v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2007-06-19 18:39:25    
Nė Kinė ėshtė vėnė nė jetė plani shtetėror i rritjes sė aftėsisė mbėshtetėse tė shkencės dhe teknikė

cri

Para disa kohėsh, nė Kinė filloi tė zbatohet njė plan i ri shtetėror i rritjes sė rolit mbėshtetės tė shkencės dhe teknikės nė zhvillimin ekonomik dhe shoqėror. Parashikohet se do tė investohen 30 miliardė juanė pėr zbatimin e kėtij plani. Qeveria kineze shpreson qė, me zbatimin e kėtij plani, brenda disa vjetėve tė ardhshėm tė zgjidhen nė mėnyrė fillestare problemet e vėshtira nė fushat e energjisė, tė pasurisė natyrore dhe tė mjedisit, qė pengojnė zhvillimin ekonomik dhe shoqėror dhe qė tė ngrihet niveli tekniko-shkencor i shėrbimit komunal. Pėr kėtė foli anėtarja e Kėshillit tė Shtetit, zonja Ēen Zhili.

"Hartimi dhe vėnia nė jetė e kėtij plani kanė tė bėjnė drejtpėrdrejt me zhvillimin ekonomik dhe shoqėror. Me anė tė zbatimit tė kėtij plani, vendi ynė do tė kapėrcejė vėshtirėsitė nė njė numėr teknologjish tė rėndėsishme tė shėrbimit komunal dhe teknologjish kyēe tė industrisė sė pėrgjithshme, do tė fitojė njė numėr arritjesh tė rėndėsishme me patentat e veta dhe do tė pėrgatitė njė numėr ndėrmarrjesh me aftėsi konkurruese nė arenėn ndėrkombėtare, me qėllim qė tė zgjidhen problemet e vėshtira qė pengojnė zhvillimin ekonomik dhe shoqėror."

Ky plan i ri u hartua mbi bazėn e "planit shtetėror tė kapėrcimit tė vėshtirėsive nė shkencė e teknikė". Duke filluar nga vitet 80 tė shekullit tė kaluar, nė Kinė janė zgjidhur mjaft vėshtirėsi nė teknologji kyēe industriale dhe teknologji tė pėrgjithshme, si nė hibridizimin artificial tė orizit, ndėrtimin e veprės nyje hidraulike San-sia, ndėrtimin e centralit elektrik bėrthamor Ēinshan dhe nė fusha tė tjera, gjė qė ka sjellė dobi kolosale ekonomike dhe shoqėrore.

Nė kohėn e tanishme, kur Kina ka hyrė nė njė etapė tė re zhvillimi, na shtrohen pėrpara mjaft sfida serioze nė lėmenjtė e energjisė, pasurisė natyrore, mjedisit, parandalimit e mjekimit tė sėmundjeve epidemike, aftėsisė konkurruese tė ndėrmarrjeve industriale, sigurimit publik etj. Prandaj, plani i mėparshėm nuk ėshtė mė i pėrshtatshėm dhe qeveria kineze hartoi njė plan tė ri mbi bazėn e tij, me qėllim qė tė pėrqendrohen burimet epėrore tekniko-shkencore tė mbarė vendit pėr mbėshtetjen e zhvillimit ekonomik dhe shoqėror. Drejtori i degės sė planit tė Ministrisė sė Shkencės dhe Teknikės tė Kinės, Vang Xiaofang thotė se ky plan i ri ka tė bėjė me 11 fusha, si ato tė bujqėsisė, pasurisė natyrore, ndėrtimit tė makinerive etj. 350 objekte do tė marrin pėrkrahje nė saje tė kėtij plani. Ai thotė se tashmė ėshtė pėrcaktuar grupi i parė i kėtyre objekteve.

"Nė kuadrin e kėtij plani pėrfshihen 147 objekte si objektet e para, pėr tė cilat do tė investohen 7 miliardė e 350 milionė juanė. Shpresohet se ky investim i dikasterit financiar qendror do tė shtyjė ndėrmarrjet industriale dhe sektorėt e tjerė tė dyfishojnė investimet e tyre."

Njėra prej kėtyre objekteve ėshtė edhe eksperimentimi i pajisjes sė ekzaminimit mjekėsor me valė supersonike e tipit B dhe e shifrimit me ngjyra, qė po zbaton Kompania Tianhuihua e Teknikės sė Shifrimit nė Pekin.

Pėrgjegjėsi i kėsaj kompanie, zoti Shen Gjanlei thotė se eksperimentimi i kėsaj pajisjeje kėrkon njė investim prej 10 milionė juanėsh dhe njė eksperimentim i tillė, pa dyshim, ka rrezik tė madh pėr njė ndėrmarrje tė vogėl siē ėshtė kompania Tianhuihua. Por, meqenėse eksperimentimi i kėsaj pajisjeje tashmė ėshtė pėrfshirė nė planin shtetėror tė rritjes sė aftėsisė mbėshtetėse tė shkencės dhe teknikės, ky objekt nuk ėshtė mė ēėshtje e njė ndėrmarrjeje.

Nė planin shtetėror tė ritjes sė aftėsisė mbėshtetėse tė shkencės dhe teknikės, shfrytėzimi i pasurisė natyrore ėshtė njė nga fushat e rėndėsishme qė do tė pėrkrahet. Sipas kėtij plani, deri nė vitin 2010 do tė zbulohen 3 a 4 baza tė mėdha rezerva tė mineraleve, rishfrytėzimi i ujit nė prodhimin industrial do tė arrijė nė 80 % dhe do tė kapėrcehet vėshtirėsia e teknologjisė kyēe tė shfrytėzimit tė ujit tė detit.

Kėrkimet tekniko-shkencore nė fushat e shėndetėsisė, komunikacionit e transportit dhe tė fushave tė tjera qė kanė lidhje tė ngushta me jetėn e popullit, gjithashtu, janė pika tė rėndėsishme tė kėtij plani. Pėrgjegjėsi i sektorit tė trafikut pranė Drejtorisė sė Sigurimit Publik tė Pekinit, zoti Vu Sianli thotė se nė udhėkryqet kryesore tė Pekinit janė shtruar bobina tė induksionit elektromagnetik qė mund tė kontrollojnė nė ēdo kohė sasinė e lėvizjes sė automjeteve.

"Me pėrdorimin e kėtij sistemi tė ri tė administrimit tė trafikut, policėt mund tė arrijnė nė vend brenda 3.6 minutave qė nga koha e alarmit. Kurse mė parė duheshin 20 minuta."

Specialistėt kinezė janė tė mendimit se me zbatimin e kėtij plani, me siguri do tė rritet roli mbėshtetės i shkencės dhe teknikės nė zhvillimin ekonomik dhe shoqėror. (Zheng)