Dėgjoni
Sipas tė dhėnave statistikore tė publikuara kohėt e fundit nga Banka Qendrore e Kinės, deri nė fund tė vitit 2006, rezerva valutore e Kinės arriti nė 1 trilion e 66 miliardė e 300 milionė dollarė amerikanė. Kina ėshtė bėrė vendi i parė nė botė, rezerva valutore e tė cilit i ka kaluar 1 trilion dollarėt amerikanė. Rezerva e valutės me vėllim tė lartė favorizon ruajtjen e aftėsisė sė pagesave tė Kinės nė tregtinė ndėrkombėtare dhe ka dhėnė fondet e mjaftueshme pėr investimet e huaja. Por rezerva e valutės me vėllim tė lartė mund tė sjellė edhe rreziqe. Specialistėt propozuan qė qeveria duhet tė pėrdorė nė mėnyrė racionale rezervėn e valutės pėr tė synuar balancėn e tė ardhurave dhe tė shpenzimeve ndėrkombėtare.
Rezerva valutore do tė thotė fondet valutore tė mbajtura nga institucionet administrative monetare tė njė vendi nė pagesėn pėr tė huajt. Burimet kryesore tė tyre janė eksporti dhe investimet e huaja. Vitet e fundit, me rritjen e shpejtė ekonomike, Kina ka qenė gjithmonė njė nga vendet me investime relativisht tė shumta nė botė. Ēdo vit, disa dhjetėra miliardė dollarė amerikanė kanė hyrė drejtpėrdrejt nė Kinė. Njėkohėsisht suficiti tregtar nė pėrmasa relativisht tė mėdha ka nxitur edhe rritjen e shpejtė tė rezervės valutore tė Kinės.
Duke iu pėrgjigjur pyetjeve tė gazetarėve, profesori i Institutit monetar dhe tė obligacioneve pranė Universitetit tė Popullit Kinez, z. Zhao Xijun tha se rezerva e mjaftueshme valutore mund tė garantojė aftėsinė e pagesės sė mjaftueshme tė Kinės nė tregtinė ndėrkombėtare.
"Shtimi i vazhdueshėm i rezervės valutore ka shfaqur potencialin ekonomik tė Kinės dhe ngritjen e aftėsisė sė pegesave tė Kinės pėr tė huajt, e njėkohėsishjt ka tregur se aftėsia e Kinės pėr pėrballimin e tronditjeve monetare ėshtė relativisht e forte"
Ekonomistėt janė tė mendimit, gjithashtu, se rezerva valutore gjithnjė e mė e madhe e njė vendi nuk ėshtė e mirė. Nė radhė tė parė, rezerva valutore ėshtė kombinuar me monedhėn e vendit. Rezerva valutore me vėllim tė lartė e Kinės tregon se Banka Qendrore duhet tė investojė zhenminbinė me vlerė tė pėrshtatshme, gjė qė do tė shtojė sasinė e furnizimit me Zhenminbi dhe do tė ketė mundėsi tė shkaktojė inflacion. Nga njė anė tjetėr, rezerva valutore me vėllim tė lartė nuk mund tė gjejė rrugėn e pėrshtatshme tė investimeve, ajo mund tė ulė efektivitetin e pėrdorimit tė saj.
Pėr kėtė, profesori i Institutit studimor monetar tė Qendrės studimore tė zhvillimit ekonomik pranė Kėshillit tė Shtetit tė Kinės, z. Ba Shusong tha se nė kushtet paraprake tė fondeve tė pasura tė reserves valutore, Banka Qendrore e Kinės duhet tė provojė mė shumė forma tė investimeve me ndėrlikim relativisht tė pėrshtatshėm.
Sipas standardit tė zakonshėm ndėrkombėtar, rezerva valutore e njė vendit duhet tė pėrkrahė pėrmasat e importit 3 mujor tė vendit tė vet dhe duhet tl paguajėborxhet e jashtme tė vendit tė vet. Tani pėrmasat e reserves valutore tė Kinės i kalouan shumė pėrmasat e mbajtura nė pėrdormin e sigurisė. Nė tė ardhmen, ne mund tė marrim disa pėrvoja ndėrkombėtare tė zhvillojmė investime mė active".
Rezerva valutore me vėllim tė lartė e Kinės ka tėrhequr nga dita nė ditė vėmendjen e vendimit shtresės sė lartė. Kryeministri i Kinės Wen Jiabao dhe funksionari i Bank[ės Qendrore tė Kinės thane shumė here se kina jo vetėn synon rritjen e sasisė sė valutave. Ministri i Tregtisė i Kinės Bo Xilai tha se sivjet Kina do tė inkurajojė zgjerimin e eksportit tė produkteve tė ndėrmarrjeve tė vendit ppėr tė ngritur nivelin dhe cilėsinė e shfrytėzimit tė investimeve tė huaja.
Duke iu pėrgjigjur pyetjeve tė gazuetarėve, ekonomisti kinez Ba Shusong propozoi qė qeveria tė pakėsojė suficitin tregtar nėpėrmjet zgjerimit tė kėrkesave tė vendit.
"Ne kemi theksuar shumė here se pas zgjerimit tė kėrkesave tė vendit, rritja ekonomike do tė jetė relativisht e vazhdueshme, dhe suficiti tregtar mund tė ulet. Zgjerimi i konsumit tė vendit dhe shtimi i tė ardhurave tė fshatit mund tė konsiderohen si pėrpjekje pėr uljen e suficitit tregtar". (Sihai)
|