Tingujt në zhdukje të Changsha ruhen nga pasardhësit
2022-08-29 16:39:50

Foto nga China Daily

Foto nga China Daily

Një qytet mund të ndryshojë pamjen e tij, për shkak të ndërtimeve, por ai mund të humbasë dhe tingujt e tij. 38-vjeçari Long Qing nga qyteti Changsha dikur ka punuar si redaktor zëri, por me kalimin e viteve regjistrimi dhe ruajtja e tingujve, dialekteve dhe “zhurmave” urbane janë bërë një mision i tij.  Ai po punon për të regjistruar dialekte dhe tinguj natyrorë, që rrezikojnë të zhduken si pasojë e urbanizimit.Historinë e tij interesante do ta ndiqni me artikullin e China Daily me temë:

Artisti i zërit dhe 'ruajtësi i zërit' i kushton jetën mbajtjes së gjallë të tingujve në zhdukje të qytetit.

I njohur si "ruajtës zëri" në rrethin e tij shoqëror, 38-vjeçari Long Qing po punon për të regjistruar dialekte dhe tinguj natyrorë, që rrezikojnë të zhduken si pasojë e urbanizimit.

 Në vendlindjen e tij Changsha, të provinces Hunan, ai ka një vlerësim të mprehtë për tingujt dhe zërat, ndërsa  puna e tij e mëparshme si redaktor audio mund të ndihmojë në shpjegimin pjesërisht të dhuntisë së tij.

 "Kam punuar në një radio stacion në Changsha kur mbarova kolegjin në vitin 2005. Isha atje për katër vjet e gjysmë i përfshirë në planifikimin e programeve, dublimin dhe përzgjedhjen e kolonave zanore. Përvoja ka mprehur aftësinë time për të 'kapur' tingujt," tha ai.

 Ndërsa ishte në detyrë për të regjistruar transmetime për agjencinë e lajmeve për të cilën punonte në atë kohë, Long filloi të mblidhte tinguj dhe zëra që i dukeshin interesante në komunitetet e Changsha që ishin gati të prisheshin ose rinovoheshin si pjesë e rinovimit urban në 2009.

 "Në atë kohë, kuptova se disa tinguj që jemi mësuar t'i dëgjojmë mund të zhduken, nëse nuk i regjistrojmë," tha ai.

 "Kapja e tingujve është një pjesë kyçe e jetës sime tani. Çdo regjistrim është unik dhe i gjallë."

 Sa herë që ka kohë të lirë, Long endet rrugicave të vjetra të qytetit duke dëgjuar tingujt që janë unikë për Changsha.  Regjistrimet e tij përfshijnë tingujt e kokoshkave që po bëhen, të moshuarit që flasin dhe shakatë e shitësve të rrugës.

 "Më kujtohet një herë që më caktuan të regjistroja tingujt e malit Yuelu, një atraksion turistik i njohur për kulturën dhe pamjet e tij. Isha pak konfuz në lidhje me detyrën përpara se të largohesha, por përvoja më frymëzoi vërtet," tha ai.

 "Tempulli i Lushanit, në gjysmë të rrugës në Yuelu, e bën zgjimin rreth orës 4:30 të mëngjesit, kështu që u nisa në orën 3 të mëngjesit. Errësira e mëngjesit të hershëm dhe zhurmat e papërcaktuara si zhurma e ujit, cicërimat e kriketave dhe lehja e qenve më bënë nervoz ndërsa po ecja, por më vonë, dëgjova njerëzit që fillonin ushtrimet e tyre në mëngjes dhe pastruesit që pastronin terrenin, gjë që më ktheu në realitet. Kalova tre muaj duke regjistruar pjesën që tani quhet Mali Yuelu në një mëngjes veror. Të gjithë tingujt që regjistrova më bënë të kuptoja  sa e gjallë dhe e bukur është natyra”.

 Tani një projektues i vetëpunësuar i zërit, Long ka një numër regjistrimesh të dialekteve Changsha.  Remix Changsha, për të cilin ai filloi të punonte në 2013 dhe përfundoi në 2020, është një shembull.

 Long ka përzier zëra dhe tinguj të ndryshëm nga Changsha, të tilla si tingujt e tofu-së që skuqet në vaj dhe njerëzit që  shqiptojnë emrat e monumenteve të Changsha në dialektin vendor.

 "Të gjithë këta tinguj i lejojnë dëgjuesit të ndiejnë vërtet qytetin Changsha," tha ai, duke shtuar se idenë për këtë pjesë e pati rreth vitit 2013.

 "Në fakt, unë u frymëzova nga muzikanti britanik David Toop, i cili krijoi një kolonë zanore të zërave dhe tingujve të ndryshëm që dëgjoi në Pekin dhe ndërtoi një pajisje zanore që njerëzit t'i dëgjonin ato, si një kujtesë se disa tinguj janë po aq të prekshëm sa ndërtesat e vjetra, dhe mund të zhduken si rezultat i zhvillimit urban."

Long tha se ishte frymëzuar për të krijuar Remix Changsha nga një mik. 

"Një nga miqtë e mi që u kthye nga Mbretëria e Bashkuar tha se muzikantët atje nuk kënaqeshin më vetëm me krijimin e muzikës ritmike, ata gjithashtu ishin të dhënë pas krijimit të tingujve të rinj; për shembull, regjistrimi i një shalqiri, duke u prerë," tha ai.

 "Ajo që ka më shumë rëndësi është se si një vendas i Changsha-s, unë kam përgjegjësinë të ndërgjegjësoj më shumë njerëz për dialektin dhe kulturën tonë tradicionale. Ne mund të ndërtojmë një qytet të ri kur gjithçka të jetë zhdukur, por ç'të themi për gjuhën dhe tingujt e zërave?"

 Që nga viti 2013, Long ka punuar për të ruajtur kulturën dëgjimore të Changsha dhe ka krijuar shumë pjesë audio për t'i postuar në internet.

 "Kam ngritur studion time dhe promovoj kulturën dëgjimore të qytetit në WeChat, Weibo dhe media të tjera sociale. Kam organizuar gjithashtu aktivitete për të mësuar publikun rreth tingujve që duhet të ruajmë," tha ai.

 "Tani fitoj para kryesisht përmes edukimit të artit dëgjimor. Shpresoj që në të ardhmen, më shumë njerëz, veçanërisht adoleshentët, do të zhvillojnë një ndjenjë më të mprehtë të artit dëgjimor dhe madje do të krijojnë tinguj të rinj" u shpreh ai.