimeve klimaterike ka qenë një pjesë e rëndësishme e bashkëpunimit dypalësh, me Kinën që ka qenë e përfshirë në afro 100 projekte të energjisë së rinovueshme dhe zhvillimit të gjelbër në Afrikë gjatë dy dekadave të fundit.
Cavince Adhere, studiues i marrëdhënieve ndërkombëtare në Nairobi, tha se Kina ka injektuar vitalitet në kërkimin e kontinentit për elasticitetin e klimës, pavarësisht se Afrika përballet me financime dhe pengesa teknologjike në tranzicionin e saj të gjelbër.
“Kina ka qenë partneri kryesor në dëshirën e kontinentit për të kaluar në energjinë diellore dhe të erës. Kina u ka bërë gjithashtu thirrje ekonomive të zhvilluara që të rrisin mbështetjen për vendet në zhvillim, duke i nxitur ata të përmbushin angazhimet e tyre duke ofruar fonde të zotuara për ekonomitë në zhvillim për t'i ndihmuar ato të luftojnë ndryshimet klimatike”,- tha ai.
Sipas tij, megjithëse bashkëpunimi energjetik afrikano-kinez vazhdon të rritet, nevojiten akoma më shumë përpjekje. Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë vlerëson se Afrika Sub-Sahariane duhet të investojë 300 miliardë dollarë për të arritur akses universal në energji elektrike deri në vitin 2030.
Kina është partneri më i madh tregtar i Afrikës dhe ndërtuesi kryesor i projekteve të zhvillimit me rritjen e stoqeve të investimeve të huaja direkte dhe roli i saj në qëndrueshmërinë ekonomike dhe klimaterike të kontinentit do të vazhdojë të tërheqë vëmendjen, tha Adhere.
Të dyja palët kanë zyrtarizuar Forumin për Bashkëpunimin Kinë-Afrikë, një platformë e qëndrueshme që promovon dialogun dhe konsultimet midis Kinës dhe vendeve afrikane.
Megjithatë, sfida e Afrikës ka të bëjë më shumë me aksesin në energji sesa me tranzicionin e energjisë, thonë ekspertët.
Peter Kagwanja, drejtor ekzekutiv në Institutin e Politikave të Afrikës, në Nairobi, tha se zhvendosja e Afrikës drejt energjisë së gjelbër po ndodh kundër kufizimeve të një furnizimi të pamjaftueshëm me energji në kontinent.
Ai tha se potenciali energjetik i Afrikës, veçanërisht në energjinë e rinovueshme, është i madh, por vetëm një pjesë e tij është duke u realizuar. Kontinenti është në gjendje të përfitojë nga rekordi i Kinës për energjinë alternative, me vendin në rrugën e duhur për të arritur neutralitetin e karbonit deri në vitin 2060.
Sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë, 55 për qind e popullsisë së Afrikës nuk ka akses në energji elektrike dhe mungesat e energjisë po dëmtojnë gjithashtu industritë.
Adhere lavdëroi Kinën për ndihmën e Afrikës për të rritur ritmin në sektorin e energjisë së gjelbër përmes investimeve dhe financimeve më të mëdha. Gjatë FOCAC të vitit të kaluar në Dakar, Senegal, Kina premtoi të rrisë investimet në energjinë e rinovueshme, teknologjitë e kursimit të energjisë dhe industritë me karbon të ulët.
Ndër dokumentet e miratuara në takimin ministror të FOCAC ishte Deklarata Kino-Afrikane për Ndryshimet Klimaterike, ku theksohet se të dyja palët mbrojnë njëzëri një zhvillim të qëndrueshëm inovativ, të koordinuar, të gjelbër, të hapur dhe të përbashkët, dhe përpiqen të promovojnë rimëkëmbjen e gjelbër të ekonomisë botërore pas pandemisë Covid-19.
