dëgjoni

Dinastia Tang (618-907 të erës së re) ka qenë një dinasti feudale që ushtroi ndikim të thellë jo vetëm në historinë kineze, por edhe në të gjithë Azinë Lindore. Në vitet e para të saj, kreu i një fisi në rrafshnaltën tibetiane, Songzan Ganbu, bashkoi të gjitha fiset e atjeshme dhe themeloi Mbretërinë e Tibetit, që quhej asokohe Tubo. Ai synoi të vendoste marrëdhënie të mira me dinastinë Tang dhe u përpoq aktivisht për të mësuar teknikën e përparuar prodhuese e kulturën e dinastisë Tang, madje dy herë dërgoi njerëz për të kërkuar lidhjen e martesës.

Në vitin 640 të erës së re, perandori i dinastisë Tang, Li Shi Ming, duke pranuar lutjen e Songzan Ganbusë për lidhjen e martesës, u shpreh se do t'ia jepte për grua të bijën, princeshën Wençeng. Pasi e mori vesh këtë lajm, Songzan Gangu u gëzua pa masë. Duke prirë trupat ushtarake të rojës së nderit, ai shkoi në zonën kufitare të mbretërisë së tij, zona e burimit të Lumit të Verdhë, ku priti princeshën Wençeng dhe, si dhëndri i perandorit të dinastisë Tang, u takua me miqtë që e përcillnin princeshën. Kur mbërriti në Lhasa, kryeqendrën e Tibetit, princesha Wençeng u prit ngrohtësisht nga banorët vendas.

Vajtja e princeshës Wençeng për martesë në Tibet i dha një shtytje zhvillimit të ekonomisë së atjeshme, duke e çuar më përpara kulturën budiste dhe forcoi marrëdhëniet e dinastisë Tang me Tibetin. Ajo çoi në Tibet edhe qerre, kuaj, mushka, deve dhe kafshë të tjera nga dinastia Tang, gjë që i dha shkas përparimit shoqëror në Tibet. Meqenëse dinastia Tang e respektonte shumë budizmin, princesha Wençeng, si një besimtare e devotshme budiste, çoi në Tibet edhe skica të pagodave budiste, vepra klasike budiste dhe portrete budash. Me prozimin e saj, Songzan Ganbu mori vendimin për ndërtimin e tempullit Dazhao në qytetin Lhasa. Portreti i themeluesit të budizmit, Sakia Munit, që u ruajt deri tani, është pikërisht ajo kopje që e çoi princesha Wençeng nga kryeqyteti Çang-an. Ajo mbolli me dorën e vet një shelg para tempullit Dazhao, i cili rritet edhe sot. Banorët vendas e quajnë "shelgun Tang" ose "shelgun e princeshës". Ajo emërtoi malet që rrethojnë qytetin Lhasa nga të katër anët dhe ato emra përdoren edhe sot.

Mbreti Songzan Gangu e donte shumë princeshën Wençeng, që kishte virtyte të larta dhe që ishte e talentuar. Ai ndërtoi posaçërisht pallatin Potala në Lhasa për hir të saj. Në këtë pallat madhështor, ruhet edhe sot dhoma e fjetjes së princeshës Wençeng dhe mbretit Songyan Ganbu. Këtu ruhen edhe një numër i madh afreskesh në mur, njëra prej të cilave pasqyron vështirësitë dhe rreziqet që pati princesha Wençeng gjatë udhëtimit për në Tibet dhe tjetra pasqyron tablonë e gëzueshme të pritjes që iu bë asaj kur mbërriti në Lhasa.

Pasi Songzan Ganbu u martua me princeshën Wençeng, marrëdheniet midis dinastisë Tang dhe Tibetit kanë qenë shumë të mira. Vajtja dhe ardhja e të dërguarve dhe tregtarëve të të dyja dinastive kanë qenë të dendura. Meqë e admironte kulturën e veshjes së dinastisë Tang, Songzan Ganbu hoqi dorën nga veshja prej shajaku dhe gëzofi dhe filloi të vishej me rroba prej pëlhure të mëndafshtë. Ai filloi të dërgonte djem tibetianë për të mësuar në Çang-an dhe dinastia Tang dërgonte mjeshtër për të përhapur teknikën në Tibet. (Zheng)