v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2007-08-24 19:51:22    
Tang Xian-zu, dramaturg i njohur kinez i shekullit tė 16-tė

cri
Nė shekullin e 16-tė, afėrsisht nė kohėn kur jetoi mjeshtri dramaturg anglez Uilliam Sheksbir, lindi njė dramaturg i njohur edhe nė Kinė. Ky ishte Tang Xian-zu, veprat e tė cilit mbeten edhe sot si repertorė tė pjesės teatrale tradicionale kineze, edhe pse ai filloi vonė krijimtarinė e tij letrare, rreth moshės 50-vjeēare.

Tang Xian-zu lindi nė vitin 1550 nė kryeqendrėn e njė distrikti tė provincės Gjangsi tė Kinės Jugore. Emri i tij mbetet edhe sot nė zemrat e lexuesve dhe spektatorėve bashkė me veprat e tij teatrale, ndėr tė cilat mė e famshmja ėshtė pjesa teatrale mitologjike "Dashuria nė Strehėn e bozhures", ku flitet pėr njė legjendė romantike dashurie. Du Li-niang, roli kryesor i kėsaj pjese teatrale, ishte njė zonjushė nga familja e njė zyrtari. Njė ditė, ajo doli fshehurazi nga shtėpia dhe shkoi pėr tė luajtur nė lulishte, duke shkelur rregullat e shoqėrisė feudale, qė ndalonin daljen privatisht tė vajzave tė pamartuara. Gjatė pushimit tė shkurtėr nė njė strehė tė lulishtes, qė quhej "Streha e bozhures", atė e zuri gjumi. Nė ėndėrr, ajo pati takim sekret me shkollarin Liu Meng-mei. Pasi u zgjua, asaj iu duk si i vėrtetė takimi i tyre. Qė nga ajo ditė, atė e merrte malli pėr Liu Mmeng-mei nė ēdo ēast, derisa ajo u sėmur dhe vdiq.

Liu Meng-mei, qė vajza Du Li-niang e kishte takuar nė ėndėrr, ekzistonte me tė vėrtetė dhe, pas vdekjes sė saj, kaloi rastėsisht pranė lulishtes, ku gjeti portretin e saj, qė ajo vetė e pikturoi nė prag tė vdekjes. Ai e gjeti edhe shpirtin e saj tė bukur, qė i tregoi se si kishte rėnė nė dashuri me tė dhe si u sėmur e vdiq nga malli pėr tė. Liu Meng-mei, qė gjithashtu ra nė dashuri pasi dėgjoi tregimin e saj, gėrmoi varrin dhe hapi arkivolin e saj. Ēudi, Du Li-niang u ringjall misteriozisht. Mė nė fund, tė dy u bėnė burrė e grua.

Nė kėtė pjesė teatrale, Tang Xian-zu pėrdori metodėn e krijimtarisė afėrsisht si ajo e iluzionistėve tė kohės sonė. Nga njėra anė, autori u pėrpoq pėr tė pasqyruar realietin e shoqėrisė feudale, kur femrat nuk gėzonin liri pėr synimin e dashurisė, dhe nga ana tjetėr, me metodėn iluzioniste, i dha rolit kryesor mundėsi ta realizonte mė nė fund ėndėrrin e saj. Veēoria mė e madhe e pjesės teatrale "Dashuria nė Strehėn e bozhures" ėshtė se autori theu shabllonin tradicional tė pjesės teatrale kineze, sipas tė cilit roli kryesor duhej medoemos tė ishte njė burrė. Ndryshe nga veprat e mėparshme teatrale kineze, nė pjesėn teatrale "Dashuria nė Strehėn e bozhures" autori nxori zėrin e grave tė asaj kohe, qė nuk gėzonin lirinė e jetės. Pėr kėtė arsye, gjatė mbi 300 vjetėve pas asaj, figura e vajzės Du Li-niang, qė guxoi tė synonte dashurinė dhe lumturinė e vet, u bė njė idhull pėr femrat e panumėrta tė shoqėrisė sė vjetėr, qė gjithashtu shtrėngoheshin nga rregullat feudale. Gjatė 3 shekujve tė fundit, kjo vepėr e dramaturgut kinez Tang Xian-zu ka qenė gjithmonė njė nga repertorėt kryesorė nė llojet e shumta tė operave kineze dhe vihet nė skenė edhe sot, madje gėzon famė nė skenėn artistike ndėrkombėtare. Tang Xian-zu krijoi edhe 3 pjesė tė tjera teatrale, qė nga pėrbėrja dhe metoda e krijimit janė tė ngjashme me veprėn "Dashuria nė Strehėn e bozhures". Pėrmbajtja e tė tre veprave ka lidhje me ėndėrrat e rolit kryesor. Njė shėmbull ėshtė vepra e tij "Ėndrra e Nan Kesė". (Zheng)