v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2007-05-28 19:56:56    
Jeta e njė kultivuesi tė ēajit

cri
Sun Jinrong filloi tė piqte gjethet e ēajit qysh nė moshėn 16 vjeēare. Tani, edhe pse nė sezonin e pikut tė mbledhjes sė gjetheve tė ēajit, ai gjen kohė tė lirė pėr tė bėrė shėtitje me nge rreth e qark fshatit. Ndėrkohė qė janė njė grup grash nga pjesa rurale e Provincės Anhui tė punėsuara pėrkohėsisht tek ai, qė e ndihmojnė atė tė korri 10 hektarė tokė tė mbjedhė me ēajė. Po ashtu, dhe djali i tij 48 vjeēar pjek gjethet e ēajit nė vend tė tė atit.

Fshati Meijiawu, ku jeton Sun-i, nuk ėshtė shumė i madh. Kodrat e ulėta qė rrethojnė fshatin janė tė mbuluara me bimėt e rritura dhe tė lulėzuara tė ēajit. Bimėt e ēajit janė burimi kryesor i tė ardhurave pėr 500 familjet e fshatit. Ka shumė shira pranverorė nė muajin Mars nė Meijiawu, duke e bėrė kėtė njė kohė tė mirė tė mbledhjes sė ēajit. Koshat e mėdhenj prej bambuje plot me gjethe ēaji tė thara qėndrojnė nė portat e ēdo familje. Furrat me dru zjarri nė oborret e shtėpive qė nxehin njė enė tė madhe ku piqen gjethet e ēajit ndizen nga mėngjesi deri nė darkė, dhe aroma e gjetheve tė ēajit pėrhapet nė tė gjithė fshatin.

Sun ka ndėrtuar dy shtėpi dy-katėshe pėr djalin e tij qė i kanė kushtuar nė total gati 700,000 yuan. Tė tilla shtėpi tė stilit perėndimor shihen ngado nė pjesėn rurale tė Provincės Zhejiang, njė shenjė kjo qė tregon e pasurimin e popullsisė fshatare vendase qysh nga hapja dhe reforma e Kinės. Parat pėr shtėpitė e reja tė Sun-it vijnė nga toka e tij e mbjellė me ēaj dhe nga puna e palodhshme e familjes sė tij. Ēaji mė i mirė Longjing ėshtė ai i pregatitur nga gjethet e ēajit tė mbledhura pėrpara Festės sė Dritės sė Pastėr (5 Prill), nga bimėt e ēajit me filiza tė ēelura nė tetor, qė janė rritur nė ditėt e dimrit tė butė dhe pa insekte tė Kinės jugore, dhe qė piqen njė ose dy javė pėrpara festės. Nė mėnyrė qė tė pėrballojnė punėn gjatė kėtij sezoni, pėr ēdo vit Sun Jinrong dhe bashkėfshatarėt e tij punėsojnė pėrkohėsisht disa punėtorė nga pjesa rurale e Anhui me njė pagesė standarte e caktuar nga i gjithė fshati.

Pranverėn e kaluar familja e Sun-it punėsoi tetė gra. Tė mbledhėsh gjethet e ēajit nuk ėshtė njė punė e lehtė dhe kėrkon durim dhe kujdes tė madh. Vetėm sythat e gjetheve qė nuk duhet tė jenė mė shumė se dy centimetra, si dhe dy gjethet e para tė cilat duhet tė jenė tė tė njėjtės gjatėsi me sythat, janė ato qė duhen tė mblidhen. Gjethet japin njė ēmim tė lartė, dhe me qė kjo punė kėrkon duar tė vogla dhe tė shkathta, kėshtu qė nė pėrgjithėsi kėrkohen punėtore femra dhe sidomos me shumė experiencė.

