Dėgjoni
Kohėt e fundit, "Forumi i 2-tė i bashkimit ekonomik tė Gjirit Pan-Beibu" u mbyll nė kryeqendrėn e Rajonit Autonom Guangsi Zhuan tė Kinės, Naning. Pjesėmarrėsit zhvilluan dikutimet pėr sistemin e bashkėpunimit tė Gjirit Pan-Beibu dhe tema tė tjera. Ata ishin tė mendimit se bashkėpunimi ekonomik i Gjirit Pan-Beibu ka hyrė nė fazėn e zbatimit nga faza pėrgatitore.
Gjiri Pan-Beibu ėshtė njė gjir i gjysmėmbyllur dhe i rrethuar nga pjesa kontinentale tė Kinės, pjesa kontinentale tė Vietnamit dhe ishulli Hainan i Kinės. Nė vitin 2002, Rajoni Autonom Guangsi Zhuan i Kinės qė ndodhet nė veri tė Gjirit Beibu, ka krijuar "zonėn ekonomike rreth Gjirit Beibu" tė pėrbėrė nga Guangsi, Guangdong-i, Hainani dhe nga pjesa e provincave tė Vietnamit. Nė vitin 2006, Guangsi parashtroi konceptin "Bashkimi ekonomik i Gjirit Pan-Beibu", duke u shtrirė rajoni i bashkėpunimit ekonomik rreth Gjirit Beibu nė Malejzi, Singapor, Indonezi, Fillipine dhe Brunei.
Duke iu pėrgjigjur pyetjeve tė gazetarėve, nėnkryetari i komitetit tė pėrhershėm tė Asamblesė Kombėtare Popullore tė Kinės, z. Jiang Zhenghua qė ka bėrė shumė herė hetime pėr bashkėpunimin e Gjirit Pan-Beibu, tha se deri tani, bashkėpunimi ekonomik i Gjirit pan-Beibu ka fituar vlerėsime tė larta tė liderėve tė Kinės dhe tė vendeve pėrkatėse tė ASEAN-it dhe ka hyrė nė fazėn kyēe tė zbatimit.
"Liderėt e Vietnamit, Malejzisė, Singaporit, Indonezisė, Fillipineve dhe tė vendeve tė tjera tė rajonit tė Gjirit Pan-Beibu u shprehėn qartė tė pėrkrahin bashkėpunimin ekonomik tė Gjirit Pan-Beibu dhe arritėn unanimitet mendimesh nė bashkėpunimin e objekteve konkrete. Shumė objekte bashkėpunimi filluan nė zbatim. Si rezultat, bashkėpunimi ekonomik i Gjirit Pan-Beibu ėshtė bėrė njė nisje e re e bashkėpunimit midis Kinės dhe ASEAN-it. Ne e konsiderojmė bashkėpunimin ekonomik rajonal tė Gjirit Pan-Beibu si fushė tė rėndėsishme tė bashkėpunimit midis Kinės dhe ASEAN-it qė tė pranohet nė strategjinė e pėrgjithshme tė Kinės dhe ASEAN-it pėr krijimin e zonės sė lirė tregtare."
Zoti Jiang Zhenghua tha gjithashtu, se qeveria kineze i kushton rėndėsi shumė tė madhe bashkėpunimit ekonomik tė Gjirit Pan-Beibu dhe e ka pranuar kėtė bashkėpunim ekonomik nė strategjinė e zhvillimit tė Kinės. Liderėt e Kinės kanė bėrė shumė herė udhėzime tė rėndėsishme pėr bashkėpunimin ekonomik tė Gjirit Pan-Beibu.
Jiang Zhenghua propozoi se nė tė ardhmen, vendet e ndryshme pėrkatėse rreth Gjirit Pan-Beibu do tė krijojnė sa mė parė organizatėn ndėrshtetėrore, pėr tė zhvilluar studimin e posaēėm rreth zbatimit tė bashkėpunimit ekonomik tė Gjirit Pan-Beibu.
Zoti Liu Qibao ėshtė i mendimit se detyra kryesore ėshtė nxitja reale e bashkėpunimit ekonomik tė Gjirit Pan-Beibu dhe mė e rėndėsishmja ėshtė pėrcaktimi i sistemit tė kėtij bashkėpunimi. Ai tha: "Duhet tė krijohet grupi ndėrshtetėror i specialistėve dhe tė pėrcaktohet korniza e strategjisė sė bashkėpunimit. Krijimi i specialistėve ėshtė masa e rėndėsishme pėr zbatimin e 'bashkėpinimit ekonomik tė Gjirit Pan-Beibu'. Pėr kėtė, Indonezia, Fillipine, Singapori, Vietnami dhe sekretariati i ASEAN-it, si dhe Banka Aziatike shprehin qartė pėrkrahjen."
