Tė dashur miq, kėnga qė ndoqėt "Bozhure e bardhė e tė dashurit"?ėshtė interpretuar nga kėngėtarja Su Ping nė stilin "huaer". Stili popullor i kėndimit "huaer", i pėrhapur gjeėrsisht nė provincat Gansu dhe Qinghai, nė Rajonin Autonom tė Ningxia-Huit dhe nė Rajonin Autonom tė Singjiang-Ujgurit nė veriperėndim tė Kinės, pėlqehet shumė nga banorėt e kombėsive dongxiang, baoan, hui, sala etj. Ata shprehin me kėngėt "huaer" shpresat e tyre pėr jetėn e lumtur dhe pėr dashurinė e bukur. Nė programin e sotėm do t'ju paraqit artisten popullore Suping nga kombėsia sala qė interpreton kėngėt "huaer".
Kėngėtarja 65-vjeēare Suping ka lindur nė provincėn Qinghai dhe quhet "mbretėresha e huaerit". Ajo kėndon me zė tė lartė e kumbues dhe nė mėnyrė tė lirshme e tė hapur. Suping tha se provinca Qinghai ėshtė vendlindja e kėngėve "huaer" dhe ka shumė takime tė kėtyre kėngėve. Nė prill, korrik dhe tetor tė ēdo viti banorėt vendės mblidhen nė arė, nė fushė, nė pyll, nė bregun e lumit, ku kėndojnė sipas dėshirės, pėr tė shprehur ndjenjat e veta dhe pėr tė gjetur dashurinė. Takimi i kėngėve "huaer" zgjat deri nė tė gdhirė. Suping ėshtė rritur pikėrisht nė njė mjedis tė tillė artistik:
"Jam nga njė familje fshatare, kam marrė njė edukim tė mirė familjar dhe tė vendlindjes. Qė kur isha 16 vjeēe, fillova tė kėndoj kėngėt "huaer". Kam qenė nė tė gjitha takimet e kėtyre kėngėve nė Gansu, Ningxia dhe Qinghai. Kam mėsuar mjaft edhe nga shumė pedagogė tė Konservatorit Qendror tė Kinės."
Nė vitin 1980, Suping kėndoi nė krahina tė ndryshme tė vendit kėngėt "huaer" si njė nga programet e shquara tė zgjedhura nga Ministria e Kulturės dhe u mirėprit shumė nga spektatorėt. Nė vitin 1984 ajo kėndoi edhe nė mbrėmjen artistike tė Televizionit Qendror tė organizuar me rastin e Festės sė Pranverės, duke u bėrė e njohur brenda dhe jashtė vendit. Ajo ka shkuar pėr shfaqje e vizitė edhe nė Austri, Gjermani, Francė, Itali etj. Tani le tė shijojmė sė bashku kėngėn e famshme me titull "Ēelin lulet shandan tė sė dashurės".
Kėngėtarja Suping ėshtė nderuar shumė herė brenda e jashtė vendit, por pėr tė mirėpritja e bashkėfshatarėve tė vendlindjes ėshtė mė e rėndėsishme. Njė herė, kur pėrfundoi shfaqjen nė njė minierė ari, erdhėn mbi 10 minatorė qė sapo dolėn nga puna, tė cilėt dėshironin tė dėgjonin kėngėt e saj, por kishin merak se mos ajo ishte e lodhur. Sa mori vesh kėtė, ajo kėndoi pėr kėta minatorė mbi 10 kėngė "huaer". Pasi kaluan ca kohė, ajo mori njė letėr nga kėta minatorė, ku shprehej dashuria e tyre pėr interpretimin e saj dhe admirimi i tyre pėr virtytet e saj fisnike. Kjo gjė e preku shumė Suping-un.
"Spektatorėt e mi janė si vėllezėrit dhe motrat e mia, ata mė duan shumė, zemrat e tyre janė tė lidhura ngushtė me zemrėn time. Mė duket se ata janė mėsues dhe miq besnikė. Kėngėt popullore janė tė popullit, prandaj duhet t'i kėndoj pėr popullin."
Kėngėtarja Suping jo vetėm ka arritur suksese tė mėdha nė interpretimin e kėngėve "huaer", por edhe ka mbledhur e sistemuar shumė kėngė "huaer" nga gjiri i popullit, ka bėrė studime teorike dhe ka shkruar shumė disertacione shkencore lidhur me kėto kėngė. Nė tė njėjtėn kohė ajo jep leksione edhe nė shumė universitete, ku mirėpritet shumė nga pedagogėt e studentėt. Kontributi qė ka dhėnė Suping pėr trashėgimin dhe mbrojtjen e kėngėve "huaer" vlerėsohet lart nga z. Han Xiaodong, profesor i Shoqatės sė Artistėve Popullorė tė Kinės.
"Kėngėtarja Suping, si 'mbretėresha e kėngėve huaer', ka luajtur njė rol shumė tė madh nė pėrhapjen e kėtyre kėngėve. Gjatė karrierės sė saj artistike dhjetėra vjeēare, ajo ka shkuar mė se njė herė nė bazė, e ka krijuar stilin e vet tė interpretimit."
Sot, adhuruesit e kėngėtares Suping qė janė tė moshave tė ndryshme, janė tė pėrhapur nė tė gjitha krahinat e Kinės. Zonja mbi 20 vjeēare Ēen Lu i tha korrespondentit se edhe tė rinjtė si ajo i pėlqejnė shumė kėngėt e kėnduara nga Suping.
"Profesoresha Suping kėndon shumė bukur, edhe tė rinjtė si unė e pėlqejnė shumė atė. Suping ėshtė mbi 60 vjeēe, por ajo ka ende zė tė ėmbėl. Unė shpresoj se gjithnjė e mė shumė njerėz do tė kenė mundėsi tė shijojnė interpretimin e saj, se kultura jonė kombėtare do tė trashėgohet dhe do tė ēohet pėrpara."
Pak kohė mė parė, unė e ndjeva nga afėr forcėn prekėse tė interpretimit tė Supingut nė njė koncert, shkruan korrespondenti, si dhe ndjeva edhe lidhjet e ngushta midis saj e spektatorėve. Nė sallėn e koncertit, spektatorėt e pritėn me duartrokitje tė ngrohta "mbretėreshėn e kėngėve 'huaer'", Edhe drejtuesit e koncertit u prekėn nga entuziazmi i spektatorėve.
"Profesoresha Su, kėnduat shumė bukur, ne u mallėngjyem shumė duke dėgjuar interpretimin tuaj prapa skene. Dėgjuam edhe duartrokitjet e ngrohta tė spektatorėve, prej tė cilave ndihet dashuria e tyre pėr kėngėt e kėnduara prej jush", tha drejtuesja e koncertit. "Ashtu ėshtė, -vazhdoi drejtuesi i koncertit, -kur ishim prapa skene, shumė spektatorė erdhėn dhe na ngarkuan njė detyrė, qė t'ju themi tė kėndoni patjetėr njė kėngė 'huaer'. Pas konsultimeve, vendosėm qė tė kėndoni kėngėn 'Yiya yiya'". ( Pina )
|