v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2008-01-23 19:56:30    
Muzika e bukur dhe shumėngjyrėshe e provincės Yunan tė Kinės (1)

cri

 degjoni

Para disa kohėsh, rreth 30 muzikantė tė njohur kinezė u mblodhėn sė bashku duke zhvilluar diskutime rreth burimeve muzikore dhe folkloristike tė provincės Yunan tė Kinės jugore....

Kėnga qė po dėgjoni titullohet " Shangri-la". Shangri-la ndodhet nė rajonin autonom Diqing tė provincės Yunan tė Kinės jugore, ėshtė njė vend shumė i bukur. Rreth Shangri-la" pėrhapen edhe shumė gojėdhėna tė bukura.

Provinca Yunan ėshtė njė vend margaritar nė kufirin jug-perėndimor tė Kinės, ku ka territore tė gjera, male dhe lumenj madhėshtorė, burime tė pasura dhe ėshtė njė provincė meshumė pakica kombėtare. Provinca Yunan ėshtė edhe njė nga zonat e rėndėsishme tė prejardhjes njerėzore, ka histori tė gjatė dhe civilizim tė lashtė.

Vitet e fundit, pjesėt madhėshtore koreografike me doket e zakonet e banorėve tė provincės Yunan si temė sic janė "Pėrshtypjet nga provinca Yunan", "Malet nė mes reve", "Vallet me re shumėngjyrėshe" etj kanė tėrhequr vėmendjen e krahinave tė ndryshme tė mbarė Kinės, tė cilat janė njė pasqyrim i sukseseve tė zhvillimit muzikor tė provincės Yunan vitet e fundit. Ish-kryebashkiaku i provincės Yunan z, Xu Kairong ėshtė pjesėmarrės i kėsaj rruge.

" Provinca Yunan ka burime shumė tė pasura tė kulturės nacionale, nė kėtė provincė jetojnė banorė tė 25 pakicave kombėtare me gjithė kombėsinė Hane, ka gjithėsej 26 kombėsi. Gjatė zhvillimit tė tyre, kėto kombėsi kanė ruajtur njė sėrė traditash kulturore nacionale duke pėrfshirė edhe kėngė, valle, mėnyrat festive tė festave dhe karakteristikat e banesave etj. Unė kam punuar 5 vjet e gjysėm nė provincėn Yunan, si kryebashkiaku i provincės, e kam kuptuar thellė kėtė. Tani, duke patur mė shumė kohė tė lirė, unė shkruaj tekstet e kėngėve duke bashkėpunuar me disa kompozitorė nė mbarė vendin. Deri tani kam shkruar tekstet e 10 kėngėve si " Rruga e lashtė Cama", " Festa e gėzuar e pishtarit" etj.

Gjatė dhjetra vjetėve, kultura e pasur folkloristike e provincės Yunan ka tėrhequr gjithmonė muzikantė kinezė. Veprat e kompozuara nga muzikantė tė brezit tė vjetėr kinez si " Rrjedhjet e lumenjeve tė vegjel", " Ju lutem tė qendroni kėtu mysafirė nga largu" etj janė pėrhapur gjerėsisht dhe pėr njė kohė tė gjatė nė krahina tė ndryshme tė Kinės.

Pas viteve 90-tė tė shekullit tė kaluar, njė numėr muzikantėsh me moshė tė mesme dhe tė re u thelluan nė jetėn e provincės Yunan duke pėrfituar shumė nga kultura folkloristike vendase edhe duke i kushtuar rėndėsi stilit bashkėkohor. Njėkohėsisht kanė dalė njė numėr krijuesish tė shquar vendas, qė kanė ushtruar njė ndikim tė madh brėnda e jashtė vendit. Njeri prej tyre ėshtė pikėrisht artisti Liu Xiaogėng...

" Veprat e mia pėrfaqėsuese janė ' njė tufė zogjsh' e pėrpunuar nė bazė tė kėngės popullore ' njė grup zogjsh nė fshatin Sixiang', me materialet e kėsaj kėnge popullore, ne i dhamė njė temė mbrojtjes sė mjedisit, megjithėse kjo ėshtė njė vepėr e muzikės sė bukur zanore, por kjo ėshtė njė shkrirje e elementėve muzikore kineze me estetikėn bashkėkohore dhe mjeshtrinė kompozuese moderne botėrore pas shekullit tė 20 .

Nė muzikėn e provincės Yunan vihet re njė shumėllojshmėri, pėrveē kėngėve, ka edhe balete, drama muzikore etj, tė gjitha veprat muzikore tė pėrpunuara me temėn e Yunanit dhe tė pėrpunuara nė bazė tė kėngėve popullore tė Yunanit janė si margaritarė qė lidhin kėto gjėra tė cmuara tė Yunanit duke treguar nė skenėn muzikore vecorinė e saj. Veēanėrisht veprat muzikore burimore tė nxjerra nga provinca Yunan i kanė tėrhequr vėmendjen e tė gjithėve, dhe kėto vepra muzikore burimore tė pėrcaktuara si njė lloj muzike, u pėrhapėn shumė shpejt nė krahinat e mbarė Kinės.

Kompozitori i njohur kinez Jia Ding tha; "Karakteristikat e veprave muzikore burimore tė Yunanit janė nė radhė tė parė shumėllojėshmėria, sepse nė Yunan jetojnė mė se 20 kombėsi tė pakicave kombėtare, nė kėtė provincė me banimin e shumė kombėsive krijohet shumėanėshmėria e veprave shumėngjyrėshe burimore. Nė zbulimin dhe ruajtjen e veprave burimore provinca Yunan ka arritur suksese tė mėdha, tė gjithė figurat artistike burimore janė tė lidhura ngushtė me malet e lumenjt e kėsaj province, prandaj, janė shumė tė gjalla, jo vetėm tė dėgjueshme, por edhe tė shikueshme. Nė vitin l984, kam qenė mė se 40 ditė pėr vizitė nė provincėn Yunan dhe i kam njohur shumė herėt veprat burimore. Gjatė krijimtarisė time, veprat burimore tė provincės Yunan kanė ushtruar njė ndikim tė madh mbi kompozimin tim duke me nxitur tė gjej thelbin e artit nacional dhe folkloristik. (Zhai)