Fushat e rėndėsishme tė Bashkėpunimit ekonomik tė Gjirit Pan-Beibu pėrfshijnė infrastrukturėn e komunikacionit, portin, logjistikėn, turizmin, burimet oqeanike, energjinė etj. Sipas u bė e ditur se Guangsi po ndėrton dhe ndėrtoi disa porte nė zonėn bregdetare tė Gjirit Beibu dhe transformoi plotėsisht rrugėt automobilistike, infrastrukturėn hekurudhore.
Drejtori i Bankės Kombėtare tė Zhvillimit tė Kinės, z. Chen Yuan, qė mori pjesė nė kėtė Forum, tha se fondet janė kushte tė rėndėsishme pėr nxitjen e bashkėpunimit ekonomik rajonal. Pėr tė nxitur ndėrtimin e infrastrukturės sė rėndėsishme tė bashkėpunimit ekonomik tė Gjirit Pan-Beibu, nė tė ardhmen, do tė krijohet njė platformė pėr grumbullimin e fondeve nė forcimin e pėrkrahjes nė fonde.
"U propozua qė tė krijohet grupi i pėrbashkėt bankar i rajonit tė Gjirit Pan-Beibu. Ky grup duhet tė pėrbėhet nga institucinet financiare tė pėrcaktuara nga vendet e ndryshme tė kėtij rajoni, pėr t'i dhėnė zhvillimit rajonal shėrbime financiare nė 3 fusha, tė cilat janė: sė pari, nxitja e vendosjes sė marrėdhėnieve tė bashkėpunimit midis kėtij rajoni dhe institucioneve financiare ndėrkombėtare; sė dyti, forcimi i shkėmbimeve tė informacioneve. sė treti, zhvillimi i bashkėpunimit tė objekteve tė mėdha tė infrastrukturės. Krijimi i grupit tė pėrbashkėt bankar do t'u japė vendeve tė ndryshme brenda kėtij rajoni mjetet financiare efikase pėr pėrballimin e sfidave globale."
Banka e Zhvillimit e Kinės e ka konsideruar gjithmonė pėrkrahjen e zhvillimit tė Gjirit Beibu si detyrė kryesore. Deri nė fund tė qershorit tė kėtij viti, kjo bankė premtoi tė shpėrndajė 24 miliardė e800 milionė juanė nė zonėn ekonomike tė Gjirit Beibu nė Guangsi. Pėrveē kėsaj, kjo bankė dėrgoi grupet e punės nė vendet e ndryshme tė ASEAN-it pėr tė nxitur bashkėpunimin ekonomik tė kėtij gjiri dhe pėr tė pėrkrahur zhvillimin e ndėrmarrjeve tė vendeve tė ndryshme.
Zv/drejtori i Bankės sė Zhvillimit tė Vietnamit, z. Dao Van Chien tha se Vietnami ka interes shumė tė madh pėr bashkėpunimin ekonomik tė Gjirit Pan-Beibu, sidomos pėr zonėn kufitare e bashkėpunimit ekonomik qė ndėrtohet, dhe dėshiron tė zhvillojė bashkėpunim nė kėtė fushė me institucionet financiare tė Kinės.
"Ne dėshirojmė shumė tė zhvillojmė bashkėpunim me ndėrmarrjet e ndryshme dhe tė mėdha tė Kinės nė fushėn e ndėrtimit tė infrastrukturės, sidomos dėshirojmė tė forcojmė bashkėpunimin me Bankėn e Zhvillimit tė Kinės."
Zv/drejtori i Bankės sė Zhvillimit tė Azisė Charles Lawrence Greenwood tha se gjatė 2 vjetėve tė ardhshėm, Banka Aziatike do t'i japė Guangsit kredi prej 400 milionė dollarėsh amerikanė, pėr tė ndihmuar Guangsin nė ndėrtimin e infrastrukturės dhe pėr tė nxitur zhvillimin e shpejtė tė bashkėpunimit ekonomik tė Gjirit Pan-Beibu. Ai tha: "Duke dhėnė fondet e ndėrtimit dhe kredi tė tjera, Banka Aziatike do tė grejė me tė gjitha forcat aftėsinė e komunikacionit tė kėtyre zonave kufitare pėr tė nxitur zhvillimin e ekonomisė vendore." (Sihai)
|