Novela kineze e shekullit tė 17-tė me titull "Du Shiniang fundosi arkėn e margaritarėve", ku u skalit figura prekėse e njė prostitute, konsiderohet si njė nga novelat mė tė shquara nė hisitorinė e letėrsisė kineze dhe autori i saj, Feng Meng-long, vlerėsohet si shkrimtari mė i njohur i letėrsisė popullore kineze nė shekullin e 17-tė.
Feng Meng-long jetoi nė kohėn kur ekonomia e tregut dhe shoqėria qytetore u zhvilluan shpejt nė Kinė. I ndikuar nga koncepti qytetor, Feng Meng-long i kushtonte rėndėsi krijimit dhe botimit tė novelave, pjesėve teatrale dhe veprave tė tjera tė letėrsisė popullore. Ai grumbulloi dhe adaptoi mjaft tregime dhe rrėfenja tė pėrhapura nė popull. Pėrmbajtja kryesore e kėtyre veprave ishte pėr jetėn dhe veprimtarinė e qytetarėve. Ai u kushtoi vėmendje tė veēantė karakteristikave teatrale dhe legjendare tė ngjarjeve tė pėrshkruara nė to, prandaj veprat e tij u pėlqyen shumė qytetarėve tė asaj kohe.
Veprat e tij mė tė njohura janė pėrmbledhjet e novelave pėrkatėsisht me titull "Fjalėt e qarta pėr kėshillimin e botės", "Fjalėt e pėrgjithshme pėr paralajmėrimin e botės" dhe "Fjalėt e pėrhershme pėr zgjimin e botės". Kėto pėrmbledhje novelash morėn titullin e pėrbashkėt "San Yan", qė do tė thotė "Tri lloje fjalėsh". Kėto vepra, ku janė pėrmbledhur 120 novela dhe tregime, zėnė njė pozitė tė veēantė nė historinė e letėrsisė kineze. Novelat dhe trgimet me vlerė mė tė madhe nė "San Yan" janė ato me temė dashurie, siē ėshtė novela "Du Shiniang fundosi arkėn e margaritarėve", qė e pėrmendėm qė nė fillim.
Nė Kinėn e lashtė, poezia dhe proza artistike, qė shkruheshin vetėm me fjalė librore, quheshin "shkrime nė gjuhėn klasike" dhe konsideroheshin si vepra letrare elegante dhe ortdokse, kurse novela dhe pjesa teatrale, qė shkruheshin me fjalė bisedore, quheshin "shkrime nė gjuhėn e tė folurit" dhe konsideroheshin si vepra letrare popullore, tė krijuara nga shtresa e ulėt shoqėrore. Vetėm nė shekullin e 20-tė u bė njė kthesė rrėnjėsore e gjuhės kineze nga "gjuha klasike" nė "gjuhėn e tė folurit". Kurse Feng Meng-long ishte njė letrar i rėndėsishėm i krijimtarisė letrare nė "gjiuhėn e tė folurit" qysh nė shkullin e 17-tė.
Nė shumė novela tė pėrmbledhjeve "San Yan", autori pėrshkroi jetėn e qytetarėve, duke u nisur nga kėndvėshtrimi i qytetarėve tė thjeshtė, u thuri kėngė etikės dhe moralit tė lartė si dhe dashurisė dhe miqėsisė sė sinqertė. San Yan pėrfaqėsoi arritjet mė tė larta tė novelave kineze tė gjuhės moderne kineze tė tė folurit dhe ushtroi njė ndikim tė thellė nė zhvillimin e letėrisė kineze tė asaj kohe dhe tė periudhave tė mėvonshme. Sot nė Kinė, shumė vepra letrare, vepra film-televizive dhe pjesė teatrale, sidomos shumė programe tradicionale artistike tė operės sė Pekinit dhe operės Kunqy, janė krijuar nė bazė tė adaptimit tė veprave nga pėrmbledhjet e novelave "San Yan".
Krahas tri pėrmbledhjeve tė novelave, Feng Meng-long redaktoi dhe botoi edhe disa pėrmbledhje kėngėsh popullore dhe pjesėsh teatrale, duke u lėnė brezave tė mėvonshėm njė trashėgimi tė pasur letrare. (Zheng)
|