v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2007-10-22 20:44:38    
Ndryshimi nė tė ushqyer i kinezėve nga mbushja e barkut nė ngrėnien e ushqyeshme

cri

 

dėgjoni

Nė tė kaluarėn, kinezėt synonin vetėm "mbushjen e barkut dhe mjaft raki".

Por tani, banorėt kinezė i kushtojnė vėmendje ngrėnies sė ushqyeshme pėr ruajtjen e shėndetit.

Ju flet Radio e Jashtme e Kinės. Tė dashur dėgjues, pak mė vonė ju ftoj tė ndiqni programin "Ndryshimi nė tė ushqyer i kinezėve nga mbushja e barkut nė ngrėnien e ushqyeshme", nga seria e programeve "Shėnimet e banorėve kinezė".

Ndryshimi nė tė ushqyer i kinezėve nga mbushja e barkut nė ngrėnien e ushqyeshme

Pak kohė mė parė, nė njė dhomė argėtimi tė banorėve qė ndodhet nė lagje "Yuquansili", po zhvillohej njė seminar i gjallė. Mbi 20 dėgjues kanė ardhur nga kjo lagje, dhe moshat e tyre e kalonte 50 vjeē. Mė i vogli prej tyre ishte 53 vjeē, ndėrsa mė i madhi 81 vjeē. Mjek

ja e spitalit tė kėsaj lagjeje po u shpjegonte atyre "kombinimin e ushqimeve pėr ruajtjen e shėndetit".

"Nė ushqimet

 

qė hamė ēdo ditė, me siguri duhet tė kombinohen ushqimet acide me ato bazike, domethėnė tė "hamė njė copė mish dhe 4-7 copa zarzavate, tė paktėn 4 copa zarzavate."

Tani nė Kinė zhvillohen shpesh seminare tė tilla. Ndryshimi nė tė ushqyer i kinezėve po shkon nga mbushja e barkut nė ngrėnien e ushqyeshme. Fjala e zonjės Zhao Guilan qė banon nė kėtė lagje, ka shfaqur etjen e kinezėve pėr njohjen e ngrėnies sė ushqyeshme.

"Mė pėlqen shumė dėgjimi i mjė seminari tė tillė. Nė tė kaluarėn, koncepti ynė pėr ushqime synonte vetė mbushjen e barkut dhe pirjen mjaft raki. Por tani, ne dėshirojmė tė ruajmė shėndetin me ushqime tė pėrshtatshme pėr tė kaluar jetė tė lumtur nė pleqėri."

Jo vetėm e moshuara Zhao Guilan mendon kėshtu, por edhe shumė tė rinj dhe tė reja kanė filluar t'i kushtojnė vėmendje kombinimit tė ngrėnies sė ushqyeshme.

"Kjo ėshtė libraria nė Wangfujing qė ndodhet nė qendėr tė Pekinit. Zoti Ma Jianzhong mbi 30-vjeēar qė punon nė njė ndėrmarrje me investime tė huaja, po kėrkonte nė rafte ndonjė libėr mbi ruajtjen e shėndetit me ushqime, duke shfrytėzuar kohėn e pushimit tė tij. Kur gazetari e pyeti se ēfarė libri kėrkonte, ai iu pėrgjigj: "Kur shkoja nė shkollė, nuk i kam kushtuar vėmendje ngrėnies sė ushqyeshme, sepse isha i ri dhe shėndeti im ishte relativisht i mirė. Mė vonė shkova jashtė vendit pėr tė studiuar. Shėndeti im u dobėsua gradualisht. Pas kthimit nė atdhe, prindėrit i kushtojnė vėmendje tė madhe ngrėnies sė ushqyeshme nga ana ime. Pas disa muajve, shėndeti im filloi tė gjallėrohet. Sot kam ardhur kėtu pėr tė gjetur disa libra mbi ruajtjen e shendetit me ushqime tė pėrshtatshme."

Para raftit tė librave, edhe zonja Shen Yuanyuan po zgjedh libra tė tillė pėr ruajtjen e shėndetit me ushqime, por ajo ka mendimin e vet pėr ngrėnien e ushqyeshme.

"Nė tė kaluarėn, unė nuk i kam kushtuar vėmendje ngrėnies sė ushqyeshme dhe haja kryesisht ushqime tė shijeshme. Por tani unė dėshiroj tė ruaj shėndetin me ushqime tė pėrshtatshme. Kjo do t'u bėjė mirė fėmijėve tė mi tė ardhshėm."

