dëgjoni

Për shkak se shoqëria feudale kineze e lashtësisë, që zgjati mbi 20 shekuj, ishte një shoqëri e autoritetit të burrave, bëri që pozita shoqërore e grave të ishte shumë e ulët. Kjo shfaqet edhe në fushën letrare, ku njerëzit me arritje të shquara ishin në përgjithësi burra. Por në shekullin e 11-të të erës së re, lindi në Kinë një poete e talentuar me emrin Li Qing Zhao, me të cilën do t'ju njohim në rubrikën e sotme. Me arritjet e saj në fushën letraro-artistike, ajo nuk u tregua aspak e dobët në krahasim me letrarët burra më të shquar.

Li Qing Zhao lindi në vitin 1084 të erës së re në një familje me famë të madhe. I ati i saj, Li Gë Fei ishte një intelektual i famshëm dhe e ëma ishte një grua e shkolluar mirë që ishte e aftë për të shkruar. Këto kushte i dhanë Li Qing Zhaos mundësi të bënte një jetë të kulturuar duke krijuar proza dhe vjersha. Veprat e saj u vlerësuan lart nga prindërit e saj qysh në kohën kur ajo ishte 10 vjeçe.

Kur i mbushi të 18-tat, ajo u martua me Zhao Ming Çeng, që ishte një studiues i famshëm i shkencës së arteve epigrafike të lashta në bronz dhe pllaka guri. Burrë e grua patën interes të përbashkët për këtë shkencë, që kërkonte njohuri të gjera për gjuhësi, histori dhe letërsi. Gjysmën e kohës dhe të parave ata e shfrytëzuan për blerjen, konleksionin dhe ndreqjen e librave. Librat e grumbulluara prej tyre kishin mbushur mbi 10 dhoma. Libri "Shënime të arteve epigrafike në bronz dhe pllaka guri", që e redaktuan dhe e botun ata në bashkëpunim, u bë një vepër e rëndësishme akademike.

Li Qing Zhao jetoi në një kohë të vështirë në mes të dinastisë Song, që ishte bërë viktimë e agresionit të dinastisë Gjin, një regjim i kombësisë Nyzhen të Kinës Verilindore të sotme. Në atë periudhë, situata politike në gjithë vendin ishte e nderë dhe, veçanërisht në vitin 1127, kur trupat e dinastisë Gjin pushtuan kryeqytetin Bianliang të dinastisë Song, qytetin Kaifeng të sotëm të provincës Hënan, një numër i madh refugjatësh u shpërngulën në krahinat jugore, për t'i shpëtuar fatkeqësisë së luftës. Ndër refugjatët ishte edhe Li Qing Zhao. Për këtë shkak, veprat e saj poetike kanë dy stile krejt të ndryshme, që dallohen me vitin e shpërnguljes së saj si një vijë demarkacioni. Veprat që krijoi ajo para shpërnguljes kanë një stil me freski dhe gjallëri, sepse asokohe ajo bënte një jetë të qetë dhe me bollëk materialesh. Kurse veprat që krijoi ajo pas shpërnguljes kanë ngjyrime plot me ndjenja brenge, hallesh dhe indinjate, sepse asokohe ajo bënte një jetë të pasiguruar dhe pambështetje.

Kur ishte 47 vjeçe, Li Qing Zhaos i vdiq i shoqi nga një sëmundje. Si rrjedhim, ajo mbeti plotësisht e vetmuar dhe filloi një jetë në mërgim. Veprat e saj të krijuara në atë periudhë pasqyrojnë frymën e saj prej një atdhedashëseje që shqetësohej për fatet e vendit të vet dhe tregojnë vendosmërinë e saj për të ruajtur me këmbëngulje moralin kombëtar.

Poezia e Li Qing Zhaos ka një nivel të lartë artistik dhe zë një pozitë të rëndësishme në historinë e letërsisë kineze. Veprat e saj kanë ngjyrime të theksuara lirike. Duke konceptuar me zgjuarësi, ajo përshkruante në poezi fragmente nga jeta, për të shfaqur konkretisht dhe me hollësi botën e saj shpitërore.

(Zheng)