v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2007-02-13 20:49:01    
Me lėshimin e njė sateliti tė ri meteorologjik u rrit aftėsia e Kinės pėr vrojtimin e fatkeqėsitė natyrore

cri

 dėgjoni

Para pak kohėsh Kina lėshoi me sukses njė satelit tė ri meteorologjik tė quajtur "Feng-Yun numėr 2 D", qė ėshtė njė satelit meteorologjik statik. Para kėsaj, Kina kishte lėshuar 7 satelitė meteorologjikė, duke u bėrė njė nga vendet e pakta nė botė qė zotėrojnė njėkohėsisht edhe satelite nė orbita tė caktuara, edhe satelitė meteorologjikė statikė.

Siē thotė drejtori i Qendrės Shtetėrore Kineze tė sateliteve meteorologjike, zoti Yang Gjyn, sateliti Feng-Yun numėr 2 D peshon 1390 kilogramė dhe ka njė jetėgjatėsi tė projektuar 3-vjeēare. Ai ėshtė i pajisur me aparatura tė pėrparuara, tė cilat mund tė mbledhin dhe tė transmetojnė tė dhėnat e vrojtimeve meteorologjike, oqeanologjike dhe hidrologjike, tė vrojtojnė edhe rrezet rėntgen dhe rrezatimet e kozmosit. Zoti Yang Gjyn thotė se nė krahasim me satelitėt e tjerė qė ka lėshuar Kina mė parė, sateliti Feng-Yung numėr 2 D ka karakteristika mė tė mira dhe siguri mė tė lartė. Mė e rėndėsishmja ėshtė se, sipas nevojave, ky satelit mund tė bashkėpunojė me satelin tjetėr meteorologjik statik me emrin "Feng-Yun numėr 2 C", duke bėrė vrojtime pėr Kinėn dhe pėr rajonet pėrreth.

"Lėshimi i kėtij sateliti nuk ėshtė thjesht shtimi i numrit tė sateliteve. Ai dhe sateliti Feng-Yun numėr 2 C do tė shėrbejnė si rezervė pėr njėri-tjetrin dhe do tė bėjnė vrojtime bashkarisht. Dendėsia e vrojtimeve tona do tė rritet deri nė njė herė pėr 15 minuta, dendėsi qė ėshtė 2 herė mė shumė se mė parė. Kjo gjė do tė ndihmojė shumė nė rritjen e saktėsisė pėr vrojtimet dhe lajmėrimet paraprake meteorologjike."

Me bashkėpunimin e kėtyre dy sateliteve do tė zgjerohet kuadri i vrojtimeve. Siē mėsohet, sateliti Feng-Yun numėr 2 C bėn lėvizje sinkronike me Tokėn nė hapėsirėn mbi ekuatorin e 105 gradėve tė gjatėsisė lindore, kurse sateliti Feng-Yun numėr 2 D ėshtė fiksuar nė pikėn e 86.5 gradėve tė gjatėsisė lindore. Si rezultat, kuadri i vrojtimeve ėshtė shtrirė 18.5 gradė drejt perėndimit. Nė kėtė mėnyrė, do tė vrojtohet mė mirė gjendja e motit nė krahinat perėndimore tė Kinės.

Zv-drejtori i Drejtorisė Kineze tė Meteorologjiisė, zoti Yu Rucong, thotė se sot tė gjitha vendet e botės bėjnė pėrpjekje pėr zhvillimin e ēėshtjes meteorologjike, sepse nė krasim me mjetet e tjera tė vrojtimeve meteorologjike, satelitet kanė epėrsi tė pashoqe dhe luajnė njė rol tė pazėvendėsueshėm nė vrojtimet e sistemit meteorologjik, si tė tajfuneve, shtrėngatave, tė motit tė korrentit tė fuqishėm etj.

Nė vitin 2006 Kina pėsoi sulmet e tajfuneve me emėrtimet Ēanēu, Bilis dhe Saomai. Drejtoria Kineze e Meteorologjisė, duke pėrdorur satelitet meteorologjike, vrojtoi nė tė 24 orėt gjendjen e tajfuneve qė ndikuan mbi Kinė. Zonja Vei Caiying, pėrgjegjėse nė fushėn e sistemit tė sateliteve meteorologjike Feng-Yun numėr 2, thotė se pikėrisht nė saje tė vrojtimeve dhe lajmerimeve tė sakta dhe nė kohė qė bėhen me satelite meteorologjike, janė kufizuar humbjet qė tajfunet i sjellin vendit tonė nė njerėz dhe nė materiale.

"Ne mund ta vrojtojmė me radar tajfunin qė ėshtė gati tė zbarkojė nė kontinent, por kur ai ende ėshtė nė oqeanin e largėt, mund ta vrojtojmė vetėm me satelitet meteorologjike. Tajfuni Ēanu 17-ballėsh, qė ndodhi nė vitn 2006, ishte tajfuni mė i fuqishėm gjatė dhjetėra vjetėve. Ne e vrojtuam me satelitet meteorologjike dhe dhamė lajmėrim paraprak, duke ndihmuar administratat lokale pėr transferimin e disa milionė banorėve, pėrndryshe kushedi se sa humbje do tė pėsonim."

Sektorėt meteorologjikė tė Kinės vrojtojnė dhe lajmėrojnė edhe pėr fatkeqėsi zjarri dhe furtunash me rėrė. Njė shembull tiēik ėshtė lajmėrimi pėr fatkeqėsinė e zjarrit qė ndodhi nė pyjet e Mongolisė sė Brendshme dhe tė provincės Hejlongjang.

Zv-drejtori i Drejtorisė Kineze tė Meteorologjisė, zoti Yu Rucong thotė se me lėshimin e suksesshėm tė satelitit meteorologjik Feng-Yun numėr 2 D, jo vetėm u rrit mė tej aftėsia e vendit tonė pėr vrojtimin dhe lajmėrimin paraprak tė fatkeqėsive natyrore, por edhe iu dha vendit tonė mundėsi t'u ofrojė vendeve tė tjera hėrbime meteorologjike tė cilėsisė edhe mė tė lartė.

"Satelitėt meteorologjikė kinezė janė pjesėtare tė rėndėsishme tė sistemit vrojtues tė Organizatės Botėrore tė Meteorologjisė. Shpresojmė se do tė shkėmbejmė dhe do tė zotėrojmė bashkarisht me vende tė tjera tė dhėna nga satelitet, nė mėnyrė qė tė ngrihet mė tej niveli i ēėshtjes meteorologjike nė tėrėsi."

Australia, Japonia, Singapori, Malajzia, Filipinet, Koreja e Jugut dhe vende tė tjera marrin dhe shfrytėzojnė nė shkallė tė caktuar tė dhėnat nga satelitėt kinezė tė serisė Feng-Yun.

Siē bėri tė ditur zonja Veicaizing, qė merret gjithmonė me eksperimentimin dhe prodhimin e sateliteve meteorologjike, Kina po bėn eksperimentime pėr prodhimin e njė lloj sateliti meteorologjik me funksione edhe mė tė fuqishme dhe planifikon ta lėshojė nė vitin 2012. (Zheng)