dëgjoni

Të dashur dëgjues, unë jam Pina, po takohemi përsëri në programin e veglave muzikore kineze. Në këtë program do t'ju flas për veglën muzikore të pakicave kombëtare të përhapur gjerësisht në Singjiang të Kinës perëndimore rewapu.

Rewapu është një vegël muzikore me tela, e cila u pëlqen shumë banorëve të kombësive ujgure, taxhike dhe uzbeke. Rewapu u krijua në shekullin e 14-të dhe deri tani ka një histori mbi 700 vjeçare. Në atëkohë, Singjiangu kishte shkëmbime të gjera ekonomike dhe kulturore me kombësi të ndryshme brenda e jashtë vendit. Banorët ujgurë në bazë të veglave të tyre muzikore popullore, duke marrë anët e mira të veglave muzikore të kombësive të tjera krijuan disa vegla muzikore të reja, ndër to rewapu është vegla muzikore më përfaqësuese dhe është trashëguar deri në ditët tona.

Rewapu është e bërë prej druri, pamja e saj e jashtme është e veçantë, pjesa e sipërme e saj është e hollë dhe me kokë të kthyer, ndërsa pjesa më e poshtme është një kuti kumbuese në formë gjysmë rruzulli. Rewapu ka 3 deri 9 tela dhe lëshon zë kumbues, i cili ka timbër të qartë e të posaçëm dhe forcë të pasur shprehëse. Ai përdoret në interpretim solo, kolektiv e shoqërues. Rewapu mund të interpretohet duke qëndruar më këmbë ose ndenjur, ekzekutuesit duhet të mbajnë trupin drejtë dhe supet në një nivel, dhe të mbështesin veglën muzikore në kraharor, kurse kutinë kumbuese te bryli i krahut të djathtë, me dorën e majtë shtypin telat dhe me dorën e djathtë lëvizin telat, kështu rewapu lëshon tingujt e bukur muzikorë.

Rewapu ka shumë lloje. Kombësitë ujgure, taxhike dhe uzbeke jetojnë në Rajonin Autonom të Singjian-Ujgurit, por rewaput e tyre ndryshojnë nga njera tjera në lloje, në formë dhe në emër. Kombësia taxhike e quan rewapun "rebupu", e cila është bërë prej drurit të lajthisë. Kombësia ujgure ka shumë lloje rewapu, si rewapu Kashi, rewapu Duolang, rewapu i bariut etj. Rewapi Kashi është i përhapur në zonën Kashi, i cili ka zë të butë, volum të ulët dhe timbër elegante e të hollësishme. Melodia që ndoqët me titull "Rewapu im" është një melodi e njohur e përhapur në këtë zonë, e cila shpreh dashurinë e banorëve të kombësive të ndryshme të Singjiangut për këtë vegël muzikore.

Në fund të programit të sotëm do të shijojmë së bashku melodinë me titull "Taxiwayi", interpretuar me rewapu. Taxiwayi është emri i një instrumentisti të rewaput. Për të nderuar kujtimin e tij, njerëzit ia vunë melodisë që e kishte pëlqyer më shumë kur ishte gjallë emrin e tij "Taxiwayi". (Pina)