dëgjoni

Të dashur dëgjues, në rubrikën e sotme "Shkenca, arsimi dhe shëndetësia", do të japim reportazhin "zhvillimi i shpejtë i teknikës kineze të robotit".

Sot në Kinë, ku i kushtohet një rëndësi gjithnjë e më e madhe eksperimentimit dhe përdorimit të robotit, janë ngritur njëra pas tjetrës mjaft njësi të posaçme të eksperimentimit të robotit dhe shtohet vazhdimisht numri i organizatave popullore dhe individëve që adhurojnë robotin.

"Roboti: Mua më quajnë Tong-tong. Kam lindur në Institutin Studimor të Automatizimit pranë Akademisë së Shkencave të Kinës.

Një punonjës i shkencës dhe teknikës: Si ulërin tigri?

Roboti imiton ulërimën e tigrit.

Punonjësi i shkencës dhe teknikës: imito këngën e gjelit.

Roboti imiton këngën e gjelit."

Zëri, që dëgjuat, është dialog midis një punonjësi të shkencës e teknikës dhe një roboti, që sapo e eksperimentoi dhe e prodhoi me sukses Instituti Studimor i Automatizimit pranë Akademisë së Shkencave të Kinës. Punonjësit e shkencës e teknikës ia kanë vënë këtij roboti emrin Tong-tong. Nga pamja, ai duket si një njeri i rritur. Pjesa e jashtme është prej plastike qelqi, kurse organet e shqisave në fytyrë janë si vizatime për fëmijë, prandaj ai duket simpatik.

Në prodhimin e robotit Tong-tong u kristalizuan arritjet e Akademisë së Shkencave të Kinës në kërkimet shkencore dhjetëra-vjeçare në lëmën e dallimit të zërit, dallimit të figurave, kontrollit me aftësi mendore dhe të komunikimit midis njeriut dhe makinës. Me urdhrin e programuar, ky robot mund të imitojë ulërimën e tigrit, këngën e gjelit dhe blegërimën e deles dhe të bëjë dialog të thjeshtë me njeriun. Ai ka edhe aftësi të shprehë ndjenjat me ndryshimin e fytyrës dhe me gjeste, tamam si njeriu. Vetullat, sytë, buzët, koka, krahët dhe gjymtyrët e tij janë të lëvizshme.

Profesor Li Çeng Rong i Akademisë së Shkencave të Kinës, që është një nga projektuesit dhe prodhuesit e robotit Tong-tong, thotë se ky robot është i vetmi prej robotëve të prodhuar nga Kina në mënyrë autonome, që ka aftësi të ndryshojë shprehjen e ndjenjave me fytyrë.

"Po të flsim nën prizmin teorik, ky robot mund të ketë shumë lloje mënyrash për të shprehur ndjenjat me fytyrë, që mund të arrijnë në dhjetëra mijëra lloje, madje në qindra mjëra lloje. Mirëpo, shumicën e mënyrave të tij për të shprehur ndjenjat me fytyrë ne nuk i shohim. Njeriu mund të shohë vetëm dhjetëra lloje mënyrash të tij të veçanta."

Duke shpjeguar me hollësi, profesor Li thotë se organet e robotit, të kontrolluara me trajtuesin e një kompjuteri të instaluar brenda trupit të tij, mund të kombinojnë ndryshimet e pozicioneve, duke bërë shprehje të lloj-llojshme në fytyrë. Punonjësit e shkencës dhe teknikës kanë insaluar në fytyrën e tij edhe mbi 10 motorë të vegjël shërbimi, të cilët mund të prijnë organet e tij të shqisave të bëjnë shumë lloje lëvizjesh në shkallë të ndryshme dhe me shpejtësi të ndryshme. Ata kanë instaluar dy motorë shërbimi edhe në kokën e tij, të cilët mund të prijnë kokën e tij të tundet lart poshtë dhe të lëkundet majtas dhjathtas, duke ndihmuar dhe forcuar shprehjet e ndjenjave.

I kontrolluar me kompjuterin e instaluar brenda në trup, roboti Tong-tong mund të bëjë shumë lloje lëvizjesh të fytyrës për të shprehur ndjenjat, si buzëqeshje, indinjatë, rënie në mendim, keqardhje, kënaqësi, plogështi ose lëvizje të tjera të çuditshme që mund të na bëjnë të qeshim.

Nxënësi 16 vjeçar Çen Çen, që mëson në një shkollë të mesme të Pekinit, thotë se shfaqja e robotit Tong-tong i ngjalli atij interes për projektimin dhe prodhimin e robotit.

"Roboti Tong-tong, që e kam parë në programe televizive, është shumë interesant. Tani në shkollë kam zgjedhur kurse mësimore të kompjuterit dhe mekanikës së përgjithshme, që të mësoj sa më shumë njohuri në këtë drejtim."

Profesori i Akademisë së Shkencave të Kinës, Li Çeng Rong thotë se që nga viti 1960, kur në SHBA u nxor në pah roboti i parë në botë, janë prodhuar deri tani 1 milion robotë në gjithë botën. Në krahasim me vendet e zhvilluara, Kina nisi vonë eksperimentimin e robotit dhe në vitet 80 prodhoi robotin e parë, që bën kryesisht punë saldimi.

Duke filluar nga fundi i viteve 90, është shpejtuar në Kinë zhvillimi i eksperimentimit të robotit. Sot në Shen-jang, Pekin, Shangai dhe disa krahina me industri relativisht të zhvilluar janë ndërtuar një numër bazash tekniko-shkencore të robotit, ku janë prodhuar disa lloje robotësh, që përdoren gjerësisht.

Ndërkohë, Kina zhvillon aktivisht edhe bashkëpunimin ndërkombëtar në fushën e eksperimentimit dhe prodhimit të robotit dhe merr pjesë në Programin Ndërkombëtar të Robotit të Përparuar, që është një organizatë e formuar me iniciativën e disa vendeve të zhvilluara. (Zheng)