Dëgjoni

"Mund të këndoj shumë pjesë, por kam frikë që pasi të largohem nga jeta, këto pjesë do të humbin."

"Duhet të pranohen menjëherë nxënës të rinj, pa aktorë të rinj nuk mund të zhvillohet opera."

"Më pëlqen shumë opera Luojuan, do ta mësoj me zell për të dhënë shfaqje në skenë."

Një operë e lashtë dhe një grup artistësh fshatarë. Le të shkojmë në një fshat të Kinës Qendrore për të dëgjuar operën Luojuan atje.

Ju flet Radio e Jashtme e Kinës. Të dashur dëgjues, do të vazhdoni të dëgjoni njoftimet seriale "Fshatarët në Dengzhou". Sot do t'ju ftojmë të dëgjoni operë.

Në kohën e lirë nga punët në bujqësi, në fshatin Kongzhuang mund të dëgjohet gjithmonë melodia e operës Luojuan të shfaqur nga trupa amatore e operës e fshatit. Kjo është një ngjarje e madhe në fshat.

Megjithëse është vetëm trupë amatore fshatare, ajo është e vetmja trupë e operës Luojuan në Kinë. Opera Luojuan quhet edhe opera Qing dhe ka një histori mbi 1000 vjeçare. Duke folur për prejardhjen e operës kineze, në Kinë ka një shprehje që opera Qing është opera e parë në Kinë, pastaj janë opera Huangmei dhe opera Yue. Tani ka edhe disa trupa profesioniste të operës Huangmei dhe të operës Yue, por trupa amatore e fshatarëve të Kongzhuangut është e vetmja trupë e operës Qing në Kinë. Prandaj opera Luojuan quhet paraardhësja e operave të ndryshme dhe "fosili i gjallë i operës". Tani opera Luojuan ka mbi 400 pjesë që kanë vlerë të madhe për studimin e kulturës së periudhave të ndryshme.

Melodia e operës Luojuan është e bukur, libreti është i thjeshtë për t'u kuptuar. Opera Luojuan lindi në fillim të dinastisë Tang para mbi 1300 vjetëve, më vonë u popullarizua dhe lulëzoi në krahinën e Dengzhout.

Instrumenti kryesor muzikor i shoqërimit të operës Luojuan është Suona, një instrument tradicional muzikor kinez. Gjatë shfaqjes, dhjetëra aktorë këndojnë së bashku në skenë. Për të paraqitur gjendjen e betejës, përdoren të gjitha instrumentet frymore dhe me perkusion duke krijuar një atmosferë të ashpër.

Opera Luojuan është shumë tërheqëse, sepse ajo ka thithur karakteristikat e arteve të tjera popullore si të wushu-së, të akrobacisë etj. Në skenat e betejave, aktorët përdorin armë të vërteta duke u sjellë shikuesve pamje të vërteta.

Gjatë qindra vjetëve, zhvillimi i operës Luojuan ka hasur shumë vështirësi. Nga fundi i shekullit të 19-të deri në fillim të shekullit të 20-të, për shkak të luftës, opera Luojuan pothuajse u zhduk. Pas krijimit të Republikës Popullore të Kinës, në vitin 1953, trashëgimtari i operës Luojuan i qytezës Sangzhuang të Dengzhout Liu Changjiang drejtoi bashkëfshatarët dhe ata shitën bagëti e drithëra dhe blenë materiale skenike e pajisje duke rifilluar shfaqjen e operës. Rifillimi i shfaqjes së operës Luojuan ngjalli jehonë të madhe në provincën Henan dhe në tërë Kinën qendrore. Në atë kohë kishte një thënie humoristike: "Nuk dua gra e tokë, dua vetëm operën Luojuan".

Me kalimin e kohës dhe me përhapjen e televizorit, janë pakësuar pandërprerë shikuesit e operës Luojuan të lashtë. Deri sot ka mbetur vetëm një trupë e operës Luojuan në fshatin Kongzhuang të Dengzhout. Materialet skenike dhe pajisjet e trupës janë vjetruar, vetëm një grup artistësh të vjetër ngulin këmbë në shfaqjen e operës.

