v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2007-04-16 13:18:02    
Kėngėt popullore tė kombėsisė naxi me karakteristika tė veēanta

cri
Ju flet Radio e Jashtme e Kinės! Tė dashur dėgjues, unė jam Pina, po takohemi pėrsėri nė programin e sotėm me kėngė popullore. Kina ėshtė njė vend me shumė kombėsi, 56 kombėsitė e saj kanė kulturėn e tyre tė veēantė muzikore. Nė programin e sotėm, me anė tė kėngėve popullore tė kombėsisė naxi me karakteristika tė veēanta, do tė shkojmė bashkė nė provincėn Yunnan tė Kinės juperėndimore, pėr tė parė jetėn e banorėve tė kombėsisė naxi dhe zakonet dhe doket e atjeshme.

Tė dashur dėgjues, sapo ndoqėt kėngėn e kombėsisė naxi me titull "Re tė bardha e tė bukura", e cila ėshtė njė nga kėngėt tradicionale klasike tė kombėsisė naxi. Dikur, banorėt naxi kėndonin kėngėn "Re tė bardha dhe tė bukura" pėr tė nderuar kujtimin e tė afėrmve tė vdekur dhe uronin qė shpirtrat e tė vdekurve tė ktheheshin nė veri ku kishin jetuar paraardhėsit. Nė kėngė thuhet: "Retė e bardha janė shumė tė bukura, lejlekėt e bardhė fluturojnė pas reve, shqiponjat e vogla pas lejlekėve fluturojnė drejt veriut pa u kthyer."

Banorėt e kombėsisė naxi jetojnė kryesisht nė distriktin autonom Lijiang-Naxi tė provincės Yunnan dhe numri i tyre ėshtė gati 300 mijė. Banorėt naxi janė tė aftė tė kėndojnė dhe tė vallėzojnė, muzika e tyre popullore ėshtė shumė e pasur dhe e larmishme, por mė karakteristike janė kėngėt popullore. Nė kėto kėngė pėrfshihen kėngė tregimi, kėngė pune, kėngė zakoni, kėngė malėsore etj. Kėngėt e tregimit janė kėngėt e lashta popullore, tė quajtura nga banorėt naxi "kuqi". Teksti i kėtyre kėngėve ėshtė shumė i gjatė dhe pėrbėn njė tregim tė plotė, nga njė herė tė shkurtėr, i krijuar nė ēast sipas pamjes pėrreth.

Kėnga lirike e shkurtėr "Kuqi" qė ndoqėt shpreh dashurinė e banorėve naxi pėr jetėn dhe vendlindjen e tyre. Mė poshtė do tė shijojmė sė bashku kėngėn tjetėr popullore naxi me titull "Shishou". Kjo kėngė dashurie ėshtė e lehtė dhe e butė, ajo ka melodi tė ėmbėl, dhe interpretohet nė pėrgjithėsi nė formė pyetje-pėrgjigjeje. Teksti i saj ėshtė shumė i gjallė e figurativ.

Nė kėngė thuhet: "Mali i lartė me dėborė Yulong ka 13 maja, bredhat takohen me borėn e bardhė, unė tė ftoj ty nė takim. Kur ushqen dashuri edhe pėrroi kthehet nė det, kur ushqejnė dashuri edhe peshqit bėhen dragonj."

Kur kėrkojnė tė gjejnė njeriun e zemėrės, tė rinjtė e kombėsisė naxi shkojnė sė bashku nė njė vend, ku shprehin ndjenjat e tyre me kėngė. Djemtė e vajzat kėndojnė nė tė dy anėt e njė lumi ose tė njė shpati mali, pėr tė gjetur djalin ose vajzėn e zemrės. Kėnga popullore naxi me titull "Shikojmė njėri-tjetrin nga tė dy anėt e lumit" pėrshkruan pikėrisht njė tablo tė tillė. Nė kėngė thuhet. "Pėrtej lumit, vajzė, je si njė lule e ēelur nė shkėmbinj qė nuk arrij tė tė kėput, mua mė merr malli pėr ty ēdo ditė. Dua tė jem njė bletė qė tė fluturoj matanė lumit, qė tė qėndroj pėr natė pranė teje." Tani le tė dėgjojmė sė bashku kėngėn popullore "Shikojmė njėri-tjetrin nga tė dy anėt e lumit".

"Toni i martesės sė vajzės" ėshtė njė kėngė dasme qė pėrshkruan zakonet e dasmės, si zgjedhja e ditės sė dasmės, ceremonia e martesės sė vajzės, keqardhja e vajzės kur po largohet nga nėna etj. Kėnga qė do tė dėgjoni pėrshkruan mirėnjohjen e vajzės pėr nėnėn. Nė kėngė thuhet: "Nė malet e larta ēelin lule tė arta. Kur i merr lulet e saj, nėna ėshtė shumė e hidhėruar. Kur martohet, vajza duhet tė kujtojė pėrgjithmonė dashurinė e nėnės."

Ju flet Radio e Jashtme e Kinės! Tė dashur dėgjues, ndoqėt disa kėngė popullore tė kombėsisė naxi. Mirudėgjofshim tė shtunėn tjetėr. Nė mikrofon pėr ju, Pina.