Ndër fatkeqësitë e natyrës, tërmeti zë vendin e parë për dëmet e tij të mëdha. Në shumë vende të botës, krijimi i teknologjisë së parashikimit të tërmetit është përfshirë ndër temat e rëndësishme të kërkimeve shkencore. Kështu ndodh edhe në Kinë. Siç mësohet, pas shumë vjet përpjekjesh, Kina qëndron sot në radhën e vendeve të përparuara në lëmin e parashikimit të tërmetit.

Kina është një nga vendet ku bien më shumë tërmete. Nga të dhënat e Drejtorisë Kineze të Sizmologjisë del se një e treta e tërmeteve shkatërruese në kontinentet e botës bien në Kinë dhe të gjitha provincat e Kinës kanë qenë viktima të tërmeteve mbi 5-ballëshe. Prandaj qeveria kineze u kushton gjithmonë rëndësi kërimeve shkencore dhe ka marrë masa të shumta në këtë drfejtim, si masat për grumbullimin e të dhënave të lidhura me tërmetin, për ngritjen e stacioneve të vrojtimit sismologjik etj.

Në Kinë, më shumë se 20 herë u bënë paralajmërime për tërmet, gjë që pakësoi dëmet që mud të silleshin prej tyre. Fakti që na la përshtyje të thella ishte se në vitin 1975 u bë me saktësi paralajmërimi për tërmetin e fuqishëm që ra në Haiçeng të provincës Liaoning të Kinës Verilindore. Kjo ishte hera e parë në historinë e njerëzimit që u dha një paralajmërim i efektshëm për rënien e tërmetit, që luajti një rol të madh për pakësimin e dëmeve të asaj fatkeqësie të natyrës. Drejtori i Drejtorisë kineze të Sizmologjisë, zoti Çen Gjan-min e solli ndër ment këtë gjë.

"Paralajmëruam me saktësi për tërmetin që ra në Haiçeng, gjë që pakësoi dëmet që mund të shkaktoheshin. Specialistët nxorën përfundimin se, pa paralajmërim, tërmeti në Haiçeng mund të shkaktonte vdekjen e 100 mijë vetave. Por pikërisht në saje të paralajmërimit të saktë, vdiqën në tërmet vetëm 1300 veta dhe u shmang një humbje e madhe në materiale."

Fakti është se në kërkimet shkencore për parashikimin e tërmeteve patëm edhe disfatë. Një vit pas tërmetit të fuqishën në Haiçeng, ra një tërmet akoma më i fuqishëm në Tangshan të Kinës, që shkaktoi vdekjen e 240 mijë vetave dhe që tronditi gjithë Kinën dhe gjithë botën. Kjo katastrofë, që na solli humbje kaq të mëdha në njerëz dhe në materiale, pati lidhje të drejtpërdrejtë me mungesën e paralajmërimit të qartë dhe të saktë.

Çen Gjan-min tha se tërmeti në Tangshan i ra kambanës së alarmit për punonjësit kinezë të kërkimeve shkencore në fushën sizmologjike. Në fakt, parashikimi i tërmetit është shumë më i ndërlikuar se sa njerëzit e thjeshtë e marrin me hamend, sepse në shumicën e rasteve tërmeti bie në koren e Tokës në një thellësi prej rreth 15 kilometrash. Sot, në rrethanat kur është zhvilluar shumë shkenca moderne, me ndihmën e teleskopeve astronomike, njrëzimi mund të shohë trupat qiellorë triliona vit-drite larg, por deri tani, njerëzimi mund të sondojë vetëm një thellësi prej 12 kilometrash të kores së Tokës, pavarësisht se sa të përparuara të jenë teknologjia e pajisjet dhe sa e madhe të jetë shuma e parave që të shpenzohet. Prandaj deri tani njerëzimi nuk mund të vrojtojë drejtpërdrejt gjendjen e burimit të tërmeteve.

Megjjithatë, punonjësit kinezë të kërkimeve shkencore në fushën sizmologjike nuk kanë ngadalësuar hapat e tyre para vështirësive të shumta. Pas shumë vjet përpjekjesh për ndërtimin e infrastrukturës dhe për marrjen e kështjellave teknike, janë ngritur në Kinë 1200 stacione të vrojtimeve sizmologjike dhe rreth 10 mijë poste vrojtimi të amatorëve nga gjiri i masave popullore, duke u formuar një rrjet modern i vrojtimeve sizmologjike që mbulon gjithë Kinën. Zhang Guo-min, bashkëpunëtor shkencor i Institutit të parashikimit të tërmetit pranë Drejtorisë Kineze të Sizmologjisë, tha se tani në Kinë saktësia e paralajmërimit për tërmetin ka arritur në 10 përqind dhe në këtë drejtim Kina ndodhet në radhët e para në botë.

"Ta marrin si shembull tërmetin që ra në vitin 1996 në zonën Gjashi të Sinkiangut. Ne dhamë paralajmërimin se kishte rrezik të binte një tërmet i fuqishëm nëpërmjet administratës së rajonit autonom Sinkiang-ujgur. Prandaj 150 mijë banorë u tërhoqën paraprakisht, gjë që shmangu dëmet e mëdha që mund të shkaktoheshin."

Vitet e fundit, me vendimin e qeverisë kineze, në Kinë zhvillohen aktivisht punimet e "rezistencës kundër tërmetit dhe strehimit të sigurt" për ndërtimin e shtëpive standarde për banorët në zonat e provincës Jun-nan, të rajonit autonom Sinkiang-ujgur dhe të provincave të tjera, që i rrezikon më shumë tërmeti. Për shembull, një numër i madh fshatarësh të qarkut Hotian të Sinkiangut, që kanë fjetur në shtëpi të thjeshta me mure prej dheu, janë strehuar tani në shtëpi të reja dhe rezistente ndaj tërmetit. Për këtë, foli zonja Gurista, që përgjigjet për strehimin e fshatarëve në shtëpi të sigurta.  

"Ndërtojmë shtëpi me dërrasa druri. Deri tani 596 mijë familje kanë marrë shtëpi të tilla."

Sipas planit, deri në vitin 2008, të gjithë fshatarët dhe blegtorët e rajonit autonom Sinkiang-ujgur do të strehohen në shtëpi rezistente ndaj tërmetit. Më tej, kjo punë do të zhvillohet edhe në provinca të tjera.

Drejtori i Drejtorisë Kineze të Sizmologjisë, Çen Gjan-min ka besim të plotë për sukseset e ardhshme në këtë fushë, edhe pse puna e parashikimit të tërmetit është një punë shumë e vështirë. Ai tha se sot drejtoria e tij ka mbi 7000 punonjës të shkencës dhe teknikës dhe 12 veta ndër ta janë akademikë të Akademisë së shkencave. Ai është i sigurt se do të zgjidhet gradualisht problemi i parashikimit të tërmetit, që një temë e vështirë e kërkimeve shkencore në botë. (Zheng)