degjoni

Ju flet Radio e Jashtme e Kinës. Të dashur dëgjues, në rubrikën e sotme "Shkenca, arsimi dhe shëndetësia" do të japim reportazhin "U Zheng Yi, fitues i çmimit më të lartë kombëtar të shkencës dhe teknikës në Kinë".

U Zheng Yi 92-vjeçar ua kushtoi të gjitha energjitë e tij kërkimeve shkencore në fushën botanike dhe, pikërisht në saje të arritjeve të tij, kërkimet shkencore të kinezëve në fushën botanike njihen nga shkencëtarët e vendeve të tjera të botës. Suksesi përfaqësues i arritjeve të tij është libri "Flora e Kinës", për shkrimin e të cilit atij iu deshën 45 vjet.

"Në librin 'Flora e Kinës', të gjitha bimët në Kinë janë klasifikuar sipas një sistemi të caktuar dhe duke u ndarë në familje dhe në gjene. Flora luan rolin e një 'regjistri' bimësh. Në të shënohet se në cilat zona të Kinës e të botës rritet një lloj bime e caktuar dhe çfarë vlere ka ajo. Për shembull, shënohen dallimet dhe lidhjet ndërmjet orizit të kultivuar dhe atij të egër. Flora e Kinës është flora më e madhe tani në botë, më e madhe se Flora e Evropës, Flora e Amerikës Veriore dhe Flora e Malajzisë, që janë botuar tashmë."

Puna për hartimin e librit "Flora e Kinës" filloi që në vitin 1959, kurse botimi i të gjitha vëllimeve të tij përfundoi në vitin 2005. Në këtë libër me 50 milionë fjalë dhe të ndarë në 126 vëllime, shënohen më shumë se 30 mijë lloje bimësh në Kinë. Kjo vepër, që ka ofruar në përgjithësi të dhënat për të gjitha bimët në Kinë, është bërë një nga mbështetjet më themelore dhe më të rëndësishme të punës që do të kryhet tani e tutje në Kinë për mbrojtjen e shumëllojshmërisë biologjike, për përmirësimin të mjedisit ekologjik dhe për shfrytëzimin shkencor të bimëve.

Si rezultat i kërkimeve shkencore dhjetëra vjeçare, zoti U Zheng Yi ka përvetësuar njohuri të gjera botanike dhe, për këtë arsye, ai quhet me nderim nga kolegët e tij "Kompjuteri Botanik". Por prirja e tij për bimët ka ardhur pak a shumë nga natyra. Ai lindi në vitin 1916 në një familje intelektualësh të qytetit Yangzhou të provincës Gjangsu të Kinës Lindore. Siç thotë ai, prirja e tij për bimët ka lidhje me një lulishtë që gjendej përballë portës së shtëpisë së tij.

"Bimët më pëlqejnë qysh nga vogëlia. Kur mërzitesha, shkoja në lulishtën karshi shtëpisë dhe luaja vetëm. Atje kishte një korije me bambu. Ishte një lloj bambuje me filiza që mund të hahet. Në pranverë, filizat e bambusë rriteshin shumë shpejt pas shiut, gjë që më dukej misterioze dhe e pakuptueshme."

Interesi i veçantë për bimët e shpuri pak nga pak zotin U Zheng Yi në njohjen e bimëve dhe në mbledhjen e mostrave të bimëve. Pas mbarimit të shkollës së mesme, ai u pranua për studime botanike në fakultetin e biologjisë të Universitetit Tsinghua. Pas diplomimit, ai shkoi për punë si pedagog në një universitet të provincës Junan. Vitet e punës në këtë provincë u bënë vitet më të ndritura të jetës së tij akademike.

Junani është provinca më e pasur me bimë në Kinë. Llojet e bimëve të këtushme përbëjnë gjysmën e atyre të mbarë Kinës. Gjatë asaj periudhe, në bazë të fotografive dhe materialeve ekzistuese mbi bimët, ai shkroi brenda 10 vjetëve rreth 30 mijë kartela të bimëve, të cilat u bënë më pas të dhëna të çmueshme për shkrimin e librit "Flora e Kinës".

Në vitin 1976, në moshën 60-vjeçare, ai shkoi dy herë për kërkime shkencore në rrafshnaltën Qinghai-Tibet. Në vitin 1982, ai kaloi malin Çilian dhe arriti në Sinkiang, ku studioi kushtet vegjetative të bimëve në shkretëtira dhe stepa. Në vitin 1986, bëri studime në Shennongjia e zona të tjera. Në vitin 1997, pas studimeve të bimëve në Tajvan, në moshën 81-vjeçare, u dha fund kërkimeve shkencore në zona të largëta.

Duke filluar nga viti 1993, krahas hartimit të librit "Flora e Kinës", zoti U Zheng Yi shkroi edhe një monografi shkencore me 4 milionë e 300 mijë fjalë, në të cilën parashtroi tezën se rajoni bimor i Azisë Lindore mund të bëhet një rajon bimor me vete, duke dhënë kontribut të rëndësishëm në ndarjen e rajoneve bimore në botë.

Në vitin 1999, me propozimin e zotit U Zheng Yi, u ngrit "Baza e të dhënave për llojet e qenieve të egra biologjike të Kinës Juglindore", që është e treta bazë e këtij lloji në botë, pas atyre në SHBA e Angli. Ajo jo vetëm do të ofrojë të dhëna biologjike për bujqësinë, pylltarinë, mjekësinë dhe punë të tjera në Kinë, por edhe do të luajë një rol të rëndësishëm në mbrojtjen e shumëllojshmërisë biologjike dhe në shfrytëzimin e vazhdueshëm të pasurisë natyrore.

U Zheng Yi thotë se arritjet e tij janë rezultat i trashëgimit të fryteve të mëparshme dhe i hapjes së të ardhmes.

"Unë e kam trashëguar çështjen e krijuar nga mësuesit e mësuesve të mi. Shpresoj se më shumë njerëz do të punojnë për hapjen e një të ardhmeje të re, duke shfrytëzuar këtë bazë për zgjedhjen e hibrideve, që njerëzimi të rrojë më mirë dhe të bashkekzistojë në harmoni me natyrën."(Zheng)