Nė vitin 1988, u botua revista pėr orientimin e ngrėnies sė ushqyeshme. Pse tani kinezėt kanė filluar t'i kushtojnė vėmendje nė pėrgjithėsi ngrėnies sė ushqyeshme. Duke folur pėr kėtė problem, sekretarja e pėrgjithshme e Federatės sė Ngrėnies sė Ushqyeshme tė Kinės, Zj. Zhai Xiouying qė ka marrė pjesė nė botimin e kėsaj reviste, tha; "Nė fillim tė viteve 80 tė shekullit tė 20-tė, njerėzit ishin tė mendimit se detyra kryesore e vendit tonė ishte zgjidhja e problemit tė veshmbathjes dhe tė ushqimit dhe nuk kishte aftėsi pėr ngritjen e nivelit tė ngrėnies sė ushqyeshme. Nė atė kohė, vendi ynė nuk kishte fonde tė mėdha pėr t'i hedhur nė ngrėnien e ushqyeshme. Nga vitet 90 tė shekullit tė kaluar deri tani, niveli i jetesės sė banorėve kinezė ėshtė ngritur shumė, dhe ata dėshirojnė tė ruajnė shėndetin e tyre me ushqime tė pėrshtatshme. "Kėtu ėshtė kopsht fimijėsh Lingnan afėr unazės sė 4-t tė Pekinit. Fėmijėt po presin tė hanė drekėn. Ky kopsht fėmijėsh ka 4 kuzhinierė qė gatuajnė ēdo ditė 3 vakte pėr mbi 200 fėmijė."

"Dreka e sotme pėrfshin oriz, gjellė me mish viēi dhe gjellė me zarzavate. Pėrgjegjėsja e kėtij kopshti fėmijėsh Li Xiouhua tha se megjithėse Ministria e Arsimit nuk ka vendosur rregullat e detyrueshme ndaj kopshtit tė fėmijėve, 3 vakte tė pėrditshme janė kombinuar ushqimet acide me ato bazike sipas kėrkesave tė revistės mbi drejtimin e ngrėnies sė ushqyeshme. Personalitett pėrkatėse thanė se pėr shkak tė kufizimit tė kushteve, nė pjesėn dėrrmuese tė mensave ekzistojnė dukurinė e kombinimit joracional tė ngrėnies sė ushqyeshme dhe gjellė me shumė kripėra. Duke folur pėr kėto probleme, zoja Zhai Xiouying vuri nė dukje se nė tė ardhmen, duhet tė merren disa masa tė detyrueshme pėr t'i ndryshuar kėto."

"Nė sektorėt pėr ngrėnien kolektive ka mengesė tė madhe pėr dietologė. Sektori pėr bgrėnien lolektive mbi 100 veta duhet tė ketė dietologė. Mensa duhet t'u japė njerėzve qė janė pėr ngrėnien, disa tė dhėna tė propagandės pėr tė drejtuar banorėt ethjeshtė qė tė zgjedhin ushqimet racionale."

Gazetari bėri tė ditur se pak kohė mė parė, Federata e Ushqimit tė Ushqyer e Kinės ndihmoi Ministrinė Kineze tė Shėndetėsisė qė tė kryejė punėn e hartimit tė "Rregullave pėr pėrmirėsimin e ushqimeve tė mira". Duke iu referuar pėrmbajtjeve kryesore tė "Veprės njė dy njė" tė publikuar mė 1 shtator 2007 nga Ministria Kineze e Shėndetėsisė, zoja Zhai Xiouying parashtroi propozimin e saj.

"Sė pari, duhet rė ecim ēdo ditė 10 mijė hapa; sė dyti, duhet tė balancohet stėrvitja me ngrėnien e ushqyeshme, kshtu do tė kemi njė shėndet tė plotė nė tėrė jetėn."

Pasi kryu punėn e intervistės gazetari, fėmijėt e kopshtit Lingnan hėngrėn drekėn. Nė kėtė kopsht ka njė vendim qė pas drekės, fėmijėt duke shėtitur duke lexuar pėrmendsh poezi tė lartė. Pas 5 minutave, ata mund tė flenė nė shtrat. Qysh nga vogėlia, fėmijėt kanė zakonin e mirė pėr ruajtjen e shėndetit me ushqime tė pėrshtatshme, duke kombinuar stėrvitjen. (Sihai)