Sun-ėt janė njė nga familjet mė tė vjetra tė fshatit, dhe njihen pėr ndershmėrinė e tyre. Pėrgjatė 20 ditėve tė sezonit tė mbledhjes sė gjetheve, kėto gra jetojnė dhe hanė sė bashku me gjithė familjen Sun, dhe pėrveē kėsaj ato fitojnė 15 juan pėr njė ditė duke shtuar edhe shpenzimet e rrugės. Ky lloj kompesimi ėshtė me tė vėrtetė shumė bujar pėr njerėz tė ardhur nga provinca tė varfėra si ajo Anhui. Punėtoret mė tė shkėlqyera mund tė fitojnė gjithashtu edhe njė shpėrblim nė para ose mall. Familja Sun ėshtė zemėrmirė dhe nuk pushon nga puna asnjė punėtore edhe nė rastin kur ajo nuk di ose nuk ka experiencė nė mbledhjen e gjetheve tė ēajit. Nė raste tė tilla, ata u kėrkojnė punėtoreve me mė experience pėr tė mėsuar ato me pak experiencė, ose thjesht i caktojnė ato qė tė punojnė nė guzhinė. Nė orėn 6 tė mėngjesit punėtoret shkojnė nė fushė duke punuar deri nė kohėn e drekes dhe pastaj vazhdojnė punėn pėrsėri menjėherė pas ngrėnies. Ato veshin mushama shiu tė ofruara nga familja Sun dhe flasin e qeshin kur i veshin ato. Koha kur mbarojnė punėn pėr ēdo ditė tė veēantė varet nga sasia e gjetheve tė reja qė janė gati pėr tu mbledhur. Dhe, nėse qėllon njė ditė kur sasia ėshtė e madhe atėherė nė shumicėn e rasteve ėshtė shumė vonė koha kur kthehen pėr nė shtėpi.

Fshati ka njė reputacion tė lartė si prodhues i ēajit Longjing me cilėsi tė lartė. Nė tė kaluarėn, nė vitin 1958, kryeministri i asaj kohe Zhou Enlai vizitoi fshatin, njė ngjarje kjo pėr tė cilėn Sun Jinrong ende e kujton dhe flet me shumė gjallėri, pėr shak se ka edhe njė ndikim tė drejpėrdrejt mbi familjen e tij. Nė atė kohė, vėllai i vogėl i Sun-it, si njė i diplomuar nga shkolla e mesme, kishte edukimin mė tė lartė shkollor ndėr vendasit e tjerė, dhe punonte si llogaritar i fshatit. Nė njė takim me njė numėr tė vogėl tė rinjsh tė shkolluar, Kryeministri Zhou u tha atyre se si tė rinjė nė moshė dhe tė edukuar qė ishin duhet tė kishin mė shumė ambicje dhe tė bėnin mė shumė pėrpjekje pėr tė zhvilluar aftėsitė e tyre jashtė fshatit. Duke marrė kėtė kėshillė, vėllai i Sunit dhe katėr fshatarė tė tjerė tė rinj shkuan nė Lanzhou, kryeqyteti i provincės Gansu nė Kinėn perėndimore. Lanzhou ishte njė vend i shkretuar nė atė kohė, dhe katėr nga pesė njerėzit qė shkuan atje nuk mundėn dot ta pėrballonin jetėn e vėshtirė, prandaj shumė shpejt u kthyen nė shtėpi duke lėnė atje vetėm vėllain e Sunit. Ai vazhdoi punėn nė njė fabrikė makinerish dhe ngriti atje familjen e tij. Qysh nga koha e daljes nė pension, ai ėshtė kthyer nė vendlindjen e bukur dhe tė lulėzuar tė tij.

Gjethet e ēajit kanė ndihmuar fshatarėt tė jetojnė njė jetė rehatshme. Pėrpara vitit 1983 fshati praktikoi njė sistem tė pronės kolektive, ku fshatarėt mblidhnin dhe piqnin gjethet e ēajit sė bashku. Jeta ishte e vėshtirė dhe tė ardhurat shumė tė vogla, kėshtu ata nuk kishin asnjė shtytje pėr tė punuar me zell. "Ne u pasuruam vetėm pasi fushat u ndanė mes familjeve nė vitin 1983," thotė Sun Jinrong. Qysh atėherė, fshatarėt kanė kultivuar gjithėsecili pjesėn e vet. Duke mėsuar tashmė tė ndjekin rregullat e ekonomisė sė tregut dhe konkurencėn, edhe standarti i jetesės sė tyre ėshtė pėrmirėsuar shumė.

Nė 1999-ėn fshati ndėrtoi njė rrugė lidhėse me krahinat e tjera duke e ndarė fshatin nė pjesėn e re dhe atė tė vjetėr. Pjesa e re e fshatit pėrbėhet kryesisht nga shtėpitė dykatėshe ku jetojnė mė shumė gjenerata e re. Ndėrsa, gjenerata e vjetėr preferon tė vazhdojė tė jetojė nė shtėpitė e errėta dhe prej druri tė pjesės sė vjetėr tė fshatit. Bashkėshortja e Sun Jinrong-ut duket shumė mė e re se mosha e saj dhe ka njė pamje tipike tė grave tė jugut. Ajo ndihmon tė shoqin pėr tė administruar mallrat e tyre. Nėna e Sunit ėshtė mbi 90 vjeēe, dhe shpesh qėndron nė krye tė pronave tė familjes. Ky qėndrim plot kėnaqėsi, lumturi dhe ēlodhje qė mbajnė tė kėta tė rritur kombinohet nė mėnyrė harmonike me atmosferėn e fshatit tė vjetėr. Sun e ka ēliruar tani veten nga pjekja e ēajit dhe ėshtė pėrqėndruar tek malli dhe prona ku, falė ndershmėrisė dhe dashamirėsisė sė tij biznesi i familjes ka marrė njė gjallėri. Shumė nga fshatarėt ndryshuan duke kaluar nga rritja e ēajit nė tregtimin e ēajit. Por, asnjė nga familjarėt e Sunit nuk e kanė kthyer krahun e biznesit tė rritjes sė ēajit nė atė tė tregtisė sė ēajit pėr shkak se nuk e konsiderojnė veten shumė tė aftė pėr tu marrė me tregti.

