Mė shumė se 100 studentė tė 52 vendeve morėn pjesė nė finalen e Konkursit tė 6-tė Botėror tė gjuhės kineze pėr studentėt e huaj, qė u organizua nė qytetin Ēangēun tė Kinės Verilindore. Tė gjithė ata mund tė flasin rrjedhshėm nė gjuhėn kineze dhe kur flasin pėr historinė dhe kulturėn kineze ose pėr malet dhe lumentė e Kinės, i tregojnė fill e pėr pe, madje duken si ekspertė, kur interpretojnė ndonjė melodi me njė instrument kinez ose kur demonstrojnė talentin e vet nė recitimin e poezisė kineze, nė artin kaligrafik kinez dhe nė artin figurativ me karakteristika kineze.
Njė nga ata ėshtė edhe studenti laosian Tefafon Baniavong, qė ėshtė i njohur pėr tė gjithė, sepse ai flet mirė nė gjuhėn standarde kineze dhe ka tė njėjtin emėr kinez me yllin kinez tė filmit Li De-Hua. Nė bisedėn me korrespondentin tonė, ai shpjegoi pse e ka marrė kėtė emėr kinez.
"Nėna ime mė ka vėnė emrin kinez Li De-hua, sepse asaj i pėlqejnė shumė kėngėt e kėnduara nga Li De-hua dhe filmat ku ka luajtur Li De-hua. Dhe pikėrisht pėr kėtė arsye, ajo mė dėrgoi nė Kinė pėr tė mėsuar gjuhėn kineze."
Nė fakt, qysh nė fėmijėri, kur ishte nė kopshtin e fėmijėve, ai dėrgohej vazhdimisht pėr tė mėsuar gjuhėn kineze, por gjuha kineze i dukej shumė e vėshtirė. Mė vonė, njohja me njė vajzė kineze ndryshoi qėndrimin e tij ndaj gjuhės kineze. Ai filloi tė mėsonte me zell gjuhėn kineze vetėm pėr tė biseduar lirisht me atė vajzė qė ishte njė nga shoqet e tij tė klasės. Mirėpo kur ai arriti tė fliste rrjedhshėm nė gjuhėn kineze, ajo u transferua nė njė shkollė tjetėr. Atėherė, Tefafoni i dėshpėruar ndjeu papritur se ai ishte dhėnė pas gjuhės dhe kulturės sė larmishme kineze.
Sot nė vende tė ndryshme tė botės, sidomos nė vendet fqinje tė Kinės, si Laos, Vietnam, Tajlandė, Korenė e Jugut, Japoni etj, mbi 30 milionė njerėz mėsojnė gjuhėn kineze dhe shumė prej tyre e mėsojnė jo pėr arsye punėsimi, por thjesht se ushqejnė interes tė madh pėr gjuhėn, kulturėn dhe historinė e Kinės. Njė nga ata ėshtė edhe studentja japoneze Taniguēi Haruna.
"Kur dėgjova pėr herė tė parė gjuhėn letrare kineze, mėnyra e shqiptimit tė tingujve tė kėsaj gjuhe m'u duk veēanėrisht e bukur, prandaj mė lindi dėshira pėr tė mėsuar dhe pėr tė folur nė kėtė gjuhė."
Nė finalen e Konkursit tė 6-tė Botėror tė gjuhės kineze pėr studentėt e huaj, qė pati temėn "Ura e gjuhės kineze", Taniguēi Haruna, e veshur me njė kostum kombėtar japonez me lule krizantemash tė qendisura, doli nė skenė dhe ligjėroi pėr 3 minuta me temė "E njėjta botė, e njėjta ėndėrr". Ligjėrata e saj me shqiptim tė saktė dhe tė rrjedhshėm mahniti kinezėt e pranishėm. Pastaj ajo kėndoi kėngėn kineze "Lulja e kadifesė" dhe u prit me duartrokitje dhe brohoritje.
Kjo vajzė japoneze u shqua nga pjesėmarrėsit e shumtė nė konkurs dhe fitoi bursėn qė u jepet tė huajve pėr studim afat- shkurtėr nė Kinė. Ajo tha se shumė shkolla tė mesme dhe tė larta tė Japonisė kanė hapur degėn e gjuhės kineze.
Kėshtu ndodh edhe nė Korenė e Jugut, ku 200 shkolla tė larta kanė vendosur mėsimin e gjuhės kineze, e cila ėshtė pėrfshirė ndėr lėndėt mėsimore tė provimeve pėr pranmin e studentėve tė rinj. Ndėrsa nė shkollat e Vietnamit, gjuha kineze ėshtė bėrė zyrtarisht gjuha e 2-tė e huaj, pas anglishtes.
Me zbatimin e mėtejshėm tė politikės sė hapjes dhe me zhvillimin e shpejtė tė ekonomisė kineze, zgjerohen nga dita nė ditė lidhjet e Kinės me vendet e tjera tė botės. Si rezultat, gjuha kineze, si njė mjet komunikimi, u pėlqen gjithnjė e mė shumė njerėzve nga Evropa, Amerika dhe Afrika.
Nė kėtė konkurs mori pjesė edhe studenti amerikan Xhonathan Kent, qė ka qejf tė studiojė kulturėn e lashtė kineze. Ai tha se ka 3 vjet qė mėson gjuhėn kineze dhe dy herė ka ardhur posaēėrisht pėr studim nė Universitetin Pedagogjik tė Pekinit. Kėsaj here, pėr tė marrė pjesė nė konkursin e gjuhės kineze, ai pėrgatiti posaēėrisht njė lojė fjalėsh me karakteristika tė kulturės tradicionale kineze.
Xhonathani tha se nė fillim ai nisi ta mėsojė gjuhėn kineze thjesht duke u nisur nga kureshtja. Por tani, sa mė thellė e studion, aq mė shumė i rritet interesi, sepse ka vėnė re se gjuha kineze pėrmban njė sasi tė madhe informacionesh pėr kulturėn kineze. Ai tha me krenari se ka lexuar edhe disa vepra klasike kineze, si "Analektet e Konfucit", "Mengci", "Zhuangci", "Shėnime historike" e tė tjera, qė as disa kinezė nuk i kanė lexuar plotėsisht. (Zheng )
|