Dëgjoni

Wang Anshi, politikan dhe letrar kinez i shekullit të 11-të të erës sonë, me të cilin do t'ju njohim në rubrikën e sotme, bëri reformë të paparë politike dhe ekonomike dhe korri suksese të shkëlqyera në krijimtarinë letrare. Reforma politike dhe arritjet e tij letrare kanë ushtruar një ndikim të thellë në popullin e atëhershëm dhe në brezat e mëvonshëm.

Wang Anshi lindi në vitin 1021 të erës sonë në një familje burokratësh dhe vizitoi që në vogëli mjaft krahina të Kinës bashkë me të atin. Për shkak të jetës së larmishme dhe të ndikimit të mrekullueshëm të familjes, ai u bë i pjekur shumë herët. Ai nisi punën zyrtare kur ishte 21 vjeç dhe punoi si zyrtar lokal në shumë krahina. Gjatë mbi 20 vjetëve, duke punuar me stil realist, ai bëri vazhdimisht prova të reformës shoqërore në kuadrin e kompentencave të veta, duke refuzuar më shumë se një herë urdhrat e perandorit mbi gradimin e tij. Vetëm në kohën kur e konsideronte veten si të brumosur mirë me përvojë të mjaftueshme për të bërë prova të reformës në një sferë akoma më të gjerë, ai pranonte urdhrin e perandorit për gradimin e tij. Ai u gradua disa herë me radhë dhe në vitin 1070, kur ishte 50 vjeç, u emërua si kryeministër, funksioni suprem administrativ i dinastisë Song.

Me përkrahjen e perandorit, Wang Anshi nisi një reformë të madhe në shkallë kombëtare. Intensiteti i reformës, që zhvillonte ai me këmbëngulje, ishte aq i fortë saqë disa njerëz e quanin si diçka që "tronditi qiellin dhe tokën". Me iniciativën e tij, u hartuan një sërë ligjesh të reja, që nga ligjet në fushën ekonomiko-financiare dhe deri në fushën ushtarake. Kjo reformë u quajt në historiografi si "Reforma e Wang Anshiut". Përmbajtja e ligjeve të reja pasqyruan largpamësinë e tij si një poltikan i shquar. Disa dijetarë të kohës sonë janë të mendimit se në "ligjin e fidanëve të gjelbër", të hartuar prej tij, përmbahet rendi bazë shtetëror i kredisë, kurse nga "ligji i tregut" vëmë re disa parime racionale të makrokontrollit të tregut nga qeveria dhe parime të shmangies së monopolizimit dhe manipulimit të çmimeve nga një pakicë tregtarësh.

Wang Anshi ka zënë një pozitë të dukshme historike jo vetëm sepse ai ishte një politikan i shquar, por edhe sepse ai ishte një letrar i talentuar. Në gjithë jetën e tij, ai vazhdoi krijimtarinë letrare dhe u bë një nga 8 prozatorët më të shquar të periudhave të dinastisë Tang(618-907) dhe të dinastisë Song(960-1279). Ndër veprat e tij letrare përfshihen komente politike, shënime udhëtimi dhe vepra poetike, por arritjet e tij më të mëdha në fushën letrare shfaqen në poezi. Vargu i tij poetik "Era e pranverës e gjelbëroi sërish bregun jugor të lumit" mbeti ndër shekuj e pëlqyer për lexuesit e brezave të ndryshëm. Veprat e tij letrare, që patën një stil të theksuar realist, ushtruan një ndikim të madh mbi zhvillimin e letërsisë kineze të asaj kohe dhe të periudhave të mëvonshme.

Në vitin 1086, Wang Anshi që u kthye për të jetuar në vendlindjen e tij, mori vesh se reforma e filluar me iniciativën e tij u shpall e anuluar nga perandori i ri. I indinjuar nga ky lajm, ai u sëmur rëndë dhe vdiq në moshën 66 vjeçe. (Zheng)