Djali i Sunit, Sun Chunfu, mėsoi aftėsinė e pjekjes sė ēajit nga i ati. Teknika e pjekjes sė ēajit konsiston nė pėrdorimin e duarve tė zhveshura pėr tė trazuar gjethet e ēajit nė njė enė tė nxehtė hekuri, nė mėnyrė pėr tu siguruar qė proēesi i pjekjes ėshtė nė temperaturėn e duhur. Gjethet e pjekura duhet tė jenė tė sheshuara dhe tė lėmuara, njė rezultat ky qė mund tė arrihet vetėm me njė mjeshtėri tė veēantė, dhe tė korrat e ditės duhen tė piqen po atė ditė. Zakonisht njė pjekės mund tė prodhojė njė kile gjethe tė thara ēaji pėr tetė orė nė ditė, kėshtu qė nė sezonin e madh tė mbledhjes kėrkohet ndihmė shtesė duke punėsuar dhe trainuar njerėz tė tjerė. Pėr Sun Jinrong-un, tani mjeshtėria pjekjes sė ēajit nuk ėshtė mė sekret i ruajtur nga familja siē ishte mė pėrpara. Nė ditėt e sotme shumė nga bashkėfshatarėt e tij e kanė adaptuar kėtė art, pasi shkėmbimi i sekreteve tė mjeshtėrisė sė pjekjes ėshtė nė tė mirė tė tė gjithėve. Sipas Sun-it, njė nxėnėsi i duhet tė paktėn tre vjet tė mėsojė mėnyrėn e duhur tė pjekjes sė gjetheve tė ēajit.

Ēaji mė me interes ėshtė ai i mbledhur pėrpara Festės sė Dritės sė Pastėr (5 Prill) pasi ai shitet rreth 3,200 juan njė kile, ndėrsa ēmimi i tij nė treg arrin nė 5,600 juan pėr njė kile, duke bėrė tregtarėt e ēajit pėrfituesat mė tė mėdhenj.

Jashtė sezonit, Meijiawu transformohet nė njė fshat turistik, pasi zona ka njė pamje tė bukur, ajėr tė pastėr dhe ushqim tė freskėt. Qytetarėt vijnė shpesh nė kėtė fshat gjatė fundjavave dhe nė ditėt e pushimeve. Numri i vizitorėve nė kėto kohė arrin nė 170. Nė njė rast Sun Jinrong-u pati si turist, nė njė nga dy shtėpitė me stil perėndimor tė djalit tė tij, njė amerikan me bashkėshorten e tij kineze dhe vajzėn e tyre 3 vjeēare, me njė pagesė 150 juan nė ditė, sė bashku pėr ushqim dhe fjetje.

Tani nė tė 70-at, Suni ėshtė ende koka e familjes si nė ēėshtjet e mėdha tė familjes ashtu dhe nė ato tė vogla. Ai ka martuar dy vajzat, dhe djali i tij me nusen dhe tre nipėrit jetojnė nė pjesėn e re tė fshatit. Nė kohėn e tij tė lirė, Suni shijon udhėtimin rreth vendit. Ai ėshtė gjithashtu anėtar i kėshillit tė njė shoqėrie vendore pėr tė vetė-punėsuarit.

Tani Suni ka dy qėllime: tė blej njė autobus tė vogėl qė tė mbledhi dhe tė sjelli nė fshat pushuesit, dhe njė aparat tė mirė fotografik e tė lehtė pėr tu pėrdorur, me tė cilin mund tė rregjistroj pamjet e bukura gjithandej vendit dhe ti ekspozoj ato nė shtėpinė e tij. Suni shpreson qė nė tė ardhmen mė shumė njerėz do tė vijnė pėr tė parė fshatin e bukur malor tė tij. Eva Veizaj