I moshuari që po këndon operë është mbi 70-vjeç, fshatarët e quajnë "mësuesi Liu". Në fshatin Kongzhuang, "mësuesi" është një emër nderi. Ai është trashëgimtari i brezit të dytë i Liu Changjiangut që ringjalli operën Luojuan në vitet '50 të shekullit të kaluar dhe është shtylla e trupës amatore të operës Luojuan. Duke folur për operën Luojuan, i moshuari shprehu shqetësimin e tij:

"Mund të këndoj shumë pjesë dhe dua të përgatis aktorë të rinj, por nuk ka ndonjë të ri që ka qejf të mësojë. Kam frikë që pasi të largohem nga jeta, këto pjesë do të humbin. Tani po kërkoj njerëz të regjistrojnë skenarë të operës dhe shpresoj se do të mbeten skenarët pasi të vdes."

Tani në dorën e të moshuarit ka vetëm pak skenarë të operës Luojuan, nëse humbin këta skenarë, është e vështirë të ekzistojë më kjo operë. Një herë, një njeri shpresoi të blejë skenarët e të moshuarit për 30 mijë juanë secilin, por megjithëse me këto para mund të rindërtojë banesën e vjetër, ai refuzoi.

"Nuk dua të shes skenarët, por mund t'ua jap falas atyre që duan të mësojnë operën Luojuan."

Gjetja e nxënësve është bërë vështirësia e parë për të moshuarin. Tani opera Luojuan është e përhapur kryesisht në fshatin Kongzhuang, por shumë të rinj të fshatit kanë shkuar jashtë për punë, prandaj shumica e aktorëve të operës janë gra mbi 40 vjeçe.

Mbi 40-vjeçarja Jiang Xinmin është një nga nxënëset e mësuesit Liu. Ajo interpreton posaçërisht rolin e meshkujve me karakter të ndershëm në skenë. Jiang Xinminit filloi t'i pëlqejë opera Luojuan pas martesës në Kongzhuang në vitin 1985. Ajo ka zë të këndshëm natyror dhe interpreton rolin kryesor në skenë. Edhe Jiang Xinmini shprehu shqetësimin e saj për të ardhmen e operës Luojuan:

"Shpresoj se do të krijohen më shumë skenarë të rinj dhe mendoj se duhet të pranohen menjëherë nxënës të rinj, pa aktorë të rinj nuk mund të zhvillohet opera."

Një gjë e gëzueshme është që 16-vjeçari Liu Yang është anëtari më i ri i trupës së operës. Megjithëse nuk mund të japë shfaqje në skenë, ai është i aftë të shoqërojë shumë pjesë dhe është një specialist i vogël i melodisë dhe i ritmit të operës Luojuan:

"Më pëlqen shumë opera Luojuan, kjo është një operë shumë tërheqëse. Kam mësuar disa pjesë, shpresoj se edhe vëllai im do ta mësojë dhe një ditë do të japim shfaqje në skenë."

Për të mbrojtur operën Luojuan, institucionet kulturore vendore kanë bërë përpjekje të mëdha. Krahas dhënies së përkrahjes financiare, ato paraqitën kërkesën për pranimin e operës Luojuan në listën e trashëgimive shtetërore kulturore jomateriale dhe regjistruan disa pjesë klasike të operës në videokasetë. Zv-drejtori i Drejtorisë së Kulturës të qytetit Dengzhou Liu Xiangrong tha se ata krijuan posaçërisht grupin e mbrojtjes së operës Luojuan për të mbrojtur këtë art të çmuar. Këto masa i kanë sjellë Jiang Xinminit shpresa:

"Ne do të ngulim këmbë në këndimin e operës sepse na pëlqen shumë."

Kurse mbi 70-vjeçari mësues Liu ka objektiv më të madh:

"Duhet ta mbrojmë operën Luojuan me qëllim që të përhapet kjo operë në mbarë botën."

Tani po dëgjoni një shfaqje që përshkruan historinë e një çifti në fushën e betejës në dinastinë Song para mbi 1000 vjetëve. Në fillim, ata ishin kundërshtarë, në fund u martuan. Megjithëse materialet skenike e kostumet janë të thjeshta, shikuesit e fshatit Kongzhuang e shikojnë këtë operë me gëzim.(Fani)